Final Sınavı - XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı

Soru 1:

Osmanlı bilginleri ile ilgili en kapsamlı biyografinin hangisidir?

A) Tacü’t-Tevarih B) Meşairü’ş-Şuara C) Şakayık D) Şevahidü’n-Nübüvve E) Tevarih-i Âl-i Osman

Soru 2:

Divan edebiyatında Necef incisi ve Şâh-ı Necef tamlamalarıyla kastedilen kişi kimdir?

A) Hz. Ali B) Lamii Çelebi C) Bağdatlı Ruhi D) Gelibolulu Ali E) Hz. Muhammed

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisinin Mensur metinlerin üslup özelliklerinin saptanmasında dikkate alınması sözkonusu değildir?

A) Kalıplaşmış ifadelere yer vermesi B) Sözcüklerin kullanım sıklığı C) Seci ve diğer sanatların kullanımı D) Eserin konusu E) Çeviri veya telif olması

Soru 4:

Lamii Çelebi'ye niçin "Cami'i Rumi" lakabı verilmiştir?

A) Cenazesi camiye gömüldüğü için B) En önemli eseri cami ile alakalı olduğu için C) Camide vaiz olarak da çalıştığı için D) Abdurrahman Camî'nin eserlerini çevirdiği için E) Cami vakfettiği için

Soru 5:

Muhibbîden sonra en çok gazel söyleyen padişah aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Selimî B) Muhibbî C) Selimî D) Muradî E) Adlî

Soru 6:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? Özellikle Şah u Geda’da mekân ola

A) Taşlıcalı Yahya, XVI. yüzyılın en ilgi çekici mesnevi şairi değildir. B) Yahya’nın hamsesini oluşturan mesnevilerden Şah u Geda yerel unsurları yansıtması bakımından, Yusuf u Züleyha ise maddi kaygılardan uzak bir aşk anlayışını inşa etmesinden ötürü özgündür. C) Taşlıcalı Yahya, hem beş mesnevi yazarak hamse sahibi olmuş hem de özgün konuları ele alarak mesnevi sahasında önemli bir konum elde etmiştir. D) Taşlıcalı Yahya"nın özgünlüğü sadece konu seçiminde değildir, mekân kullanımında da özgün bir yere sahiptir. E) Taşlıcalı Yahya özellikle Şah u Geda’da mekân olarak seçtiği İstanbul’dan çeşitli hayat sahnelerini yansıtır.

Soru 7:

Arapça, Farsça ve Türkçe kelime kadrosunun zengin imkânlarından yararlanılarak dolaylı anlatımı ön plana çıkaran, peş peşe gelen paralel cümlelerle süslü ve secili anlatımı tercih eden ve bu özellikleri yüzünden de kolay anlaşılamayan bir yapı sergileyen üslup aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bedii Üslup B) Resmi Üslup C) Nesir Üslubu D) İlmi Üslup E) Şifahi Üslup

Soru 8:

Divan şiiri geleneği içinde daha çok muamma şairi olarak tanınan şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hayali B) Nevi C) Baki D) Emri E) Zati

Soru 9:

Osmanlı nesrini folklorik,bedii,ilmi ve resmi olarak dört grupta inceleyebiliriz.Aşağıda özellikleri verilen nesirlerden hangisinin açıklaması doğrudur?

A) Folklorik Üslup:Daha çok dini,tasavvufi ve dini-destani konulu eserlerde ve süslü sanatlı bir dil kullanılarak oluşturulur. B) İlmi Üslup,daha çok bilgilendirmeyi amaçlar ve herhangi bir üslup endişesi ile edebi incelik kaygısı taşımaz. C) Kadı sicilleri, tahrirler ve fetvalarda toplumu etkisi altına almak adına süslü ve sanatlı bir dil kullanılır. D) "Erken yola gidenlerün başına gün toğa. Yağmurlu günde yola çıkan sırsıklam deli ola." cümleleri folklorik üsluba örnek olarak gösterilebilir. E) Sinan Paşa’ nın Tazarruat eserinde bilgi verme amacı estetik kaygının önüne geçmiş ve herkesin anlayabileceği bir yapıdadır.

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi mensur metinlerin dil ve üslupları açısından sınıflandırılmasıyla ilgili olarak doğru bir ifade olamaz?

