Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1

Yanıt Açıklaması: Fatîn Efendi tarafından hazırlanan tezkirenin 1853 yılında tamamlandığı bilinmektedir. Eserde Sâlim Tezkiresi’nin bıraktığı 1721 yılından 1853 yılına kadar yetişen 672 şair hakkında bilgiler verilmiştir. Şinasi Fatîn Tezkîresi’ni 1863 yılında bazı değişiklikler yaparak özellikle dil açısından süslü ve ağır bölümlerini sadeleştirerek yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tercüman-Ahval gazetesi iç ve dış haberlerin yanı sıra ekonomi, siyaset, borsa konularında ve araştırma-inceleme yazıları da yayınlamıştır. Edebi eser yayıncılığı da oldukça önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk kitap şeklinde çeviri Yusuf Kâmil Paşa'nın Fénélon'dan tercüme ettiği Télémaque'tır. Fransa’da 1699’da yayımlanan Télémaque’ın yazarı olan Fénélon, din adamlığı ve eğitimci kimliği ile tanınır. Saraya mürebbi olarak alınan Fénélon, XV. Louis’nin oğlunu yetiştirir. Müstakbel krala öykü çerçevesinde hükûmet idaresi ile ilgili verilen bilgileri içeren ve XIV. Louis döneminin eleştirisini işleyen Télémaque’ın Yusuf Kâmil Paşa (1859) ve Ahmet Vefik Paşa (1879) gibi iki büyük devlet adamının dikkatini çekmesi ve onlar tarafından Türkçeye çevrilmesi anlamlıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A dır. Arif Hikmet’in deyişiyle “Vezn ü kafiye derecesinde kalan mübtedîlere (acemîlere) nâzım ve edebiyatta mütâlâât-ı amîka (derin incelemelere) ile hüsn-i selîkaya (güzel söyleyip yazma yeteneğine) mâlik olan müntehîlere (ustalara) şâir” denir.

Yanıt Açıklaması: Tardiye Türk edebiyatında pek az kullanılmış nazım biçimidir. Yalnız 18. yy. şairi Şeyh Galib çok önem vermiştir. Muhammesin özel bir biçimidir. Muhammes aruzun her kalıbıyla yazıldığı hâlde tardiye aruzun Mef’ûlü, Mefâilün, Feûlün kalıbıyla yazılır.

Yanıt Açıklaması: İbra^him Müteferrika’nın kurduğu matbaada tarih, coğrafya, dil ve askerlikle ilgili kitaplar basılır.

Yanıt Açıklaması: XVIII. asrın sonundan itibaren Osmanlı’nın Batılılaşma adına askerlik, maarif, teknoloji, basın, kıyafet gibi pek çok hususta yaşadığı yeniliğin ilk örneği Mısır topraklarında verilmiş ve ardından payitahtta da denenmiştir. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İlk özel gazeteyi 1860’ta Tercüman-ı Ahval adıyla Aga^h Efendi ile İbrahim S¸inasi çıkarır. Tercüman-ı Ahval, ilk özel gazete olmanın yanında dilin sadeleşmesi, Batı tarzı edebiyat metinlerini yayımlaması bakımından da Türk basınında önemli bir gelişmeyi temsil eder. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk -kitap şeklinde çeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır.

Yanıt Açıklaması: Türk ilminin yeni ıstılahlarını yapan, Doğu ve Batı dillerini bilen, fizik, kimya, balistik ve istihkâm ilimlerinde ihtisas yapan, bu alanlardaki telif ve tercüme eserleriyle tanınan ve 1836 yılında ölen yazar Hoca İshak Efendi'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türkçesinin Eski Anadolu Türkçesinin yerini almaya başladığı XV. yüzyılın ikinci yarısı ve XVI. yüzyılın başlarında bazı şairler tarafından bilinçli bir şekilde başlatılan dilin sadeliğini koruma hareketine Türkî-i Basit denir.

Yanıt Açıklaması: Şiirde teşbih yoluyla kurulmuş bir imgenin arkasında saklanan anonim sembol mazmundur.

Yanıt Açıklaması: Avrupai edebiyat kültürü ile doğrudan ilişki kurmayı başarmış ve roman, tiyatro gibi formlar yanında, şiirin yeni konu ve söyleyişlerini denemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: E seçeneği dışındaki seçenekler matbaanın geç kabul edilmesinin sebeplerindendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel açıdan hem Fransız İhtilali’nin doğurduğu sonuçlar hem de Osmanlı Devleti’nin Karlofça Anlaşması’ndan sonra Batı medeniyeti ve kültürü karşısında gerileme sürecine girişi, etkileri açısından sadece 19. yüzyılı değil, bugünü bile etkileyen önemli tarihsel dönüm noktalarıdır. Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Hayal dergisi, Teodar Kasap tarafından Diyojen’in kapatılması üzerine onun yerine çıkarılan bir mizah dergisidir. 1876-1877 yılları arasında yayımlanır. Basın hürriyetini eleştirmek için eli kolu bağlı bir kişinin karikatürünü yayımlaması üzerine II. Abdulhamit’in tepkisini çeker. Bunun üzerine Teodar Kasap, yargılanır ve üç yıl hapse mahkûm edilir.

Yanıt Açıklaması: Batılı eserlerden Türkçeye yapılan ilk – kitap şeklinde – çeviri Yusuf Kâmil Paşa’nın Fénélon’dan tercüme ettiği Télémaque’tır (1859).

Yanıt Açıklaması: Birçok dile çevrilen Robinson hikâyesinin (Robinson Crusoe) Türkçeye tercüme edilmemiş olmasının önemli bir eksiklik olduğu düşünülerek Vakanüvis Ahmet Lütfi tarafından Arapçadan Türkçeye Hikâye-i Robinson adıyla aktarılması (1864) bir “ikinci el tercüme” örneği olması nedeniyle önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen maddelerin hepsi gazetenin önemlerindendir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mazmun