VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı

Soru 1

Orta Zorluk

Çoyr yazıtı Köl İç Çor yazıtı Tes yazıtı Suci yazıtı Tonyukuk yazıtı Yukarıdakilerden hangileri Köktürk Kağanlığının ikinci döneminden kalan yazıtlardır?

A) II, III

B) I, V

C) I, II, V

D) II, III, IV

E) I, II, III, V

Soru 2

Orta Zorluk

Türk edebiyatında yazılan ilk mesnevi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Dîvânu Lugâti’t-Türk

B) Atebetü’l-Hakayık

C) Kutadgu Bilig

D) Divan-ı Hikmet

E) Mecalisü'n Nefâis

Soru 3

Orta Zorluk

Endülüs, Emeviler devrinde hangi yıl fethedilmiştir?

A) 711

B) 721

C) 731

D) 741

E) 751

Soru 4

Orta Zorluk

Türkçenin bilinen ilk sözlüğünün ismi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Dîvânu Lugâti’t-Türk

B) Kutadgu Bilig

C) Divan-ı Hikmet

D) Atabetü'l Hakayık

E) Mecalisü'n Nefâis

Soru 5

Orta Zorluk

Anadolu Selçukluları dönemi şairlerinden Kâni’î-yi Tûsî'nin Sultan Alâeddin’in emriyle 30 defter hacminde Farsça manzum olarak yazdığı, ancak bugün elimizde bulunmayan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Selçuk-nâme

B) Pertev-nâme

C) Enîsü’l-Kulûb

D) Beşârü’n-Nezâir

E) Tabsıratü’l-Mübtedî

Soru 6

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi Moğollar döneminde yazılan Gülistan eseri ile ilgili söylenemez ?

A) Eğitici ve öğretici olup manzum ve mensur karışık olarak yazılmıştır.

B) Bir önsöz ve üç bölümden oluşmaktadır.

C) Konular, ahlak ve terbiye ile ilgilidir.

D) Düzyazı ile başlayan ve devam eden anlatımda, şiire de yer verilmiştir.

E) Fars ve Türk edebiyatında ona benzer eserler yazılıp şerhler oluşturulmuştur.

Soru 7

Orta Zorluk

1333-1334 yıllarında Muhammed bin el-Hac Devletşah eş-Şirazî tarafından istinsah edilen satır altı Kur’an çevirisi hangisidir?

A) Yarkend Çevirisi

B) Özbekistan Nüshası

C) Rylands

D) TİEM

E) Anonim Tefsir

Soru 8

Orta Zorluk

Prajnaraksita tarafından Toharcadan çevrilen ve Uygur edebiyatının en hacimli ve önemli eserlerinden biri olan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sricakrasamvara Mandala-Abhisamaya

B) Manjuşri nama samgiti

C) Hsüan Tsang Biyografisi

D) Buddhavatamsaka Sutra

E) Maitrisimit

Soru 9

Orta Zorluk

Üze kök te?ri asra yagız yir kılındukta ikin ara kişi oglı kılınmış. Kişi oglınta üze eçüm apam Bumin Kagan İstemi Kagan olurmış. Olurupan Türk bodunu? ilin törüsin tuta birmiş iti birmiş. Tört bulu? kop yagı ermiş. Sü sülepen tört bulu?dakı bodunug kop almış kop baz kılmış. Başlıgıg yüküntürmiş tizligig sökürmiş. İlgerü Kadırkan yışka tegi, kirü Temir Kapıgka tegi konturmış. İkin ara idi oksuz kök türk ança olurur ermiş. Bilge kagan ermiş, alp kagan ermiş. Verilen örnek hangi yazıta aittir?

A) Bilge Kagan Yazıtı

B) Handigay Yazıtı

C) Köl Tigin Yazıtı

D) Tonyukuk Yazıtı

E) İhe-Nur Yazıtı

Soru 10

Orta Zorluk

"Şahım medhi birle bezeyin kitab Okıglı kişining sewinsün canı" adlı Atabetü’l-Hakâyık’ta yer alan beytin çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şah övgüsü ile bu kitabı süsledim, okuyan kişinin canı sevindi.

