Final Sınavı - VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı

Soru 1:

Bir fıkıh âlimi ve doktor olan …….. (1171-1262), Hoy şehrinden gelerek Kayseri’ye yerleşmiştir. Ahiliğin kurulup gelişmesinde büyük emeği bulunan, İslâmî inanç ve fütüvvet ilkelerine bağlı kalarak tekke ve zaviyelerde öğrenci-hoca ilişkilerini düzenleyen ……, gittiği yerlerde esnafı teşkilatlandırmış ve Anadolu ahilerinin başı Kabul edilmiştir. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere hangisi gelmelidir?

A) Baba İlyas-ı Horasanî B) Hacı Bektaş-ı Velî C) Bahaeddin Veled D) Muhyiddin-i Arabî E) Ahi Evren

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi ‘’Kısasü’l-Enbiyâ’’ ile ilgili özelliklerden biri değildir?

A) Eser nesir türünde yazılmakla birlikte içinde Arapça ve Türkçe manzumeler de bulunmaktadır B) Şiirlerin çoğu Hz. Muhammed ve din büyükleri için yazılmış kaside türündendir. Az da olsa aşk ve doğayla ilgili gazeller de bulunmaktadır. C) Eserin günümüzde Londra, Leningrad, Bakü, Paris, İsveç’te bulunan 10 nüshası bulunmaktadır. D) Peygamberler ve hayatları hakkında menkıbelerin bulunduğu eser, dil ve üslup yönünden oldukça sade ve akıcıdır. E) Eserde, nesirlerde kafiyeli sözler olan secilere sıklıkla başvurulması, dini konulara estetik yaklaşılması anlaşılmayı zorlaştırmıştır.

Soru 3:

"Görmedik bir er cihândan gitmedi Ol Celâleddîn cihândan gitmedi" Yukarıdaki dizeler aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Elvan Çelebi B) Gülşehrî C) İzzetoğlu D) Kirdeci Ali E) Yazıcıoğlu Mehmed

Soru 4:

Harezm Türkçesi ile yazılmış ilk edebî eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dâsitân-ı Cümcüme B) Hüsrev ü Şirin C) Kısâsü’l-Enbiyâ D) Mi’rac-nâme E) Nehcü’l-ferâdis

Soru 5:

I. Belh'te doğmuştur. II. En yakın musahibi Şemseddin Muhammed-i Tebrizî'dir. III. İlk eğitimini babasından almıştır. Yukarıda bilgileri sıralanan mutasavvıf şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mevlana B) Sultan Veled C) Arif Çelebi D) Şeyh Selahaddin E) Yunus Emre

Soru 6:

“Gel, birbirimizin kıymetini bilelim, sonra ansızın birbirimizden ayrı kalmayalım. Mademki inançlı kişi inançlı kişinin aynasıdır, niçin aynamızdan yüz çeviriyoruz. Asil cömert kişiler dostlara canlarını feda ettiler. Çekiştirmeyi bırak. Biz de insanız. “Kul e’ûzu” ve “Kul Huvellahu”yu birbirimizin sevgisine niçin dua diye okumuyoruz. Kötü niyetler dostluğu karartır. Niçin onları gönülden kovmuyoruz. Öldüğümde beni hoşça anacaksın, niçin ölüyü severiz de diriye düşmanız. Mademki ölümden sonra barış yapacaksın, niçin ömür boyu senin üzüntünle sıkıntı içindeyiz. Şimdi öldüğümü kabul et, barış yap, anlaş. Çünkü biz barışta ölüler gibiyiz. Mademki mezarımın üzerini öpeceksin, yanağımı öp, şimdi aynı özellikteyiz. Ey gönül, ölü gibi sus! Bu dilden dolayı benlikle itham edilmekteyiz.” Yukarıdaki gazel Mevlana'nın hangi eserindendir?

A) Fîhi Mâ Fîh B) Mecâlis-i Seb’a C) Mektûbât D) Mesnevi E) Divan-ı Kebir

Soru 7:

Anadolu kentleri Türk-İslam karakterini hangi dönemde kazanmıştır?

