Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1

Yanıt Açıklaması: Bir romanda anlatılan olaylar dizisinin yanı sıra romanın yazılışını da konu edinen anlatım tekniğine üst kurmaca denir.

Yanıt Açıklaması: Bu iki eser Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Voltaire’in Micro Mega adlı eserinin Ahmet Vefik Paşa tarafından Diyojen gazetesinde tercüme edilmesi üzerine yazdığı bir yazıdır. Namık Kemal, bu tercümenin dilinde gazetelerin ilan sütunlarında görülen en önemsiz bölümler kadar bile letafet olmadığını iddia eder.

Yanıt Açıklaması: Zavallı Çocuk, Namık Kemal’in Magosa’da sürgün olduğu yıllarda yazdığı eseridir. Eserde geleneksel aile yapısı içerisinde görülen aksaklıkların gençlerin hayatında trajik bir faciaya sebep olabileceği üzerinde durulur. Çocuklarının gelecekleri ile ilgili karar alırken onların fikirlerini önemsemeyen bir ailenin kızlarının ölümüne sebep oluşları anlatılır (Namık Kemal, 1960).

Yanıt Açıklaması: Münif Paşa’nın Muhaverat-ı Hikemiye’si (1859) ve Victor Hugo’nun Sefiller adlı eserinin tercümesi olan Mağdurin Hikâyesi (1862) dönemin ilk çeviri örneklerindendir.

Yanıt Açıklaması: Yabancı bir eserin içeriğinin korunarak yer ve kişi adlarının, deyimlerin ve gelenek göreneklerin yerli hayata uyarlanarak aktarılması işlemine adaptasyon (uyarlama) adı verilir. Tanzimat Dönemi’nde Şinasi’nin açtığı modern tiyatronun yolunda yürüyen Ahmet Vefik Paşa, Moliére’den yaptığı adaptasyonlarla (uyarlamalarla) Türk tiyatrosuna katkı sağlar.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Dönemi’nde eserleri en çok çevrilen Batı edebiyatı yazarlarından birisi de Jean Jacques Rousseau’dur. Julie veya Nouvelle Heloise ve Emile tercümeleri ile tanımaya başladığımız Rousseau’nun Ziya Paşa tarafından Türkçeye çevrilen Emile’i (1871) çocuk eğitimi ve pedagoji tarihimiz açısından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Galip Bey, “şiir dili”nin gündelik dilin üstünde, özel bir dil inşa etmek olduğu; onu öğrenmek ve anlamak için de özel bir gayret harcanması gerektiği fikrindedir.

Yanıt Açıklaması: Devlet tarafından öğrenim için Batı’ya gönderilen ilk sivil öğrenci olan Şinasi, Paris (1849- 1854)’te Fransızcasını ilerlettikten sonra, Reşit Paşa’nın tavsiyesi üzerine maliye öğrenimine başlar. Bir yandan da matematik ve tabiat bilimleriyle uğraşır.

Yanıt Açıklaması: Tanımı verilen terim mazmundur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı sanatında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçimlerin serbestçe yaratılmasından duyulan coşkuya önem veren, abartmalı, etkileyici, çelişkiden çekinmeyen sanat akımı barok olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönem şiir anlayışında sanatçının estetik yeteneğini hükümdara beğendirmeye çalışması artık söz konusu değildir. Sanatçı daha çok kendi benliğini ve bireysel estetik anlayışını keşfetmeye yönelmiş ve bir yandan da toplumu ilgilendiren olaylara, konulara ilgi duymaya ve tüm bunları sanatına taşımaya başlamıştır. Ayrıca bu dönemde halk şiiri ile klasik şiir arasındaki ayrılık ve uzaklık giderek kapanmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatı alanında ilk edebi^ tartışma Tasvir-i Efka^r’da yaşanır. “Mebhuse-tü Anha” tartışması olarak bilinen dil/edebiyat münakaşası Arapça bazı terkiplerin nasıl yazılacağı konusundaki anlaşmazlıktan doğar. Giampietri’nin yayımcılığını yaptığı Courrier d’Orient gazetesinde yayımlanan bir makaleye Ruzname-i Ceride-i Havadis itirazda bulunur. Courrier d’Orient’in buna cevabı Tasvir-i Efka^r’da yayımlanır. Bunun üzerine tartışma Ruzname-i Ceride-i Havadis ile Tasvir-i Efka^r arasında sürer. Ruzname-i Ceride-i Havadis’te Ayan Reisi Sait Paşa, Tasvir-i Efka^r’da ise S¸inasi “Mebhuse-tü Anha” ve öbür Arapça tamlamaların yazılış ve kullanılış biçimlerini tartışırlar. S¸inasi, Ruzname-i Ceride-i Havadis gazetesinde yer alan bazı tamlamaların hatalı kullanıldığını, doğru- sunun nasıl olması gerektiğini göstermeye çalışır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’nın son klasik tezkiresi olan Tezkire-i Hâtimet’ül Eş’ar’ın yazarı Fatin Efendi’dir. 1853 yılında biten ancak 1855 yılında yayımlanan bu tezkire, hâl tercümeleri (öz geçmiş) ve şiir örneklerinden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Şinasi’nin amacı, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmak ve sade Türkçeyle edebî eser ortaya koymaktır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Encümen-i Şuarâ müdavimlerinin tanışıklıklarına ilk vesile, hemen hemen hepsinin ya soyunun ya doğum yerinin ya da memuriyetinin Rumeli ile bir alakasının bulunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Ziya Paşa’ya  göre “Bizim şiirimiz, hani şairlerin nâmevzun (vezinsiz) diye beğenmedikleri avâm şarkıları ve taşradaki çöğür şairleri arasında “deyiş” “üçleme” “kayabaşı” tabir olunan nazımlardır” (Ziya Paşa, 1868, s. 7). Bu ifadeleriyle asıl şiirimizin halk şiiri olduğunu savunan Ziya Paşa, divan edebiyatının karşısına halk şiirini ve dolayısıyla da hece veznini çıkarır.

Yanıt Açıklaması: Sıtki Hatun 19. Yüzyılda değil 17. Yüzyılda yaşamış şairlerimizdendir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılın ilk yarısında sözlük alanında ön plana çıkan isim Mütercim Âsım’dır.

Yanıt Açıklaması: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ta evlilikle birlikte dönemin başka problemlerine de dikkat çekilir. Kölelik, özgürlük düşüncesi, kız çocuklarının eğitim görmesi ve terbiyesi, aile konusuna kadınının bakış açısından da yaklaşılması gerektiği bunlar arasındadır.