B) Okuyan kişinin canı sevinecek, şah övgüsüyle kitap yazılacak.

C) Şah bu kitabı süsleyerek yazdı, okuyan kişi buna çok sevindi, mutlu oldu.

D) Okuyan kişinin canı sevinsin diye bu kitab(ı) şahımın övgüsü ile süsleyeyim.

E) Okuyan kişinin canı sevinecek diye kitapta şahımı övdüm, övgüyle süsledim.

Soru 11

Orta Zorluk

Kutadgu Bilig’in Türk Dil Kurumu tarafından yapılan tıpkıbasım nüshaları aşağıdakilerden hangisinde tam ve doğru olarak verilmiştir?

A) Viyana, Semerkand, Ayasofya

B) Fergana, Viyana, Semerkand

C) Semerkand, Mısır, Viyana

D) Mısır, Fergana, Viyana

E) Mısır, Semerkand, Fergana

Soru 12

Orta Zorluk

Uygur edebiyatının büyük bir kısmını hangi metinler oluşturmaktadır?

A) İslami

B) Maniheist

C) Hristiyanlık

D) Budist

E) Din dışı

Soru 13

Orta Zorluk

Uygur Türkleri ile ilgili olarak aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?

A) Ötüken’den ayrılan Uygur Türkleri, iki farklı bölgeye göç etmişlerdir.

B) Kansu Uygurları 745 yılında Çengizlilerin hâkimiyeti altına girmiştir.

C) Kansu’daki Uygur Türkleri, Maniheizmi devlet dini olarak kabul eder.

D) Tangutlar, 840 yılında Uygur Bozkır Devleti’ne son vermişlerdir.

E) 13. yüzyılın ortalarından itibaren tamamıyla Moğol hâkimiyeti altına girmişlerdir.

Soru 14

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig'in veznidir?

A) feûlün/feûlün/feûlün/feûl

B) fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilâtün/fâ'ilün

C) fe'ilâtün/fe'ilâtün/fe'ilâtün/fe'ilün

D) mefâ'ilün/fe'ilâ'ilün/mefâ'ilün/fe'ilün

E) mefâ'îlün/mefâ'îlün/mefâ'îlün/mefâ'îlün

Soru 15

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlı Türkçesiyle yazılmış eserlerden biri değildir?

A) Atebetü’l-Hakâyık

B) Anonim Tefsir

C) Kutadgu Bilig

D) Mu’inü’l-Mürîd

E) Divanü Lugati’t-Türk

Soru 16

Orta Zorluk

Aşağıdakilerden hangisi Köktürk Kağanlığı Yazıtlarından değildir?

A) Çoyr Yazıtı

B) İhe-Aşete Yazıtı

C) Hoytu Tamir Yazıtları

D) Şine-Usu Yazıtı

E) İhe-Nur Yazıtı

Soru 17

Orta Zorluk

Moğolistan’ın Dundgovi eyaletinde bulunan yazıt, Ulanbatur Tarih Müzesi’nde korunmaktadır. Bu yazıt bugünkü bilgilerimiz ışığında en eski Türk yazıtı olarak bilinmektedir. Yazıtın 687-692 yılları arasında dikildiği tahmin edilmektedir. Yazıtta bir Köktürk erinin İlteriş Kağan’a katıldığı anlatılır. Yazıt üzerinde ayrıca dağ tekesi ve yılanlı damga bulunmaktadır. Bahsedilen yazıt aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çoyr Yazıtı

B) Hoytu Tamir Yazıtları

C) Ongin Yazıtı

D) Köl İç Çor Yazıtı

E) İhe-Aşete Yazıtı

Soru 18

Orta Zorluk

En eski Türk yazıtı olarak bilinen yazıt aşağıdakilerden hangisidir?

