VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Ben bu Türkî defterin çün dürmeyem Pârisîcesi-y-ile degşürmeyem Kimse böyle tonlu söz söylemedi Kimse bundan yig kitâb eylemedi mısraları Gülşehrî tarafından kaleme alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda alıntısı yapılmış olan manzume Sultan Veled'in Divan adlı eserindeki gazel bölümündeki bir gazeldir.  Beyit sayısı yaklaşık 12700 olan, kaside, gazel, terci-bend ve rübaî gibi çeşitli nazım şekilleri yer alan Divan adlı bu büyük eserde otuza yakın vezin kullanılmıştır. Divan’ın gazeller bölümünde, Türkçe-Farsça-Rumca yazılmış mülemma manzumeler de bulunmaktadır.Şiirler vezinlere ayrılarak alfabetik bir sırada yazılmıştır. Divan’daki Türkçe beyitleri Veled Çelebi ile Feridun Nafiz Uzluk tarafından yayımlanmıştır (Veled Çelebi (İzbudak), Divan-ı Türki-i Sultan Veled, İstanbul 1925; Feridun Nafiz Uzluk, Divan-ı Sultan Veled, İstanbul 1941). Mecdut Mansuroğlu ise daha sonra Divan ve mesnevilerde yer alan Türkçe şiirlerin tamamını eklediği bir inceleme bölümüyle tekrar yayımlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sevgilinin yüzü bu beyitte güle benzetilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Germiyanoğulları Beyliği, (Kütahya, 1300-1429)

Yanıt Açıklaması: Anadolu Selçuklu Devleti’nde aklî ilimlerde önemli gelişmeler ve değişmeler olmuştur. Bu ilimlerin, sosyal hayattaki teknik uygulamaları geliştirilirken teorik çerçeveleri zenginleştirilmiştir. Bu ilimlerden ilk göze çarpan ve özellikle istihbarat için oldukça önemli olan astronomidir. Çünkü astronomi ile matematiğin birleşimine dayanan astroloji, temelinde yer alan kozmolojik ilkelerden hareketle, geleceğe dair olması mümkün ya da muhtemel olayların tespiti konusunda önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Malazgirt zaferinden sonra üç dört yıl içinde Anadolu’nun büyük bir kısmının fethedilmesinde önemli rolü olan Süleyman Şah, büyük bir mücadeleden sonra Bizanslılardan İznik’i alıp başşehir yaparak Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurmuştur (1075-1080).

Yanıt Açıklaması: Harezm Türkçesi dönemi, yeni yazı dillerinin ayrışmaya başladığı dönemin adıdır. Harezm Türkçesi döneminde kendi ağız özelliklerini yazı diline dâhil etmeye başlamışlardır. Harezm Türkçesi, Timurlular zamanında sona ermiş, yerini Çağatay Türkçesine bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı Kıssa-i Yûsuf adlı eseri ile Fahreddin bin Mahmud İbni’l-Hüseyn’in yazdığı Behçetü’l-hadâyık fi-Mev’izeti’lhalâyık, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran Türkçe eserlerdir.

Yanıt Açıklaması: Tilla-kari medresesi Semerkand'tadır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da asırlar boyunca birlikte okunan Farsça önemli birkaç kitaptan biri, Mevlana’nın Mesnevî’sidir. Türkçeye çok sayıda çevirisi yapılan ve şerhler yazılan Mesnevî’yi ezberleyip icazet aldıktan sonra dinleyicilere okuyup açıklayan kişilere Mesnevîhân (Mesnevi okuyan) unvanı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sıffîn savaşından sonra Hz. Ali’ye isyan eden topluluğa mensup kişilere Harici adı verilirdi. Doğru cevap “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eserler, Mevlana'ya aittir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Harezmce denilen dilin Avesta, Osset, Soğd ve Yagnob dilleri gibi bir İran dili olduğu anlaşılmıştır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Toktamış Han. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu hükümdarı Alparslan, 1071’de Malazgirt ovasında Bizans ordusunu yenerek Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi, Türkleşmesi ve İslâmlaşmasının yolunu açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Cümcüme-nâme ya da Dâsitân-ı Cümcüme, Altın Ordu’da 1368-1369 yıllarında Hüsam Kâtip tarafından yazılmış manzum bir eserdir.

Yanıt Açıklaması: 15. yüzyılda Timur’un peşi sıra saldırılarına maruz kalan Altın Ordu Hanlığı, bu yüzyılda iyice güçten düşmüş, 1502 yılında tarih sahnesindeki yerini kendisinden doğmuş olan Kırım, Kazan, Sibir, Astrahan ve Nogay Hanlıklarına bırakmıştır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Farsça

Yanıt Açıklaması: Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı Kıssa-i Yu^suf adlı eseri, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran- Türkçe eserdir. Doğru cevap D’dir.