Halk Hikayeleri

Yanıt Açıklaması: ikisi arasındaki benzer motifler:Kırk ince belli kız, kül tepeçük olmaz güyegü oğul olmaz, at ayağı külüg ozan dili çevük olur, av avladılar kuş kuşladılar, açların doyurulması çıplakların giydirilmesi, deliler, yas âdetleri, antlar, insan başından kale yapma, çocuksuzluktur. Bu nedenle yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri de hikayenin kahramanlarıdır ama cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Meddah Hikâyesinin özellikleri: 1.Bu tür hikâyelerin konusu gerçekçidir.2. Anlatıcıları profesyonel birer sanatçı gibidir. 3. Anlatmalarda süs unsuru yok denecek kadar azdır.4. Hikâyelerin geniş bir kahraman kadrosu vardır.5. Hikâyelerde şehir kültürünün ağırlığı vardır. 6. Mitolojinin izleri yok denecek kadar azdır. 7. Meddahın aksesuarı mendili ve sopasıdır.8. Meddah hikâyeleri genelde şiirsizdir. Bu nedenle yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E şıkkıdır. Halk hikâyelerinin konuları genellikle aşk (Ercişli Emrah, Derdiyok ile Zülfi Siyah, Arzu ile Kamber, Tahir ile Zühre, vb.) ve kahramanlık (Köroğlu, Kaçak Nebi, vb.)tır. Bazen de iki konu birlikte işlenmiştir. Halk hikâyelerinde anlatılan bazı olayların tarihle çok yakın ilişkisi vardır. Halk hikâyeleri gerçek olmanın yanında olağanüstülüklerle de süslenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Saz meclislerinde âşığın kendi şiirlerini okumadan önce yahut bir hikâyeyi anlatmaya başlamadan önce fikrî, mistik hatta didaktik tarzda söylediği manzum ürüne "Selçuk" adı verilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk kültüründe XV. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan meddah hikâyeleriyle, halk hikâyeleri çeşitli açılardan benzerlikler göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Bilindiği gibi Bamsı Beyrek, Parasar’ın Bayburt Hisarı’nda on altı yıl tutsak kalmıştır, Banı Çiçek’in erkek kardeşi Deli Karçar, Beyrek’in ölü veya diri haberini getireni ödüllendireceğini söyleyince, Yalancıoğlu Yaltacuk, Beyrek’in kanlı kaf­tanını getirerek onun öldüğünü söyler, ardından da Banu Çiçek’le evlilik hazırlarına başlar. Düğünün otuz dokuzuncu günü Beyrek, Deli Ozan kıyafetiyle törene katılır, kopuz çalar ve şiir söyler. Durumun ortaya çıkmasıyla Yalancıoğlu Yaltacuk, Beyrek’in kılıcının altından geçirilerek af­fedilir. Beyrek’le Banu Çiçek de evlenerek mutlu sona ulaşırlar. Bu arada Beyrek’in babasının ağlamaktan gözleri kör olmuştur. Oğlunun parmağından mendile sürülen kan, görmeyen göze sürülünce görmeye başlar.

