Final Sınavı - VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı

Soru 1:

I. Mevlana’nın asıl adı Muhammed'dir. II. Şems ve Hâmûş kelimelerini mahlas olarak kullanmıştır. III. Mevlana, ciddi bir tahsil görmüş ve tasavvufî bir terbiyeden geçmiştir. Mevlana ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Soru 2:

Mevlana'nın şiiri, Horasan üslubu veya _______ tarzı diye bilinen Moğol öncesi Horasan ve Maveraünnehir şairlerinin üslubunun özelliklerini taşımaktadır. Yukarıda boşluğu dolduracak kelime aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Arap B) Fars C) Irak D) Türkistan E) Uygur

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi Harezmce denilen dilin İran kaynaklı dillerden biri değildir?

A) Osset B) Yagnob C) Soğd D) Beluci E) Avesta

Soru 4:

Harezmşahlar hangi yıl Çengiz Han önderliğindeki Moğollar tarafından ortadan kaldırılmıştır?

A) 1201 B) 1211 C) 1221 D) 1231 E) 1241

Soru 5:

Harezm Türkçesinin en erken tarihli metni olarak düşünülen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dâsitân-ı Cümcüme B) Hüsrev ü Şirin C) Muhabbet-nâme D) Mukaddimetü’l-edeb E) Nehcü’l-ferâdis

Soru 6:

".........., Mevlana’nın sırdaşı Hüsameddin Çelebi’nin ısrarları üzerine yazılmıştır. Hüsameddin Çelebi’nin bir eser yazma isteği üzerine Mevlana eserin ilk on sekiz beytini kendisi yazmış, daha sonra o söylemiş ve Hüsâmeddin Çelebi yazmıştır. Altı defter/cilt ve yaklaşık yirmi dört bin beyit civarında olan esere hatimeyi (=sonucu) Sultan Veled yazmıştı. Mevlana ikinci defterin ilk beyitlerinde bu deftere 13 Mayıs 1264 günü başlandığını açıkça ifade etmektedir." Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Divan-ı Kebir B) Fîhi Mâ Fîh C) Mesnevi D) Mecâlis-i Seb’a E) Mektûbât

Soru 7:

Letâ’ifü’l-hikme ve Metâli’u’l-envâr isimli eserler hangi Anadolu Selçuklu dönemi bilgininin elinden çıkmıştır?

A) Muhammed b. el-Hüseyn el-Mu’inî B) Nasireddin-i Sicistanî C) İbn Bibi D) Mahmud b. Ebi Bekr b. Ahmed-i Urmevî E) Hasan b. Abdü’l-mü’min-i Hoyî

Soru 8:

Eldeki bilgilere göre Anadolu'da yazılan ilk Türkçe şiir kime aittir?

A) Yunus Emre B) Mevlana C) Şeyh Evhadüddin-i Kirmanî D) Nasıri E) Kadı Burhaneddin-i Anevî

Soru 9:

Anadolu’da ilk söylenen Farsça şiir kime aittir?

A) Sadruddin-i Konevî B) Mühezzeb-i Kayserî C) Necmeddin-i Razî D) Evhadüddin-i Kirmani E) Hubeyş bin İbrahim

Soru 10:

I. 1313 yılında Harezm’de yazılmıştır. II. Dinî tasavvufî konuları didaktik tarzda işleyen manzum bir eserdir. III. Şehnâme vezni ile yazılmıştır. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Mu’înü’l-Mürîd için doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II, III

Soru 11:

Sultan Veled’in 1291 yılında yazdığı ilk mesnevisi olan ve 8760 beyitten oluşan bu eserde, 76 Türkçe beyit bulunmaktadır. Fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün vezninde yazılan eserin kaynağı Mesnevî’dir. Sultan Veled bu eserinde, insanın kendisini bilmesini öğütlediği gibi, ölmeden önce ölmeyi, ölümsüzlüğe ulaşmak için Tanrı’ya bağlanmayı, aşk ateşiyle pişmeyi ve nefsin kötülüklerden nasıl arınması gerektiğini anlatır. Bunları yapabilmek için de bir mürşide (=rehbere) ihtiyaç olduğunu belirtir. Bu eser Sultan Veled’in hangi eseridir?

A) Divan B) Ma’ârif C) İbtidâ-nâme D) Rebâb-nâme E) İntihâ-nâme

Soru 12:

İslâm’ın doğuşundan yaklaşık bir asır sonra ortaya çıkmış, İslâm dinini akıl ölçü ve kurallarına göre yorumlayan dinî ve felsefî harekete ne ad verilir?

A) Mutezile B) Emsile C) İnşa D) Heterodoks E) Tarikat

Soru 13:

Aşağıdaki isimlerden hangisi Mesnevi'yi Farsça şerh etmiştir?

A) Sürurî B) Sudî C) Şem’î D) İsmail Rüsuhî Dede (Ankaravî) E) Nahifî

Soru 14:

Bazı yazarlar tarafından Türk edebiyatının sanatkârane üslupla yazılmış ilk eseri olarak kabul edilen yazıt aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tonyukuk Yazıtı B) Bilge Kağan Yazıtı C) Köl Tigin Yazıtı D) Yenisey Yazıtı E) Çoyr Yazıtı

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da gelişen Türk Edebiyatının öncülerinden biri değildir?

A) Haliloğlu Ali B) Ahmed Fakih C) Nedim D) Gülşehrî E) Sultan Veled

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Hoca Ahmed-i Yesevî'nin yolunu izleyen şairlerden değildir?

A) Hakim Süleyman Ata B) Zengi Ata C) Seyyid Ata D) Şeref Ata E) Muhyiddin-i Arabî

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Sultan Veled'in eserlerinden biridir?

A) Risalet'ün Nushiye B) Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş-şerîfe C) Divan-ı Kebir D) Çarh-nâme E) İbtidâ-nâme

Soru 18:

Aşağıdaki isimlerden hangisi şairliğinin yanında “genel dilbilimci” özelliği de taşımaktadır?

A) Gülşehrî B) Yunus Emre C) Âşık Paşa D) S¸eyyad Hamza E) Tursun Fakih

Soru 19:

Ali Şir Nevainin Hüseyin Harezmiden söz ettiği eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mirac name. B) Cümcüme name. C) Mecalisün Nefais. D) Hüsrevü Şirin. E) Muinül Mürid.

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçuklu Dönemi'nde Anadolu'da kaleme alınan en önemli Farsça mesnevidir?

A) İbtidâ-nâme B) Rebâb-nâme C) Selçuklu Şehnâmesi D) Fütüvvet-nâme E) Mesnevî-i Ma’nevî