VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Ayasofya Nüshası, Topkapı Müzesi Nüshası, Seyit Ali Nüshası ve Ayasofya Nüshası Atabetü’l-hakayık'ın bulunan dört nüshasıdır.

Yanıt Açıklaması: Uygur edebiyatı ait olunan dinî çevre ve içeriklerine göre dört grupta ele alınabilir. Bunlar: Maniheist Uygur edebiyatı, Budist Uygur edebiyatı, Hıristiyanlığın Nesturî Koluna Ait Uygur edebiyatı ve Din Dışı Uygur Edebiyatıdır. Uygur edebiyatında Taoist etkisi yoktur. Doğru cevap B’dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Şiirde ayet veya hadislerin lafız olarak kullanılmasına “iktibas” denir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Şu ana kadar tespit edilen Budist Uygur edebiyatındaki 81 eserin 41’i Çinceden, 16’sı Tibetçeden, 9’u Sanskritçeden, 3’ü ise Toharcadan tercüme edilmiştir. Bunlar arasında Toharca’dan çevrilen eserlerin en erken tarihli Uygur metinleri olduğu düşünülmektedir. Mesela Toharcadan tercüme edilen Maitrisimit, genellikle klasik öncesi Uygur metinleri arasında değerlendirilmektedir. Çinceden çevrilen eserler, genellikle X. yüzyıla tarihlendirilmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: KB’in mukaddimesinden, eserin diğer milletler arasında da çeşitli isimlerle bilindiği anlaşılmaktadır. Nitekim Çinliler Edebü’l-mülûk, Maçinliler âyinü’l-memleke, Maşrıklılar Zînetü’l-ümerâ, İranlılar Şâh-nâme-i Türkî, bazıları Pend-nâme-i mülûk, Turanlılar ise Kutadgu Bilig şeklinde adlandırmışlardır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğu ve Batı Türkistan’da hüküm süren Karahanlılar, Samanilerden sonra ikinci Türk-İslam devletidir. Dolayısı ile ilk Türk İslam devleti Samaniler olduğundan, sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: AH, R. R. Arat tarafından nüshalar karşılaştırılarak, transkripsiyon, çeviri, açıklamalar, dizin ve tıpkıbasımıyla birlikte 1951 yılında yayımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Asriyyun. Cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: metin parçasının tam ve doğru çevirisi "Ve kazanç sağlamak için ayrı ayrı yol gösterdiler. Biri şöyle açıkladı: “Kazanmak için, toprağı işlemekten daha iyisi yok olsa gerek. İnsan bir (tohum) ekerse, binini, on binini elde eder"dir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkler, 7. yüzyıldan 12/13. yüzyıllara kadar tarihsel Türklük coğrafyasının değişik yerlerinde, literatürde “runik” olarak adlandırılan alfabe ile çok sayıda yazıt dikmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yazıtlarda yazı yazma eylemini ifade etmek üzere biti -, ur - ve tokı - eylemleri kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şu ana kadar tespit edilen Budist Uygur edebiyatındaki 81 eserin 41’i Çinceden, 16’sı Tibetçeden, 9’u Sanskritçeden, 3’ü ise Toharcadan tercüme edilmiştir. Arapçadan çevrilen herhangi bir metin ise yoktur. En fazla eser Çinceden çevrilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Maniheist metinler Budist metinlere göre daha güzel ve itinalı yazılıp minyatürlerle süslenmiştir. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkistan coğrafyasında Türkçe ve manzum yazılan ilk eser Kutadgu Bilig'tir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Araplar, Sami dilleri ailesindendir. Sami dilleri: I. Doğu Diller: Temelini Akkadcanın oluşturduğu bu dile ait belgeler, M.Ö. 3000 yılına aittir. Babil ve Asur dilleri, Akkadcanın iki koludur. II. Batı Sami Diller: a. Kuzeybatı Sami Diller: Bu dil, Kenan ve Aram dilleri olarak iki ana kola ayrılır. b. Güneybatı Sami Diller: İki ana kolu vardır. 1. Habeşçe: Sebe yazısıyla yazılmış Habeşçenin en eski kitabesi, M.Ö. IV. yüzyıla aittir. 2. Arapça: Bu dil, Güney ve Kuzey Arapçası olarak ikiye ayrılır. Bugünkü Arapçanın temelini Kuzey Arapça- sı oluşturmaktadır. Bugün bir milyona yakın insan tarafından kullanılan Arapçanın tarihi, gelişme ve yayılma safhaları şu şekildedir: 1. Eski Arapça, 2. Klasik Arapça, 3. Orta Arap- ça, 4. Modern Arapça, 5. Mahalli Lehçeler. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yusuf Has Hacip’in mesnevi içerisinde Fars edebiyatında şekillenen gazele değil de, Arap edebiyatının önemli nazım şekli olan kasideye yer vermesi, onun bu edebiyatın geleneğine daha yakın olduğunu göstermektedir. Nitekim Kutadgu Bilig’de, eserin kendisine ithaf edildiği Kâşgar Hükümdarı Tavgaç Buğra Han için Arap edebiyatından Fars şiirine adapte edilmiş kaside geleneğine uygun şekilde ve eserin esas nazım şekli olan mesnevi tarzında yazılmış methiyenin teşbib/nesib parçasındaki tabiat tasvirinde, methiyede teşbibe yer verilmesi dışında asıl İran kasideleriyle herhangi bir benzerlik bulunmadığı, klasik Fars şiirindeki unsur ve motiflerin kullanıldığını gösteren bir emarenin yer almadığı, hatta nazım şekli bakımından bile tam bir benzerlik olmadığı hususu hem bu durumu teyit etmekte hem de dikkat çekmektedir. Bu bilgiler ışığında doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.