Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 2

Yanıt Açıklaması: Mirsad gazetesinin ve Maarif dergisinin başyazarlığını yaptı. Görüldüğü gibi İsmail Safa, hem eski hem de yeni edebiyat taraftarlarının yayın organlarında ürün vermiştir. Bu durum şiirlerine de yansıyacak ve o, hem eski hem yeni edebiyat unsurlarına yer verecek ve bu yönüyle Ara Nesil şairlerinden biri olacaktır. Muallim Naci, kendisine “şâir-i maderzâd” (anadan doğma şair) unvanını vermiş ve daha sonra hep bu unvanla anılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şinasi eserlerinde gerçek yaşamı işlemiştir. Şairin hayata bakışı hayali değil, gerçekçidir. Bu özelliğini edebi çalışmalarında da yansıtmıştır.   Doğru yanıt: B'dir.

Yanıt Açıklaması: Menemenlizâde Mehmet Tâhir'in şiirde üzerinde durduğu belli başlı özellikler şunlardır: Şiir, vicdanın tercümanı olmalıdır. Beşeri ve insani duyguları tasvir etmelidir. Bir şiir, duyguları ne kadar güzel tasvir ederse o kadar güzel olur. Şiir, kalpten gelen bir söz olmalıdır. Kalpten gelmeyen söz, şiir olamaz.

Yanıt Açıklaması: Abdülhak Hâmit’e göre, bir oyuna millî demenin belli şartları vardır. Osmanlı milletinden olup da âdet ve gelenekleri bilinmeyen kavimler anlatılmalıdır. Bu hususta Ebuzziya Tevfik’in Ecel-i Kaza, Şemsettin Sami’nin Besa, Hasan Bedrettin ile Manastırlı Mehmet Rıfat’ın Delile ve Ebululâ adlı tiyatro eserlerini örnek verir. Ayrıca ona göre, İslam tarihinde hayranlık uyandıran olaylar ve İslam tarihinde büyük bir şöhret kazanan kişilerin değeri anlatılmalıdır. Bu konuda Batılı yazarların, kendi tarihlerinden sanat âlemine pek çok örnek verdikleri hâlde bizde henüz böyle bir şeyin yapılmadığını söyler ve Batılı edebiyatçıların tarihlerinden nasıl istifade ettiklerini dile getirir. Hâmit’in millî tiyatroyla ilgili şartlarından bir diğeri de Osmanlıların şanlarını yüceltecek bir olayın anlatılmasıdır. Bu konuda yazılan tiyatro eserlerine örnek olarak da Namık Kemal’in Akif Bey ile Vatan yahut Silistre adlı eserlerini örnek gösterir (Tarhan, 1998, s. 151- 152). Abdülhak Hâmit’e göre, “asıl millî tiyatro eserleri ise seyircilere herkesin iyi bildiği kendi hayatlarını değil, tanımadıkları cemiyetlerin veya azınlıkların hayatlarını, İslam veya Osmanlı tarihinin muhteşem olaylarını anlatan eserlerdir” (Akyüz, 1995, s. 45). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk gençlik yıllarından itibaren Rum kızı Anna’ya duyduğu derin aşkı hayatının ve sanatının merkezine alarak şiirini kurmaya çalışan Mehmet Celâl, Venüs (1886) başlıklı uzun hikâyesiyle Küçük Gelin (1893) adlı kısa romanında bu aşkı işleyerek otobiyografik ürünler ortaya koyar. Ayrıca Cemile (1886), Margrit (1891), Elvâh-ı Sevdâ (1892), Bir Kadının Hayatı (1894), Zehra (1894), Dâmen-âlûde (1895), Müzeyyen (1898), Leman (1910), İsyan (1910) ve Kuşdili’nde adlı romanları bulunmaktadır. O, romanlarında genellikle aşk, evlilik, eşler arasında ihanet/aldatma, düşmüş kadın ve onun statü kazanma çabaları gibi konuları ele alır. Romanları daha çok popüler anlayışa yaklaşan, kolayca yazılmış, samimi ve etkileyici özellikler gösterir. Fakat sanat değeri olarak fazla anlam taşımaz. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Şinasi'nin diğer türlere yaptığı katkının önemi yanında, roman ve hikâye türüne katkısından bahsetmek güçtür. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Eftelya

Yanıt Açıklaması: Batı edebiyatı Etkisinde Yeniliği Savunanlar: Nabîzâde Nâzım, Abdülhalim Memdûh, Ali Ferruh, Hüseyin Kâmil, Halil Edip, Andelib, Mehmet Celâl gibi Ara Nesil grubu içinde yer alanların bir kısmı da Batı edebiyatı etkisinde gelişen bir yenileşmeyi savunurlar.

