Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı 1

Yanıt Açıklaması: Münif Paşa, bilimsel çevirilerinin yanı sıra diyalog şeklini kullanarak yaptığı felsefi çevirilerindeki üslubu ile okuyucuyu cezbetmeyi bilen yenileşme hareketlerinde önemli bir rol oynayan edebiyatçıdır.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Encümen-i Daniş, Osmanlı Devleti’nde 1851-1862 yıllarında hizmet vermiş bir bilim kuruludur. Dolayısı ile diğer seçeneklerden farklıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kâfile-i şu’arâ, Mecmuâtü’t-terâcim ve Bağçe-i safâ-endûz 19. Yüzyılın ilk yarısındaki tezkirelerdendir ancak Mecâlisü'n-Nefâis Ali Şir Nevayi tarafından 15. Yüzyılda kaleme alınmış bir tezkiredir.

Yanıt Açıklaması: Doğu-Batı sentezinden yana olanlardır.

Yanıt Açıklaması: Hadîkatü’l-vüzerâ bir tezkire değil biyografidir.

Yanıt Açıklaması: Mutavassıtlardır. Sözlük karşılığı bir orta yol tutturan yahut iki şey arasında aracılık eden olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır.

Yanıt Açıklaması: Encümen-i Şuarâ ile Tanzimat’ın getirdikleri ve götürdükleri, yönetim zaafları, rüşvet, yolsuzluk, insanlığın iflası, ekabirin kibri, iltimas, maaşlarda tensikat, sanata ve sanatkâra ilgisizlik, alafrangalaşma, liyakatsizlik, becerikli devlet adamı yetişmeyişi (kaht-ı ricâl), zayıflayan inançlar gibi pek çok mesele şiire taşınır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hazine-i Evrak’ta genç kuşaktan Na^mık Kemal, Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Ha^mit devamlı yazı ve şiirleri yayımlanan sanatka^rlar arasındadır. Dergi, ilerleyen yıllarda henüz öğrenci olan Ha^lid Ziya ve Na^biza^de Na^zım gibi genç yazarların yazılarına sayfalarını açar. Bunların arasına Menemenliza^de Mehmed Ta^hir ile Manastırlı Mehmed Rifat Bey de katılır. Dergi, yenilikçi yazar ve şairlerin yanında eski şiir anlayışını sürdüren şairlerin şiirlerine de yer verir. Bunların arasında Sırrı Paşa, Diyarbekirli Said Paşa, Yu^suf Ka^mil Paşa, Abdurrahman Sa^mi Paşa ve Muallim Feyzi^ sayılabilir. Muallim Naci’nin de eski tarz şiirleri dergi sayfalarındaki yerini alır. Hazine-i Evrak hem yeni hem de eski tarz şiirlerin yayımlandığı bir dergi olması bakımından dikkat çeker. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Sözlük karşılığı “bir orta yol tutturan” yahut “iki şey arasında aracılık eden” olsa da edebiyatımızda Batılılaşma gayretlerine paralel olarak beliren ve bir Doğu-Batı sentezinden yana olan edebiyatçıların ortak adıdır. D ve E şıkları diğer edebi sınıfların tanımlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir dilden bir dile harfi harfine yapılan çevirideki güçlükten söz eden Ahmet Midhat “mealen tercüme”, kendi ifadesiyle “tadilen tercüme”den yanadır. Önemli olan muhtevayı okuyucuya yabancı gelmeyen bir sentaksa oturtarak aktarmaktır. Tercümede eserdeki maksadı anlamak ve o maksadı kendi dilinde ifade etmek yolunu seçen Ahmet Midhat’ın çevirileri bir nevi “adapte metin” özelliği taşımaktadırlar. Edebiyattan bir eğitim aracı olarak yararlanan, romanlarında Avrupa milletlerinin âdetleri ve sosyal hayatları hakkında bilgi veren Ahmet Midhat için tercümeler de aynı amaca hizmet etmektedir. Tercüme anlayışında iki temel husus dikkati çeker: 1- Başka kültürlere ait eserleri tercüme ederek okura yeni bir dünyayı tanıtmak ve onu eğitmek. 2- Bu eserlerden tema ve anlatım teknikleri bakımından yararlanmak ve telif eserleri beslemek.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Midhat’ın sanat anlayışının gelişmesinde Batılı eserlerin önemli bir katkısı vardır. Okuyup beğendiği, bazen de tercüme ettiği bir eserin ardından bir benzerini yazması onun başucu kitapları ve tercümelerinin sanat anlayışını belirleyen kaynaklar olduğunu göstermektedir. İlk romanlarından olan Hasan Mellâh kendi ifadesiyle Alexandre Dumas’nın Monte Cristo adlı eserinden doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Türkçe yayın yapan ilk mizah dergilerinden olan ve Teodor Kasap tarafından çıkarılan Diyojen, 24 Kasım 1870 tarihinde yayın hayatına başlar. Dergi Türkçe (Diyojen), Fransızca (Diogéne) ve Rumca (Momos) olmak üzere üç dilde içerikleri aynı olarak yayımlanır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü anlamda matbaa Alman Johann Gutenberg tarafından 1440’ta icat edilmiş ve Avrupa’da baskı işlerine geçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hem encümen dağıldıktan sonra da aynı çizgide ilerlemeyi sürdüren eski müdavimler hem de basım ve basın dünyasının büyümesiyle onların şiirlerinin daha geniş bir okur çevresine ulaştırılabilmesi sonuçlar arasındadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sami’nin bir trajedi tercümesi olan ve Güllü Agop ve Osmanlı Tiyatrosu’nda oynanan eseri “İhtiyar Onbaşı”dır.

Yanıt Açıklaması: Kayahan Özgül’ün aktardığına göre 1770’te ölen, tarihçiliğinin yanında, hattat ve şair olan medrese hocası Çeşmîzâde Reşid, şiirlerini padişahtan veya makam sahiplerinden caize (ücret) almak için değil, gönlünü eğlendirmek için yazdığını söyler. Tâlib değiliz asla tahsîne Reşîd ancak Eğlencemiz olmuştur eş’ârımız inşâmız. (Şiirlerimizi ve yazılarımızı beğenilmek için değil, eğlenmek için yazıyoruz.)

Yanıt Açıklaması: Lirik duyguların ifadesi için kullanılan vezinli veya vezinsiz yazılabilen uzun şiire ode adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk gazetelerin şiir, hikâye, roman ve tiyatro tefrikalarına, makale ve eleştirilere yer vermesi gazete okuyucularının edebiyata olan ilgisini artırır, edebiyat dünyasındaki gelişmeleri takip etmesini kolaylaştırır. Bunda 19. yüzyılda yayımlanan gazetelerin çoğunu çıkaranların edebiyat adamı olması da rol oynar.

Yanıt Açıklaması: Bütün maddeler bu değişikliklerdendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hint tarzı anlamına gelen sebk-i hindî Hindistan’da, Babürlü Hint-Türk hükümdarlarının saraylarında Farsça yazan ozanlarca geliştirilmiştir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan başlamak üzere etkisini göstermeye başlamış kimi şairlerimizde bütün özellikleri görülürken kimi şairlerimizi kısmen etkilemiştir.