XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Gelibolulu Mustafa Ali 1541 yılında doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Mahzenü’l-Esrar’a Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eser, Ahmed-i Rıdvan’ın Mahzenü’l-Esrar’ıdır. Ahmed-i Rıdvan’ın Rıdvaniyye isimli mesnevisi de dinî ve ahlakî öğütler içeren bir eserdir. Yahya Bey’in Gülşen-i Envar, Gencine-i Raz ve Kitab-ı Usul adlı eserlerinde de dinî nitelikli hikâyeler ve temsiller anlatılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yavuz döneminin şairlerinden Üsküplü İshak Çelebi, Sücudî, Keşfî, Süheylî, Muhyî ve Edayî; bilginlerinden Hoca Sadettin ve Akkoyunlu sarayında münşilik ve hükümdar çocuklarına lâlâlık hizmetinde bulunan ve daha sonra Osmanlı bürokratı olarak tanınan İdris-i Bitlisî ve onun hemşerisi Şükrü Selimname yazmıştır. Osmanlı tarihçileri arasında sayılan Hadidî’nin Süleymanname olarak da bilinen Tevarih-i Âl-i Osman’ı yazmıştır .

Yanıt Açıklaması: Şair biyografilerine yer vermez.

Yanıt Açıklaması: Okuyucu ve dinleyicileri bilgilendirmek amacıyla didaktik bir tarzda yazılmış oması “Aşk ve Macera Mesnevileri”nin genel nitelikleri arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ebusuud Efendi en uzun süre şeyhülislamlık görevinde bulunmuştur ve “Muallim-i Sâni yani İkinci Öğretmen olarak anılır.

Yanıt Açıklaması: Emrî şiirlerinde söyleyiş mükemmelliğinden çok kendine özgün hayaller kurmaya, kelime oyunları ve şirin hüner tarafına yönelmiştir. Bu bağlamda çağdaşlarınca kapalı bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Lamiî Çelebi, şair ve yazar olarak II. Bayezit döneminde adını duyurmaya başlamışsa da asıl şöhretini Yavuz Sultan Selim döneminde kazandı. 1509’da kaleme aldığı Hüsn ü Dil adlı eserini Yavuz Selim’e takdim edince kendisine otuz akçelik yevmiye ve maaş bağlandı. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nefî"nin, Bağdatlı Ruhi"nin terkib-bendine nazire söylemesi sözkonusu olamaz.

Yanıt Açıklaması: İnsanın, aşk uğruna maddi varlığından vazgeçmesinin, tasavvuf şiirinde ise Tanrı’nın varlığında yokluğa erişmenin simgesi olan şem (mum) ile pervane (kelebek) hikâyesi kitap düzeyinde ilk defa Fars şiirinde Ehli-i Şirazi tarafından işlenmiştir. Osmanlı şairlerinden Zatî, Lamiî Çelebi ve Muidî Şem ü Pervane yazmışlardır. Zatî’nin eseri diğerlerinden daha fazla ilgi görmüştür.

Yanıt Açıklaması: XVI. yüzyıl mesnevilerini dört başlık altında toplayabiliriz: Aşk ve Macera Mesnevileri, Dinî ve Tasavvufi Mesneviler, Tarihî ve Destanî Mesneviler, Realist Yerli Mesneviler.

Yanıt Açıklaması: Onun için “şi‘r ü inşâyı şîr ü şeker gibi cem‘ etti” diyerek hem nazımda hem nesirde çok başarılı olduğunu vurgulayan kişi Kınalızade Hasan Çelebi değil, Âşık Çelebi'dir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Çelebi’nin biyografi kitaplarında “Camî-i Rûm” diye nitelendirilmesinin nedeni Molla Camî’nin eserlerini Türkçeye tercüme etmesidir.

Yanıt Açıklaması: Gelibolulu Alî de XVI. yüzyılın hamse sayılabilecek kadar çok mesnevi yazan şairlerindendir. Mesnevileri arasında Mihr ü Mah,Tuhfetü’l-Uşşak, Riyazü’sSalikîn, Mihr ü Vefa, Camiü’l-Buhur yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihler dışında müstakil biyografi kitabı olarak kaleme alınan ilk eser Lamiî’nin, Nefahatü’l-Üns’ün tercüme ve zeylini ihtiva eden Fütuhu’l-Mücahidin li Tervihi Kulubü’l-Müşahidin (y.t.1520) adını taşıyan eseridir.

Yanıt Açıklaması: Mahzenü’l-Esrar’a Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eser, Ahmed-i Rıdvan’ın Mahzenü’l-Esrar’ıdır.

Yanıt Açıklaması: Gelibolulu Mustafa Alii'nin Selim-name adlı bir eseri  yoktur doğru yanıt d şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Lutfi Paşa, asıl Âsafname ile tanınmıştır. Bu eserde iyi bir devlet adamının özellikleri anlatılır.

Yanıt Açıklaması: Hayalî’nin bilinen tek eseri Hayalî Divanı'dır.

Yanıt Açıklaması: Lutfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde devşirmeden  sadrazamlığa yükselmiş olan önemli bir devlet adamıdır. Asafname eserinde iyi bir devlet adamında bulunması gereken özelliklerden bahseder.