A) Köl Tigin yazıtı

B) Ongin yazıtı

C) Çoyr Yazıtı

D) Hoytu Tamir yazıtları

E) Köl İç Çor (İhe-Hüşötü) Yazıtı

Soru 19

Orta Zorluk

Göktürklülerle ilgili aşağıdakilerden hangileri doğrudur? I. Batı Köktürklerin ilk kağanı Tardu’dan sonra gelen kağanlar büyük bir başarı elde edememişlerdir. II.552 yılından önce Juan-juanlara bağlı yaşamışlardır. III. Türk adıyla kurulan ilk Türk devleti olan Köktürkler, 552 yılında bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. IV. Mukan Kağan zamanında Köktürkler İpek Yoluna hâkim olurlar.

A) I ve II

B) II ve III

C) III ve IV

D) Yalnız IV

E) Hepsi

Açıklama:

Yanıt Açıklaması: Bugünkü bilgilerimize göre tarihte Türk adıyla kurulan ilk Türk devleti olan Köktürkler, 552 yılında bağımsızlıklarını ilan etmişler, kısa süre içerisinde bölgenin güçlü ülkelerinden biri olmuşlardır. Türklük Bilimi araştırmalarında genellikle Köktürk Kağanlığı olarak adlandırılan bu devletin ismi olan Köktürk, bu zamandan kalan yazıtlarda sadece bir yerde geçmektedir (İkin ara idi oksuz kök türk ança olurur ermiş KT D 3). 552 yılından önce Juan-juanlara bağlı yaşayan Köktürkler, 545 yılında Çin’deki Batı Wei Devleti ile resmî ilişkiler kurmaya başlayarak devlet kurma yolunda önemli bir adım atarlar. Bumin Kağan komutasındaki Türkler, bu zamanda Töles boylarını kendilerine bağlayarak iyice güçlenirler. Bumin Kağan önderliğindeki Köktürkler, Juan-juanların hükümranlığına son vererek 552 yılında Ötüken merkez olmak üzere Köktürk Kağanlığını kurarlar. Kağanlığın kurucusu Bumin Kağan, İl Kağan unvanını alır. Köktürk yazıtlarında Bumin Kağan olarak geçen kağanın adı Çin kaynaklarında Tumen’dir. Kağanlığın kuruluşundan hemen sonra Bumin Kağan’ın vefat etmesi, yerine geçen oğlu Kara Kağan’ın da 553 yılında vefat etmesiyle aynı yıl kağan olan Bumin Kağan’ın diğer oğlu Mukan Kağan zamanında Köktürkler iyice güçlenirler. Köktürk Kağanlığı Mukan Kağan zamanında doğuda Kore’ye, batıda Karadeniz’e kadar yaşayan halkları ve kuzeydeki Kırgız Türklerini kendisine bağlar ve devletin sınırlarını genişletir. Mukan Kağan zamanında Ak Hun (Eftalit) Devleti’ni de ortadan kaldıran (557) Köktürkler, Batı Türkistan’ı tamamen ele geçirirler ve İpek Yoluna hâkim olurlar. Sınırları gittikçe genişleyen Kağanlık, yönetimi kolaylaştırmak için doğu ve batı olarak tanzim edilmiş; doğuda Mukan Kağan askeri ve siyasi faaliyetlerine devam etmiş ve başkent Ötüken ve civarında (bugünkü Moğolistan) hükümranlık sergilemiş, devletin batı tarafında ise Bumin Kağan’ın kardeşi İstemi Yabgu İpek Yolu üzerinde egemenlik kurarak bölgedeki Sasani Devleti ile mücadele etmiştir.

Soru 20

Orta Zorluk

Aynı aruz kalıbıyla söylenmiş iki mısradan oluşan nazım birimi nedir?

A) Beyit.

B) Recez.

C) Seci.

D) Beddiyat.

E) Tevki'at

Sınav Ayarları

Soru 1

Soru 2

Soru 3

Soru 4

Soru 5

Soru 6

Soru 7

Soru 8

Soru 9

Soru 10

Soru 11

Soru 12

Soru 13

Soru 14

Soru 15

Soru 16

Soru 17

Soru 18

Soru 19

Soru 20