A) Mensur metinlerin söz varlığı dikkate alınarak sade nesir, orta nesir ve süslü nesir diye üç düzeyde sınıflandırılmıştır. B) Mensur metinlerin dil ve üslupları açısından sınıflandrılmasıyla ilgili olarak yapılan sınıflandırmada Recaizade Ekrem’in nesr-i sade, nesr-i müzeyyen ve üslub-ı âlî biçimindeki hem dil hem de üslup özelliklerini esas alan sınıflandırmasıyla örtüşür. C) Tahir Olgun ise eski nesri; nesr-i mürsel ve nesr-i müsecca biçiminde sınıflandırmıştır. D) XVI. yüzyıl mensur metinlerini üslup bakımından; folklorik/şifahî üslup, ilmî üslup, bediî/estetik üslup ve resmî üslup başlıkları altında değerlendirebiliriz. E) Mensur metinlerin söz varlığı dikkate alınarak sade nesir, orta nesir ve süslü nesir diye üç düzeyde sınıflandırılması sözkonusu değildir.

Soru 11:

Ebkâr-ı Efkâr sergüzeştnamesinin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gençlik yıllarından yaşlılık çağına kadar yaşadığı çeşitli olayları nakleder. B) Dört yaşından başlayarak yaşlılık yıllarına kadar geçen dönemi anlatır. C) Altın, gümüş, mihenk arasında geçen bir hikâyeyi konu edinir. D) Şairin Edirne ve İstanbul’da yaşadığı bir aşk hikâyesini anlatır. E) III. Murat’ın şehzâdesi Mehmet için yaptığı oldukça gösterişli sünnet düğünü anlatır.

Soru 12:

Aşağıdakilerdn hangisi Gelibolulu Ali için yanlış bilgi olarak verilmiştir?

A) Hayatı farklı Osmanlı şehirlerinde devlet hizmetiyle geçti. B) Mahlası ilk zamanlarda Çeşmî idi. C) Cidde’de vefat etmiştir. D) Şiirde aruz kalıbına karşıdır. E) Şiirlerinde sosyal hayatın izleri görülür

Soru 13:

Aşağıdaki şairlerin hangisi hasbihâl türünde eser yazmamıştır?

A) Sevadî B) Safî C) Zatî D) Muyî E) Za‘ifî

Soru 14:

Yönetici zümrenin doğum, sünnet ve evlenme gibi merasimleri edebî eserlerin imkânları çerçevesinde hangi mesnevide işlenir?

A) Surname B) Şehrengizler C) Gazavatname D) Şeyhname E) Hasbihal

Soru 15:

Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mahzenü’l-Esrar B) Rıdvaniyye C) Gülşen-i Envar D) Gencine-i Raz E) Kitab-ı Usul

Soru 16:

Aşağıdakilerden Âlî ile ilgili doğru bir ifade değildir?

A) Birden çok divan tertip eden ve divanlarına özel adlar veren şairlerdendir. B) Sekiz divanı vardır. C) Ömrünün son yıllarında yazdığı şiirlerini de dördüncü divanına almıştır. D) Gençliğinde yazdığı şiirleri birinci divanında toplamış, daha sonra yazdığı şiirlerini hayatının dönemlerine göre tasnif ederek Varidatü’l-Enîka ve Layihatü’l-Hakîka adlı iki ayrı divanda bir araya getirmiştir. E) Hepsi doğrudur

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Lamiî Çelebi için söylenebilmesi mümkün değildir?

A) Divanına dibace yazmıştır. B) Nazmı nesrinden üstündür. C) Nesirde üstattır. D) Bilgin şairlerdendir. E) Çok eser sahibidir.

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Gülşenî'nin yazdığı Türkçe eserlerden değildir?

A) Manevî B) Pendname C) Razname D) Kıdemname E) Çobanname

Soru 19:

I. Manisalı Camî ve Bursalı Lamiî tarafından kaleme alınmıştır. II. Lamiî, 5981 beyitlik mesnevisini, Fars şairi Unsurî’nin aynı adı taşıyan eserinden esinlenerek yazılmıştır. III. Camî’nin mesnevisi de olay örgüsü bakımından Lamiî’nin mesnevisiyle aynıdır. Mesnevinin olay örgüsü, iç içe girmiş pek çok maceradan oluşur. Bu olaylar çok geniş bir coğrafyada geçer. Yukarıda hangi eserden bahsedilmektedir?

A) Şem ü Pervane B) Gül ü Bülbül C) Vamık u Azra D) Salaman u Absal E) Şah u Geda

Soru 20:

"Konuşma diline dayanan üslup düzeyidir. Türkçe sözlerin yoğun olduğu bu üslup, daha çok dinî, tasavvufî ve dinî-destanî konulu eserlerde görülür. Bu üslupta cümleler kısadır ve cümleyi oluşturan kelimeler büyük ölçüde isim ve fiillerden ibarettir." Yukarıda tanımı verilen üslup aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bedii Üslup B) Şifahi Üslup C) İlmi Üslup D) Resmi Üslup E) Nesir Üslubu