A) XIII. yüzyıl B) XIV. yüzyıl C) XV. yüzyıl D) XVI. yüzyıl E) XVII. yüzyıl

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi Sultan Veled'in eserlerinden birisidir?

A) Mesnevi B) Mecâlis-i Seb’a C) İntihâ-nâme D) Fîhi Mâ Fîh E) Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş-şerîfe

Soru 9:

Altın Ordu’da 1368-1369 yıllarında Hüsam Kâtip tarafından yazılmış manzum eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dâsitân-ı Cümcüme B) Hüsrev ü Şîrîn C) Kısasü’l-Enbiyâ D) Mu’înü’l-Mürîd E) Muhabbet-nâme

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde mesnevînin tamamını tercüme veya şerh edenlerden biri değildir?

A) Sürurî B) Nahifî C) Sudî D) Muinî E) Şem'î

Soru 11:

Aşağıdaki isimlerden hangisi Farsça ve Arapça yazdıkları eserlerle okumuş çevrelerde tasavvufu yaymış mutasavvıf şahsiyetlerden birisi değildir?

A) Mevlana Celaleddin-i Rumî B) Sühreverdi C) Ahi Evren D) Muhyiddin-i Arabî E) Nedim

Soru 12:

Şeyyat İsa, başta Mevlana olmak üzere Sultan Veled ile Ârif ve Âbit Çelebi'lere yer verdiği mesnevinin adı nedir?

A) Mantıku't-tayr B) Muhammediye C) Ahvâl-i Kıyâmet D) Şerhu Dîbâceti'l-mesnevî E) Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviye

Soru 13:

XIII. yüzyıl Anadolu'su için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yüzyılın ilk çeyreğinden sonra bilim ve fikri gelişmede giderek zayıflama görülmüştür. B) Moğol istilaları şiddet ve baskıyla halkı bezdirmiştir. C) Birçok âlim ve bilge öldürülmüş ya da ölüm korkusuyla Anadolu'yu terk etmiştir. D) Tasavvufa ilgi azalmıştır. E) Pozitif bilimlere ilgi azalmıştır.

Soru 14:

İslam dünyasında hürmet belirtmek için önemli kişilerin isimlerinin önünde kullanılan “Mevlana” lakabı ne anlama gelmektedir?

A) Efendimiz B) Büyüğümüz C) Alimimiz D) Hocamız E) Sevdiğimiz

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi ile yazılmış eserlerden biri değildir?

A) Kısâsü’l-Enbiyâ B) Hüsrev ü Şirin C) Muhteyabât D) Mi’rac-nâme, E) Dâsitân-ı Cümcüme

Soru 16:

Aşağıdaki beyliklerden hangisi Anadolu Selçukluları döneminde kurulan beyliklerden değildir?

A) Karamanoğulları Beyliği B) Ramazanoğulları Beyliği C) Ataoğulları Beyliği D) Çobanoğulları Beyliği E) Lâdik (İnançoğulları) Beyliği

Soru 17:

Türk edebiyatında Mevlana’nın şahsına eserlerinde yer veren pek çok şair ve yazar vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu yazar ve şairlerden biri değildir?

A) Karacaoğlan B) Şeyyad İsa C) Yunus Emre D) Gülşehrî E) Elvan Çelebi

Soru 18:

Mukaddimetü’l-Edeb’in nüshaları içinde, Türkçe için en kıymetli olanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Berlin Nüshası B) İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nüshası C) Paris Nüshası D) Şuşter nüshası E) Yozgat Nüshası

Soru 19:

Orta Asya Türk edebi lehçesinin ilk halkası aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karahanlı Türkçesi B) Çağatay Türkçesi C) Kanglı ağzı D) Oğuz ağzı E) Kıpçak ağzı

Soru 20:

Harezmî’nin Muhabbet-nâme’si üzerinde aşağıda isimle- ri verilen araştırmacılardan hangisi çalışmamıştır?

A) Janos Eckmann B) Osman Fikri Sertkaya C) Hendrik E. Boeschoten D) Tourhan Gandjei E) Sir Gerard Clauson