Halk Hikayeleri

Yanıt Açıklaması: Aslı ile Kerem hikayesi şu şekilde bitmektedir: Keşiş bu işe bir şartla razıdır; o da kızının gelinliğini kendisi dikecektir. Keşiş, kızına sihirli bir gelinlik diker ve ona “Elbisenin düğmelerini gerdekte sen açmayacaksın. Kerem açacak. Yoksa babalık hakkımı helal etmem.” der. Aslı, bunu kabul eder. Düğün sonrası gerdek odasında Kerem gelinliği açabilmek için epey çaba harcarsa da başarıya ulaşamaz; çünkü düğmeler her açıldığında sonuncusunda tekrar kapanmaktadır. Bütün bu olanların sonunda Kerem, “ah” çekince ağzından mavi bir alev çıkar ve yanmaya başlar, Aslı bu ateşi söndürmek için çaba harcarsa da şey yapamaz. Sonunda onun küllerini saçlarıyla toplamak isterken Aslı da yanar ve kül olur. Bütün bu olayların sebebi Keşiş olduğunun anlaşılması üzerin Halep Paşası’nın emriyle, Keşiş ve karısı öldürülür, Sofu da, Esma adlı bir kızla evlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Kirmanşah hikayesi Türkiye ve Azerbaycan dışındaki Türk devletlerinde bilinmemektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Bayburt ili de Dede Korkut’a ev sahipliği yapmak istemektedir. Bayburt sadece Dede Korkut’a değil aynı zamanda Bamsı Beyrek ve Tepegöz’e de sahip çıkmaktadır. Bu ilin sınırları içerisinde Bamsı Beyrek’in mezarının dışında Salhana Kayaları da bulunmaktadır. Dede Korkut’a ait olduğu ileri sürülen mezar da yine bu ilimizin sınırları içerisindedir.

Yanıt Açıklaması: Başta ilk yazılı metnimiz Orhun Anıtları olmak üzere pek çok eserimizde sosyal devletin tanımı olarak açların doyurulması, çıplakların giydirilmesinden söz edilmektedir. Bugünkü sosyal devletin tanımında da aynı hususları bulabiliriz. Dede Korkut hikâyelerinde yılda bir kere düzenlenen toyda da açlar doyurulmakta, çıplaklar giydirilmektedir. Bu nedenle yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kirmanşah hikâyesinde on dört bin atlısı olan, pek çok ülkeden haraç alan ve Kirmanşah'a güreşte yenilen karakter Koca Arap'tır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aslında Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesi de Kerem ile Aslı hikâyesinde olduğu gibi din farklılığı üzerine kurulmuştur. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Köroğlu hikâyelerindeki kol kavramı hikâye yerine kullanılmıştır. Kol, hikâye, destan gibi türlere ait farklı bölümlere verilen addır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kerem ile Aslı din farklılığı üzerine kurulmuş bir hikayedir

Yanıt Açıklaması: e Saim Sakaoğlu ve Ali Duymaz tarafından hazırlanan kitap Kültür Bakamlığı yayınıdır.

Yanıt Açıklaması: Yas âdetleri: Dede Korkut hikâyelerinde karşılaştığımız yas âdetleri içerisinde ak çıkarıp karalar giyme, kavuğu yere çalarak böğüre böğüre ağlama şekillerini halk hikâyelerinde de bulmaktayız. Örnek olması açısından Pertev Naili Boratav’da tespit ettiğimiz kavuğu yere vurmak ve ak çıkarıp kara giyme örneklerinden sadece ikisini aşağıya alıyoruz. “Ayvaz fermanı baştan nihayetine kadar okuduktan sonra Köse başından kalpağını çıkarıp yere vurdu: “Al gidi anasının oğlu! Yine söndü memleketler! Artık talan ise bir ise beş yapalım!” (Boratav 1946: 259). “Biçare Gül’ü götürüp kara toprağın bağrına teslim ettiler. Sultan Hüseyin aylarca siyahlar giyip yas tuttu.” (Boratav 1946: 246).

Yanıt Açıklaması: Bugün Türk dünyası dediğimiz coğrafyanın tamamına yakın bir kısmında Anadolu Türklerinin halk hikâyesi dediği tür destan (dastan, dessan) olarak adlandırılmaktadır. Kavramın Türk dünyasındaki karşılıkları ise şu şekildedir: Halk hikâyesi (Türkiye), hikâye, masal (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti), dastan, masal (Irak Türkleri), dastan, hekâye (Azerbaycan), dessan, halk dessanı (Türkmenistan), dastan, halk dastanı (Özbekistan), dastan (Kazakistan ve Kırgızistan), dastan, hikâye (Uygur Türkleri), dastan (kahramanlık ve sevgi konulu hikâyeler, Tataristan), destan (Kırım Tatarları), annatmak (halk hikâyeleri masallaştığı için, Gagauz), hikâye, masal (Balkan Türkleri). Ancak bu terimlerin bazıları ülkesine göre kardeş türleri de içine alan bir genişliğe sahiptir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatının en önemli eserlerinden birisi 12 hikâyeyi içine alan Dede Korkut Kitabı’dır. Bu eser üzerinde yerli ve yabancı araştırıcılar tarafından yüzlerce çalışma yapılmıştır

Yanıt Açıklaması: Ercişli Emrah, Derdiyok ile Zülfi Siyah sadece aşk konusunu işlerken Köroğlu, Kaçak Nebi yalnızca kahramanlık konusunu merkeze almıştır. Şah İsmail ise her iki konu alanına da girmiştir. Bu nedenle yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Cihan Çukurova yöresinde  kısa  hikâyeli  türküler  anlatanlardandır.

Yanıt Açıklaması: Bir giriş ve on iki hika^yeden oluşan Dede Korkut hika^yelerinin konusu da çeşitlilik göstermektedir. Bunlardan birinci (Dirse Han Oğlu Boğaç Han) ve on ikin­ ci (İç Oğuzun Dış Oğuza Asi Olup Beyrek’in O¨ldürülmesi) hika^yelerde Oğuzların kendi aralarındaki mücadeleler anlatılmaktadır. Basat’ın Tepegöz’ü O¨ldürdüğü Hi­ ka^ye ile Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hika^yesi’nde ise Oğuzların olağanüstü güç­ lerle olan mücadelesi ele alınmıştır. Kalan sekiz hika^yede (Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması, Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek, Kazan Bey’in Oğlu Uruz Bey’in Esir Düşmesi, Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı, Kazılık Koca Oğlu Yigenek, Begil Oğlu Em­ ren, Uşun Koca Oğlu Segrek, Salur Kazan’ın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Kurtarması) ise Oğuzların komşuları ile olan mücadelelerini görmekteyiz.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Diğer Türk Cumhuriyetlerinde de bilinir ancak doğuş yeri olarak sorulduğu için cevap A şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bu yöntem Türkiye’de ilk defa Umay Günay tarafından Elazığ’dan derlediği 70 masala uygulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Köroğlu’nun ideolojisini vurgulamada halk hikâyesi anlatıcıları ve araştırmacıların”D” seçeneği dışındaki seçenekler vb de yoğunlaştığı görülmektedir. Nitekim Köroğlu gibi bir karakterin birilerinin hamisine girmesi beklenemez.