Halk Hikayeleri

Yanıt Açıklaması: "Halk anlatmalarında bir metnin farklı anlatmalarına verilen ad; eş metin."  tanımı varyant kavramına aittir.

Yanıt Açıklaması: Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesinde, metin başlangıç itibariyle Türk ve dünya masalları arasında çok yaygın U¨ç Turunçlar’ın temel motifi olan “ihtiyar kadının testisinin kırılması” üzerine onun “üç turunçların hışmına uğrayasın” şeklindeki bedduasıyla başlamaktadır. Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hika^yesinde ise Smayil ihtiyar kadının bardağını kırınca “C¸ok güç bela çekesin de keç murat alasın” şeklinde beddua edilmekte olup hika^ye a^deta bu cümle üzerine kurulmuş gibidir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Boy:: Dede Korkut hikâyelerinde hikâye karşılığı olarak kullanılmıştır. Dede Korkut hikâyelerinde nesirden nazma geçilirken bu boy... olsun kalıp ifadeleri kullanılmıştır. Burada boy kelimesiyle anlatılmak istenen hikâyedir

Yanıt Açıklaması: Hikâyenin tek anlatması bulunmakta olup o da Radloff’un Proben adlı eserinin VII. cildindedir

Yanıt Açıklaması: Bolu Beyi, eski seyisbaşınının gözlerine mil çektirmesine karşılık günlük yiyeceğinin mutfaktan verilmesini ister. Bu sebepten her gün Ali, Bolu Beyi’nin mutfağında pişen yemeklerden alır ve kendi evlerine götürür. Ali’nin kimsesizliğinden yararlanan sokak eşkıyaları da onun önünü keserler ve mutfaktan çıkan yemeklere zorla el korlar. Bu sebepten Ali evlerine çok az yemek götürür, ya da hiç götüremez. Yine böyle bir yolculuk sırasında tek bir köpeğe mahalledeki pek çok köpek saldırır. Ancak tek köpek üzerine saldıran bütün köpeklere karşı kor ve kendini korur. Köpeğin bu hareketinden ilham alan Ali de önlerini kesen sokak eşkıyasına saldırır ve onların tamamını döver. Böylece kör seyisin oğlu Ali, Köroğlu olur.

Yanıt Açıklaması: Hazar Denizi’nin batısındaki anlatmalarda karşılaştığımız, sudan çıkan atla kısrağın birleşmesiyle doğan kır ve doru atlar, doğu varyantlarında görülmemektedir. Yine atların ışık görmeyen bir ahıra konulması, yemleri verildikten sonra yanında durulmaması, atların ahırdan çıkarıldıktan sonra sınavdan geçirilmesi gibi hususlar da Batı varyantlarında karşımıza çıkan mitolojik unsurlardır. Köroğlu hikâyelerinin batı anlatmalarında gördüğümüz abıhayatın (üç köpük) içilmesi motifi de Doğu anlatmalarında görülmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Çamçırak taşları Bağtad'tan getirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Padişahı muhteşem bir saray yaptırıp ardından sarayı gören herkesin mükemmel olduğunu söylediği ancak şamşırak taşlarının getirilmesiyle daha da güzelleşeceğini söyledikleri hikaye Yaralı Mahmut hikayesidir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul hikâyeleri: Tayyarzade, Cevri Çelebi, Sansar Mustafa, Hançerli Hanım, Tıflî ile İki Biraderlerin Hikâyesi adlarıyla bilinen hikâyelerin genel adıdır.

Yanıt Açıklaması: Halk hikâyelerinin konuları genellikle aşk (Ercişli Emrah, Derdiyok ile Zülfi Siyah, Arzu ile Kamber, Tahir ile Zühre vb.) ve kahramanlık (Köroğlu, Kaçak Nebi vb.) tır. Bazen de iki konu birlikte işlenmiştir (Kirmanşah, Yaralı Mahmut, Şah İsmail, Bey Böyrek vb.). Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kerem ile Aslı hika^yesinin diğerlerinden ayrılan en önemli özelliklerinden birisi manzum kısımlarının nesir kısımlarına göre daha fazla olmasıdır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Her halk hika^yesinde dua etkilidir. Ancak Arzu ile Kamber hika^yesinde bu çok daha belirgin olarak görülmektedir. Nitekim Kamber’in bedduası sonucunda Arzu’nun gelin giderken bindiği bütün atların beli kırılmaktadır. Bunun dışında “Ya Rabbi Arzu’nun dizinde yatayım da ondan sonra canımı al!” diye dua etmesi üzerine dua kabul edilmekte ve Kamber ölmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Köroğlu’nun ideolojisini vurgulamada halk hikâyesi anlatıcıları ve araştırmacıların şu noktalar üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir: -”Fakiri, fukarayı incitmeme.” -”Zenginden alıp fakirlere dağıtma.” -”Köroğlu arşını ile bezirgânların mallarını dağıtma.” -”Çiftçilerin hamisi olma.” -”Gariplere yardım etme.”

Yanıt Açıklaması: İshak Kemali. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hikâye kelimesi ilk defa IX. yüzyılda al- Cahiz tarafından kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kara Vezir, Türk halk hikâyelerinde aldaletsizliği, haksızlığı temsil eden ve genellikle Gence’de oturan vezire verilen addır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Halk hikâyesi anlatma geleneği Doğu Anadolu’ya özgü olup başka bölgelerimizde daha az görülür. Bu bölgede hikâyeler duvaggapma, peşrov, selçuk, vb. gibi adlar verilen bölümle başlar. Bunlardan halk hikâyelerinin sonunda âşık ve maşuğun kavuşturulmasından sonra söylenen genellikle muhammes ve müseddes türünde şen, şakrak neşeli güzellemelere “duvaggapma” adı verilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Bamsı Beyrek hikâyesiyle benzerlik gösteren halk hikâyesi ise Âşık Garip hikâyesidir. Bu nedenle yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mıktat, çok sayıda halk hikâyesinin musannifi veya anlatıcısıdır: Köroğlu hikâyesinin Ayvaz Kolu, Bağdat Kolu, Cığa Kolu, Gürcistan Lezgi Ahmet Kolu, Halep Kolu, Hasan Bey-Dağıstan Kolu, Hasan Paşa Silistre Kolu, Kayser Kolu, Kenan Kolu, Kırım Kolu, Köroğlu’nun Amcası Kolu, Köroğlu’nun Bidayeti ve Ayvaz Kolu, Kösenin Kolu, Telli Nigar Kolu Mıktat’ın anlattığı hikâyelerdir.

Yanıt açıklaması yok