Yeni Türk Edebiyatına Giriş 2

Yanıt Açıklaması: Seyyid Emir Ali 1849-1928 yılları arasında Hindistan’da İslamcılık düşüncesinin temellerini atmıştır.

Yanıt Açıklaması: Aguste Comte’un öğrencisi, Fransız Dili Sözlüğü çalışmasıyla tanınan Fransız sözlük bilimci ve filozof Littré’in metot geliştirme noktasında Şinasi’ye etkisi büyük olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu dizeler N. Kemal'in özgürlük kavramını bir bütün olarak ele aldığı en önemli edebî eseri olan Hürriyet Kasidesi'ndendir.

Yanıt Açıklaması: Şinası, Avrupa'da edindiği deneyimlerini, çıkardığı "Tasvir-i Efkar" gazetesinde dönemin yetenekli gençleriyle paylaşır. Doğru cevap: E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tersane Konferansı, Osmanlı’nın Balkanlardaki idaresine yeni bir düzen getirmek üzere Avrupa’nın baskılarıyla toplanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Eş anlamlı oldukları düşünülürse de “tebaa” ve “halk” birbirinden farklı bir anlam dünyasına sahiptir. “Tebaa”, tâbi olma fikriyle ilişkili olduğu için sorgulamadan itaat ile yükümlü bir kitleyi düşündürür. Bu yüzden de teokratik bir devlet anlayışının kavram dünyasının ifadesine yatkındır. “Halk” ise tebaadan farklı olarak, hakları ve sorumlulukları konusunda bilinçli bir topluluğu anlatır. Bu hâliyle daha demokratik bir devlet anlayışının kavramlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Serbest nazım şekilleri bize Fransız sembolistlerinin etkisiyle girdi.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Okur merkezli kuramların arasında yer alan duygusal etki kuramı edebiyatın dış dünya ve bilgi kavramıyla ilgisi olmadığı görüşüne dayanır.

Yanıt Açıklaması: Abdülaziz’den sonra tahta V. Murat geçer. Halk ve devlet adamları arasında sevinçle karşılanan Murat’ın saltanatı ise uzun süreli olamayacaktır. Çünkü saltanata geçtikten bir iki ay sonra psikolojik rahatsızlık belirtileri göstermeye başlar.

Yanıt Açıklaması: İkdü’l-cümân fî Tarihi ehli’z-zamân: Damat İbrahim Paşa’nın başlattığı tercüme faaliyetinin ilk ürünüdür. Sadrazam İbrahim Paşa kendisine sunulan bu eseri okuyup beğenmiş ve Sultan III. Ahmet adına hemen tercüme edilmesini istemiştir. İmam Aynî’nin Aynî Tarihi adıyla da bilinen bu eser, Arapça yazılmış 24 ciltlik bir dünya tarihidir.

Yanıt Açıklaması: I. Meşrutiyet 1876 yılında ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ziya Paşa ve Namık Kemal’in dostluk ve yoldaşlığının sembollerinden biri olan Hürriyet, bu ikilinin Londra’da çıkarmaya başladığı ve edebiyat tarihine “ihtilal gazetesi” namıyla ün salan gazetedir.

Yanıt Açıklaması: Gerek Haçlı Seferleri­yle ve gerekse tersi­ne Vi­yana Kuşatması gi­bi­ Batı’ya akınlarla Avrupa i­le -yüzeysel de olsa- b­ir ilişki kurulmuşsa da Batı’dak­i si­yasi­ ve kültürel gelişmeler­i yakından taki­p edecek deri­n b­ir ilişki oluşmamıştır. Karlofça Anlaşması (1699) ­le başlayan toprak kayıplarının, Kırım’ın bağımsızlığını elde ettiği­­ Küçük Kaynarca (1774) ­ile devam etmesi­, ardından Edi­rne Antlaşması (1829)yla Yunani­stan’ın bağımsızlık kazanması, Osmanlı’nın di­kkati­ni­ kendi­ne karşı bi­r süredi­r gali­bi­yet almakta ve üstünlük kurmakta olan Avrupa’ya çevirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Süleymaniyeli Şeyh Ahmed, Çerkes Hüseyin Daim Paşa, Arif Bey, Hoca Nasuh Efendi, Arnavut Cafer Paşa gibi isimler, Abdülmecid’e karşı bir hükûmet darbesi yapmak için gizli bir cemiyet oluşturur. Cemiyet üyeleri ifşa olduktan sonra Kuleli Kışlası’nda sorguya çekildiği için tarihe bu adla geçer.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat’ın üç büyük mimarından Mustafa Reşid Paşa 1834’te Paris’e ve sonra Londra’ya; Âli Paşa 1836’da Viyana’ya; Fuat Paşa 1840’ta Londra’ya gitmiştir. Onların seçkin çalışma arkadaşlarından Sadık Rifat Paşa 1837’de Viyana’da orta elçidir. Mehmet Şekip de 1841’de oradadır. İbrahim Sarım Paşa 1834’te Londra’da hizmet görmüştür. Bu ilk diplomatların çocukları bile, çocukluk ve gençliklerinde Avrupa’da bulunmak fırsatlarından yararlanarak gelecek kuşakta yüksek devlet makamlarını çok geniş ölçüde doldururlar (Lewis, 1970, s. 89-90). Görülüyor ki Çelebi Mehmet’in elçiliği ile başlayan ve akabinde eğitim için Avrupa’ya giden gençlerle devam eden Avrupa medeniyeti ile temas, Tanzimat Dönemi’nin fikrî çerçevesini çizen üç büyük Osmanlı paşasının yetişmesinde büyük rol oynamıştır. Yirmili yaşlarında kazandıkları Avrupa tecrübesi onların zihin dünyasını değiştirmiştir. Siyasete ve günlük hayata dair dile getirdikleri özgün fikirlerde bu tecrübenin rolü yadsınamaz

Yanıt Açıklaması: Tercüme Odasının kurulmasından önce ise odanın görevini Divan-ı Humayun tercü­manları görmektedir. Tercüme Odasının kültürel katkılarından bir diğeri ise kurum bünyesinde bir kü­tüphane kurulmasıdır. Çeviri, ister istemez Osmanlı aydınını kısa ve sade cümleler kurmaya zorlamıştır. Yine çevirilerin gazetelerde yayımlanması da sade yazılmasını zorunlu kılar. Tercüme Odası­nın bu anlamda dilin sadeleşme serüveninde ve nesir dilinin gelişmesinde doğrudan bir katkısı vardır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devlet felsefesinin anahtar kavramı adalettir. Adalet yönetimin temel dayanağını oluşturduğu gibi devlet örgütlenmesinin de yapı taşı durumundadır. Buna göre örgütlenen devlet sistemini “daire-yi adliye” yani adalet dairesi eksenine göre düşünmek gerekir.

Yanıt Açıklaması: 'Les Miserables'ın Münif Paşa tarafından 1862 yılında yapılan ilk çevirisinin adı 'Hikaye-i Mağdurin'dir. Eserin 'Sefiller' adındaki daha yetkin bir çevirisi, II. Meşrutiyetten sonra basılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk t­iyatro bu yıllarda Gi­usti­ni­ani­ adında bi­r Venedi­kli­ tarafından kurulur.