Halk Masalları

Yanıt Açıklaması: lhan Başgöz, Sibirya’dan Bir Masal Anası adlı kitabın önsözünde Richard Dorson’un, “Bağlamsalcılar” diye tanımladığı Roger Abrahams, Dan Ben Amos, Alan Dundes, Robert Georges ve Kenneth Goldstein, Alan Lomax ve Richard Bauman gibi halk bilimcilerin; dilbilimcilerden “sözel davranış”, antropolojiden “işlevsellik”, sosyolojiden “rol yapma”, psikolojiden “ego mekanizması” kavramını alarak bu görüşleri halk bilimi içinde yeniden yorumladıklarını ve performans teori ile ilgili düşüncelerini bu görüşler etrafında şekillendirdiklerini ifade eder. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bağlam merkezli kuramlarda, yazılı metinlerin birbaşka ifade ile performans sonucu oluşmayan metinlerin açıklanmasında yetersiz kalınmıştır.

Yanıt Açıklaması: İşlevsel kuram denilince akla ilk gelen kuramcı kuşkusuz Malinowski’dir. Malinowski’nin İşlevsel Kuram hakkında söylediklerini kavrayabilmek için öncelikle onun kültür tanımı ile ne anlatmak istediğini bilmek gerekir. Malinowski’ye göre kültür sürecinin tümü şunları içermelidir: Kültürün maddi temelini, yani emek ürünlerini, İnsanların toplumsal bağlanmalarını, yani standartlaşmış davranış biçimlerini Sembolik eylemleri, yani bir bireyin, refleksleri harekete geçirme yoluyla diğeri üzerinde yaptığı etkileri. Ona göre bu kültür süreci bölünemez bir bütündür, maddi kültürün nesneleri, saf sosyo­lojik olgular ya da dilsel gerçeklikler izole edilip bağımsız sistemler gibi ele alınamazlar. Malinowski, maddi kültür nesnelerinin sosyolojik ve dilsel ger­çekliklerden ayrılamayacağını söyleyerek aslında tüm kültürel biçimlerin birer metinden ibaret olmadığını da anlatmak istemiştir.

Yanıt Açıklaması: Milliyet Gazetesi ve Türk Ticaret Bankasının çıkardığı iki plak Pedagog Dr. Nuran Şener tarafından hazırlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme ile birlikte yerel folklör öğelerinin korunması gündeme gelmiştir. Bu anlamda somut olmayan dünya mirasının korunması kavramı tartışılmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Rus halk bilimci Azadovski, masalın yaratılmasında, biçimlenmesinde, yayılmasında ve değişmesinde masal anlatıcısının önemini vurgulamıştır. Bu yaratıcı kişilik, 1960’lardan sonra folkloru bir canlı gösterim, bir sosyal olay olarak kabul eden ABD’li folklorcuların çalışmalarında yeni yorumlara uğrayacaktır (Başgöz, 1992: 23).

Yanıt Açıklaması: Fedakâr, aktarıcı masal anlatıcılarının ise bunu bir meslek olarak icra etmeyen daha amatör olan ve bildikleri, duydukları masalları hiç değiştirmeden anlatan kişiler olduğunu söyler (Fedakâr, 2011: 119,129).

Yanıt Açıklaması: Kuramın temel eserleri arasında şunlar bulunmaktadır: Kaarle Krohn, “Halk Bilimi Yöntemi” (1926) Axel Olrik “ Halk Anlatmalarının Epik Yasaları” (1909) Antti Aarne “Masalların Tip Kataloğu” (1910) Stith Thompson “Masal Tip Kataloğu”(1928) Stith Thompson “Halk Edebiyatının Motif İndeksi” (1968) Franz Felix Adalbert Albert Kuhn, “Mitlerin Gelişme Evreleri” ise Mitlerin Meteorolojik Gelişimi Teorisi'ne ait bir eserdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aktarıcı masal anlatıcısı