Yanıt Açıklaması: İsmail Safa

Yanıt Açıklaması: Mensur şiir mısrayla değil, cümleyle yazılır. Doğru cevap: C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ara Nesil, Tanzimat edebiyatından Servet-i Fünun edebiyatına geçiş sürecinde yer alır. Bunların eserlerinde genellikle ferdi hassasiyet ve aşırı duygululuk(santimantalizm) belirgin bir motiftir. Gerek İkinci Abdülhamit’in baskıcı yönetimi gerek kişiliklerinden gelen özellikleri dolayısıyla gerek romantizm akımının etkisi gerekse dönemin bir özelliği olarak asrın hastalığının etkisiyle marazi hassasiyet (hastalıklı duyarlık, melankoli) egemen olmuştur. İçlerine kapanmışlar, inzivaya çekilme, toplumdan kaçma, hayal kurma, tabiatın bakir alanlarına sığınma, başka ülkelere gitme isteği duymuşlardır. Bunun sonucu olarak karamsarlık, kötümserlik gibi eğilimler baskın durumdadır.

Yanıt Açıklaması: Hikâye

Yanıt Açıklaması: Mizancı Mehmet Murat

Yanıt Açıklaması: Abdülhak Hamit ikinci şiir evresinde özel hayatındaki çalkantılarında etkisiyle sürekli huzursuzluklar yaşayan, iç âleminde çatışmalar geçiren bir şair olarak görülür. Şairin karmaşık ruh dünyasının şiire yansıması, “tezat şairi” olarak anılmasında etkilidir.

Yanıt Açıklaması: Sami Paşazâde Sezai, “Pandomima” isimli hikâyesini Küçük Şeyler adlı kitabında yayımlar.

Yanıt Açıklaması: Karabibik

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler Ara Nesil edebiyatının özellikleri arasındadır. Ara Nesil edebiyatçıları hem eski divan edebiyatından hem Tanzimatçılardan hem de Batı edebiyatından etkilenip beslenmişlerdir. Eski ve yeni edebiyatlardan aldıkları etkileri, kendi bünyelerinde belli bir bileşime dönüştürmeye çalışmışlardır. Eski ve yeni edebiyatları tamamen reddetmedikleri gibi, olduğu gibi de almazlar. Her iki edebiyat anlayışının arasında bir yerde dururlar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Nabiza^de Na^zım’ın Hoşnişi^n veya Cihanda Safa Bu mudur? adlı manzum oyununun Ceride-i Havadis gazetesinde 1883’te tefrikası yapılmış ve kitaplaşmadan kalmıştır. Onun gazete ve dergi sayfalarında toplanmadan kalan yazılarıyla yayımlanmayan başka eserleri de bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mensur şiir türünde eser veren başlıca Ara Nesil yazarları şunlardır: Mustafa Reşit, Mehmet Celâl, Fazlı Necip, Ali Kemal, Ali Nihat, Mehmet Refet, Mehmet Abdurrahman, Ali Nusret, Mustafa Fehmi, Ali Nadir, İsmail Safa.

Yanıt Açıklaması: Hika^ye alanında yenileşmenin öncülerinden Ahmed Midhat Efendi’nin devam eden uzun hika^yelerden kurulu Leta^if-i Riva^ya^t (1870-1894) serisinin yanında Nabiza^de Na^zım’ın ilk döneminde romantik ve daha sonra realist-natüralist anlayışa bağlı kalarak yazdığı hika^yeleri ile Mehmet Cela^l’in, Mustafa Reşit’in ve Fatma Leman Hanım’ın hika^yeleri bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.