XVII. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Bakî, Şeyhülislam Yahya’nın gazel tarzındaki ustası sayılır.

Yanıt Açıklaması: Sebk-i Hindî terkibi, “Hind’e ait ibarenin tarz ve tertibi yani Hint üslubu, Hint tarzı ya da Hint yolu” anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bahayi Osmanlı Devleti’nin 32. Şeyhülislamıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu üslubun temsilcilerinin yetiştiği veya doğduğu meka^nlara göre Sebk-i Isfahani, Sebk-i Safevi, Sebk-i Azebaycani, Sebk-i Türki gibi isimler verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sebk-i Hindî, XVII. yüzyıldan itibaren Anadolu’da gelişen Türk edebiyatını da etkilemiştir. örnek alınan şairler Saib-i Tebrizî, Şevket-i Buharî, Urfî-yi Şirazî, Talib-i Amulî ve Kelîm-i Kâşanî’dir.

Yanıt Açıklaması: Devran. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tasavvufu, tekkeleri ve Batınî her türlü anlayışı reddeden ve bunların mensuplarına aşırı düşmanlık besleyen Kadızadeliler, Birgivi Mehmed Efendi’nin Vasiyyetname olarak da anılan Risale-i Birgivi’sini yaygın olarak okumuşlar, Tarikat-ı Muhammediyye adlı eserini ise kendilerine âdeta bir kanun edinmişlerdi.

Yanıt Açıklaması: Hint üslubundaki anlam derinliği ve hayal enginliği eskiden beri kullanılagelen mazmunları yetersiz kılmıştır. Şiirin konusu değişip insan ruhunun derinliklerine inildikçe, muhayyile genişledikçe yeni mazmunlara ihtiyaç duyulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Bahayî mahlasını ona veren şair Yahya’dır.

Yanıt Açıklaması: İran, Hindistan ve Afganistan’da Türk asıllı hanedanların hüküm sürdüğü ve bu tarzın onlar tarafından desteklendiği görülmektedir. Bu üslubun önemli temsilcilerinden Şevket-i Buharî, Saib-i Tebrizî ve Bîdil Türk dilli olup da Farsça şiir söyleyenlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Sebk-i Hindî’nin Türk edebiyatına etkisi XVII. yüzyılda başlar. Bunda da Nailî, Fehim, Nefî ve Nabî’nin rolü vardır.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Nefî ve Nedim için “ikisi de baştan başa ses ve edadır” diyerek işaret ettiği bu husus, müstakil çalışmalara konu olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Her iki şair de aynı zamanda hami olarak tanınmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Şairler gazellerinde mahlaslarını söyledikten sonra şiire övgü nitelikli birkaç beyit eklerler. Böyle gazellere Müzeyyel gazel denir.

Yanıt Açıklaması: Hami: Osmanlı toplumu gibi sosyal, onur, statü ve mertebelerin mutlak egemen bir hükümdar tarafından belirlendiği bir toplumda, sanatçının belli bir kültür çerçevesinde sanatını ifade edebilmesine yardımcı olan kişidir. Batıda patron, mesen gibi isimlerle de anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Farsça Divan: Fazla hacimli bir eser değildir. Şairin rubailerini (171 adet) ve “Tuhfetü’lUşşak” başlıklı uzun bir manzumesini (97 beyit) ihtiva etmesi bakımından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: İnce, narin ve süslü olması, Sebk-i Hindî’nin dille ilgili en belirgin özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Nefî, muhtemelen I. Ahmet’in saltanatının (1603-1617) ilk yıllarında, Kuyucu Murat Paşa’nın tavsiyesiyle İstanbul’a gitti. Devrin sultanlarına, bürokrat ve devlet adamlarına kasideler sundu. I. Mustafa (1617-1618; 1622-1623), II. Osman (1618-1622) dönemlerinde şiir söylemiş olmasına rağmen şöhretinin zirvesine IV. Murat (1623-1640) zamanında ulaştı.

Yanıt Açıklaması: Nefî, I. Mustafa (1617-1618; 1622-1623), II. Osman (1618-1622) dönemlerinde şiir söylemiş olmasına rağmen şöhretinin zirvesine IV. Murat (1623-1640) zamanında ulaştı.

Yanıt Açıklaması: Siham-ı Kaza: Nefî’nin en ünlü eseridir. Hicivlerinin bir araya getirildiği bu eserde, hicvin ve mizahın bütün çeşitlerine örnek bulunabilir. Latifelerden küfürlere, imalardan ithamlara kadar her düzeyde hicviye ihtiva eden bu eser, şairin eleştiri oklarının hedefi olan babasını, devrin bürokratlarını, şairlerini ve din adamlarını ortak paydada buluşturur. Tam metni ilk defa Metin Akkuş tarafından yayımlanmıştır.