Yanıt Açıklaması: Jung’un bahsettiği dört arketip şunlardır: Anne arketipinin psikolojik yönleri, yeniden doğuş üzerine, masallarda ruhun fenomenolojisi üzerine, hilebaz figürünün psikolojisi üzerine şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Ulus devletlerin ortaya çıkışıyla birlikte, ortak idealler, semboller oluşturulma ihtiyacı görülmektedir. Bu durum masal alanını da yakından etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirilen epik yasalar şunlardır: Giriş ve Bitiş Kuralı Yineleme Kuralı Üçler Kuralı Bir Sahnede İki Kuralı Zıtlık Kuralı İkizler Kuralı İlk ve Son Durumun Önemi Kuralı Anlatının Her zaman Tek Bir Çizgi Üzerinde Olma Kuralı Kalıplaştırma Kuralı Büyük Tablo Sahneleri Kuralı Anlatı Mantığı Kuralı Entrika Birliği Kuralı Epik Birliği Kuralı İdeal Epik Birliği Kuralı Dikkati Başkahramanın Üzerine Toplama Kuralı Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Psikanalitik Kuramın önemli temsilcileri arasında Sigmund Freud, Wilhelm Wundt ve Carl G. Jung yer alır. Vladimir Propp bu kuramın temsilcilerinden değildir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1859’da Thedor Benfey Panchatantra’yı Almancaya çevirmiş ve ona kapsamlı bir önsöz yazmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dinleyicilerinin kim olacağını seç

Yanıt Açıklaması: Özdemir’in ifade ettiği gibi halk kültürü ürünlerinin endüstriyel ağda bu kadar serbest dolaşabilmesinin en önemli nedeni anonim bir kaynak sayılması ve telif hakkı açısından bir sorun yaşanmamasıdır.Bu durum bir taraftan unutulmaya yüz tutmuş kimi sözlü ürünlerin yeniden hatırlanması sürecini kolaylaştırırken diğer taraftan da popüler olan kimi folklor ürünlerinin hızlı bir biçimde tüketilen birer nesneye dönüşümüne sebep olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zaman içerisindeki önemli gelişmelere göre masalların şekil alması bağlamsallığa bir örnek oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Masalcının masalında geçen tekerlemeler

Yanıt Açıklaması: Dan Ben-Amos, Nijerya’nın Benin kentinde bağlam merkezli bir hikâye anlatımı incelemesi yapmıştır. Çalışma sonucunda bağlam merkezli halk bilimi araştırmaları için bireysel, sosyal ve sözel boyutları içeren üç boyutlu kuramsal bir model önermiştir. Yazara göre bir masal incelenirken üç dinamiğin bir arada değerlendirilmesi gerekir. Bireysel boyut (anlatıcı/icracı-oynayıcı) Sosyal boyut (dinleyici/izleyici) Söz boyutu (anlatılan)”. Ben Amos’a göre bireysel boyut, toplum içinde büyüyen kişinin halk bilgisini kullanırken değişen kimliğini temsil eder; sosyal boyut iletişim olgularındaki ve her birey tarafından bilinen ve her bireye açık olan halk bilgisi yaratmalarındaki farklılığı vurgular; bu seviyelerden her birinde kişiselliğin artışı söz konusudur. Sözel boyut ise hayali gerçeklik de dâhil olmak üzere herhangi bir gerçeklik olgusu özelliğinin sözel türlere dönüştürülmesini anlatır.

Yanıt Açıklaması: Erich Fromm peri masallarını, mitleri ve rüyaları psikanalitik açıdan yorumlayan The Forgotten Language (Unutulmuş Dil) adlı öncü kitabını yazmıştır. Kuramı uygulayan Fromm, Kırmızı Başlıklı Kız’ın bir kurt (erkek) tarafından baştan çıkarılan ve erdem yolundan ayrılan bir bakireyi temsil ettiğini söyler. Bu masal erkeklerden ve cinsel ilişkiden nefret eden kadınları temsil eder. Franz Felix Adalbert Albert Kuhn, “Mitlerin Gelişme Evreleri” adlı eserinde birçok mitin temelinde fırtına, yağmur, şimşek, rüzgâr gibi doğal güçlerin yer aldığını savunur.