Yanıt Açıklaması: Kerem ile Aslı hika^yesi din farklığı üzerine kurulmuştur. S¸ükrü Elçin’in incelediği 1266 tarihli bir yazmada, Aslı’nın asıl adı Meryem, Kerem’in ise S¸ah Gülşen’dir. Daha adların konulmasıyla başlayan aileler arası mücade, hika^yenin başından sonuna kadar devam etmektedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Hikâyede dikkatimizi çeken hususların başında elma yenilerek çocuk sahibi olma gelmektedir. Bu motif sevgi konulu halk hikâyelerinin tamamında karşımıza çıkar. Zaman zaman elmanın yerini nar (Asuman ile Zeycan) almaktadır. Bilindiği gibi elma Türk mitolojisinde olduğu gibi dünya mitolojilerinde de üremenin sembolüdür. Şah İsmail’in kapısı bacası olmayan kuleyi bir gürz darbesiyle yıkması, devlerle yapılan savaşı kazanması alp tipinin özelliğidir. Bu hikâyede karşımıza çıkan Arapü­zengi tipinde insan başından kale yapılmıştır. Yüzlerce insan bu kızla yaptığı savaşı kaybetmişler ve öldürülmüşlerdir. Aslında güzel bir kız olan Arapüzengi’yi yenen de Şah İsmail’dir. Bütün bunlar da gösteriyor ki hikâye masal kaynaklı bile olsa kahraman alp tipinin özelikleriyle öne çıkmaktadır. Bu hususta metindeki destanî bir özelliktir. Yolculuk sırasında Arapüzengi ile baş başa kalan Şah İsmail’in aralarına kı­lıç koyarak yatmaları Kirmanşah hikâyesinde olduğu gibi bir ant şeklidir. Benzer motifler Dede Korkut hikâyeleri, Köroğlu gibi anlatmalarda da görülmektedir. Bu hikâyede dikkatimizi çeken bir başka özellik Şah İsmail’in birden fazla eşle evlenmesidir. Halk hikâyelerinde çok eşle evlilik yok denecek kadar azdır. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Köroğlu ile ilgili ilk bilimsel çalışmayı yapan Pertev Naili Boratav başlangıçta onu millî bir kahraman olarak değerlendirirken, daha sonra ortaya çıkan belgeleri de göz önüne alarak onun bir eşkıya olduğu görüşünü ortaya atar.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Nesâimü’l-mahabbe: “Ali Şir Nevâî’nin Câmî’nin Nefahatü’l-üns’den çevirme ve tamamlama yolu ile yazdığı” eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ününden, kehanetlerinden ve veciz sözlerinden söz edilir.

Yanıt Açıklaması: Kirmanşah, Davudoğlu Süleyman’ın bahçesine ulaştığında bahçedeki levhada şunları okumuştur; “Oğlum Kirman senden evvel Kaf Dağı’na dört kişi gelmiştir, bunlar Kahraman-ı Katil; Zaloğlu Rüstem; Hamza-i Sahip Gıran ve Hz. Ali’dir.” Dikili beş taş vardır. Herkes hissesini atmıştır, sen de at! …..’’ Mecal Vermez Koca Arap’ın kahramanıdır ve Kirmanşah tarafından yenilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Şah İsmail'in kör olan gözleri güvercin kanadını gözlerine sürmesi ile açılır. Dğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Düş motifi zinciri İlhan Başgözün makalesinde bahsettiği bir yöntemdir. Tek başına altında diğer araştırma yöntemlerini kapsayacak bir metod değildir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul hikâyeleri: Tayyarzade, Cevri Çelebi, Sansar Mustafa, Hançerli Hanım, Tıflî ile İki Biraderlerin Hikâyesi adlarıyla bilinen hikâyelerin genel adı.

Yanıt Açıklaması: Köroğlu Hikâyesinin Kol Sayısı: Köroğlu hikâyesinin kol sayısı anlatıldığı coğrafyaya göre değişiklik göstermekte­dir. Hatta bu kolların sayısında sınırlama bile yoktur. Zaman zaman da Köroğlu ile ilgili yeni kollar bile tespit edilebilmektedir. Daha öncede belirttiğimiz gibi kol sa­yısındaki değişikliğin ana sebebi anlatıcıyla ilgilidir. Kol sayıları aşağıdaki gibidir: Türkiye-Azerbaycan: 14-24; Özbekistan: 47; Türkmenistan: 14; Kazakistan: 65; Tacikistan: 50. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Âşık Garip hikâyesi ile Dede Korkut hikâyelerinden Kampüre’nin Oğlu Bamsı Beyrek hikâyesi arasında büyük benzerlikler vardır. Bunların başında her iki anlatmada da görmeyen gözün tedavisi gelmektedir. Bamsı Beyrek hikâyesinde Beyrek’in babasının; Âşık Garip hikâyesinde ise Garip’in annesinin gözleri ağlamaktan dolayı kör olmuştur. Görmeyen gözün tedavi edilmesinde Bamsı Beyrek’te kanın mendille göze sürülmesi, Âşık Garip’te ise Hazreti Hızır’ın atının ayağının altından alınan toprağın göze sürülmesi etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1966 yılından sonra yapılan araştırmalarda en çok başvurulan hikaye inceleme yöntemi "Tarihi - Coğrafi Fin Yöntemi"dir.