Yeni Türk Edebiyatına Giriş 2

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da bu gelişmeler yaşanırken Osmanlı Devleti’nin ilerlemesinin durmasıyla birlikte Osmanlı ile Avrupa’nın askerlik teknolojisi bakımından ne kadar farklı noktalarda olduğu da açıkça görülmeye başlanır. Yükselme döneminde savaş ve askerlik bakımından güçlerini kabullendiren Osmanlılar, 17. yüzyılda Avrupa ordularında ortaya çıkan teknik gücü takip etmekte yetersiz kaldıklarını fark ederler.

Yanıt Açıklaması: Ruslar II. Mahmut’un talebi ile İstanbul Anadolu yakasına asker çıkardılar. Bundan rahatsız olan Fransa ve İngiltere baskısıyla Adana Mehmet Ali’ye bırakılmak üzere Osmanlı Devleti ile valisi arasında Kütahya Antlaşmasını sağladılar (1833). Böylece birinci Mısır meselesi sona ermiş oldu.

Yanıt Açıklaması: Yönetim yetkisi ve tartışmasız otorite padişaha ait olmakla birlikte, yine Türk-İslam devlet geleneğinde var olan ve Osmanlılar tarafından devralınmış bulunan vezirlik kurumu padişahın icra gücünün en önemli ayağını oluşturur. İlk defa Orhan Gazi tarafından kardeşi Alâeddin Paşa vezir yapılmış, ilk zamanlarda tek vezir bulunurken, I. Murat’tan itibaren önce ikiye çıkarılmış, daha sonra ise sayıları artmıştır. Birden fazla vezirin bulunması onlardan birinin başvezir yapılmasını gerekli kılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel şiirin yordamlarını ve teknik, estetik özelliklerini modern bir anlayışla birleştirerek baraşılı bir sentez yaratmış ilk şair, Yahya Kemal Beyatlı'dır.

Yanıt Açıklaması: Selim de kendinden önceki sultanların yaptığı gibi orduda bir takım düzenlemeler yapan bir hükümdardır. Kendisi 1798’de Nizam-ı Cedit adı verilen orduyu kurar. Ancak 1807’de Nizam-ı Cedit ordusunu istemeyen yeniçerilerin Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklanma başlatmaları üzerine hem bu ordu kapatılmak zorunda kalınmış hem de Sultan III. Selim tahttan indirilerek yerine IV. Mustafa sultan yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir olayın, bir duygunun veya düşüncenin yazıya dökülmüş haline metin denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin başlangıcından itibaren sistemli bir maliye teşkilatına sahip olduğu belirtilmekte ise de bu teşkilatın, I. Murat zamanında oluşturulduğu ve gelir gider kayıtlarına büyük önem verildiği görülmektedir. Bu dönemde ilk bütçenin düzenlendiği ve hazinenin oluşturulduğu belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerekircilik, dışa dönük edebiyat kuramlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Dönemi şairlerinden Şinasi klâsik; Namık Kemal romantik; Ziya Paşa ise felsefî yaklaşımlaryla ön plana çıkar. Diğer şairler şiirlerinde daha çok küçük ve gündelik duyarlıklara yer verirler.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'de Batılılaşma resmî olarak 1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı ilebaşlatılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mahmut, askerî alandaki ilk yenilikleri yapma cesaretini gösteren sultandır. Onun bu konudaki akıl hocalığını Humbaracı Ahmet Paşa yapar. Sıfatından da anlaşılacağı üzere bir topçu subayı olan Ahmet Paşa, Üsküdar’da Avrupai usullere uygun bir topçu ocağı kurar.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinin toprak kaybettiği ilk antlaşma olan ve gerileme döneminin başlangıcı Kabul edilen Karlofça Antlaşması’yla on altı yıl süren savaşların sona ermesine rağmen Osmanlı Devleti bu savaştan hem maddi hem de manevi zararlarla çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu soruda işaretlenmesi gereken seçenekte "Türk edebiyat tarihinin kurucusu Yusuf Has Hacip'tir." yazılıdır. Gerçekte konuyla ilgili doğru bilgi Fuat Köprülü'nün kurucu olduğudur.

Yanıt Açıklaması: "Edebiyat sanatı" duygu, düşünce ve hayallerin okuyucuda heyecan ve estetik zevk uyandıracak biçimde dil aracılığıyla ifade edilmesine dayanır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ülkesinin Batılılaşma süreci içerisinde Avrupa’ya görevlendirdiği ilk sefir, 1719’da Viyana’ya gönderilmiş olan İbrahim Paşa’dır. İbrahim Paşa Sefaretname’sinde yolculuğu kadar Avusturya’da gördüklerine ve ilgi çekici tespitlerine yer vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Sorulan yazar Ziya Paşa'dır. Ziya Paşa bu makalesinden sonra yazdığı "Harabat Mukaddimesi"nde ise divan edebiyatını yeniden benimser; bu yaklaşımıyla Namık Kemal ve benzeri yenilik taraftarlarının çok ciddi eleştirilerine maruz kalır.

Yanıt Açıklaması: Hangi millet ve dinden olursa olsun, kadın-erkek yerel mahkemelerde haksızlığa uğradığını düşünen herkes Divan-ı Hümayun’a başvurup sorununun ele alınmasını isteyebilirdi. Yani Divan-ı Hümayun, aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin en yüksek yargı organıdır.

Yanıt Açıklaması: Arketip, ilk örnek, ana model anlamlar›na gelmektedir. Modern psikanalizin öncülerinden C. G. Jung, arketiplerin insan soyunun ortak bilinçdışını oluşturduğu görüşünü ileri sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Sultan I. Abdülhamid, Kırım’ın kaybını getiren Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) bu sultanın dönemindedir. Bu antlaşmayla Rusya’ya savaş tazminatı vermek zorunda bırakılan Osmanlı, Rus gemilerinin tekrar Karadeniz’e inerek ticarete başlamalarının önünü açmak zorunda kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat döneminde içeriğin değişmesini yol açan temel etken kültürel ve sosyal yaşaım değişmesidir. Bu edebiyattanazım şekilleri açısından Klasik Türk edebiyatı geleneğini sürdürülmüştür. Diğer seçeneklerde belirtilen değişimlerin etkisi doğrudan değil, dolaylıdır.