Yeni Türk Edebiyatına Giriş 2

Yanıt Açıklaması: Mekteb-i Harbiye ve Muzıka-yı Hümayun açılan yeni okulların adlarıyken Mekteb-i Tıbbiye-yi Şahane modern tıp fakülteleri eş değerinde okula verilen isimdir. Takvim-i Vekayi ilk gazetenin adıdır. II. Mahmut tarafından yeniçerilerin yerine kurulan askeri teşkilatın adı ise Asakir-i Mansure-i Muhammediye’dir.

Yanıt Açıklaması: D seçeneğinde belirtilen Mühendishane-i Bahri-i Hümayun 1773 yılında, yani II. Mahmut döneminden önce açılmıştır. D ve E seçeneklerinde belirtilenler ise II. Mahmut'tan sonraski gelişmelerdir. Bu padişah dönemindeki yeniliklerden ilköğretim eğitiminin zorunlu hale gelmesine yönelik düzenleme 1824 yılında, Tercüme Odası'nın açılması ise 1832 yılında gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yapısalcılık, özellikle metne önem vermesi, metnin anlaşılması konusunda nesnel ölçütler ortaya koymaya çalışması gibi özellikleriyle son yüzyılın en etkili edebiyat kuramı ve eleştiri yöntemi olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Metin dışı verilerin belirlenmesi metin çözümleme aşamalarının ilkidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat fermanı, yarı anayasal bir belge ve aynı zamanda anayasal tarihimizin başlangıcı kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı kaynaklarında Lale Devr­I adı bulunmaz. Lale Devr­i i­fadesi­n­I i­lk defa Yahya Kemal Beyatlı kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa’da ihtilal gerçekleşirken tahta çıkan III. Selim, yönünü Avrupa’ya çevirir ve devleti bu doğrultuda yeniden yapılandırmak için stratejiler geliştirir. Daha tahta çıkmadan Avrupa’ya, özellikle de Fransa’ya derin bir ilgi duyan III. Selim, şehzade iken Fransa kralı XVI. Louis ile mektuplaşır.

Yanıt Açıklaması: Şiir incelenirken konunun belirlenmesi, konunuyugeliştirmede kullanılan araçların seçilmesi, düşünce ve duygu ögeleri ile ilgili çalışmalar içerikle ilgili tespitler başlığı altında yapılır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı, Abdülmecit’in tahta geçmesinden dört ay sonra aynı zamanda hariciye nazırlığı görevini de üstlenmiş bulunan Londra elçisi Mustafa Reşit Paşa’nın yurda dönerek padişahı ikna etmesi sonucu Osmanlı devlet adamlarının, halkın ve yabancı diplomatların bulunduğu bir toplantı-da okunmuştur. Böylece fermanın asıl sahibinin Mustafa Reşit Paşa olduğu anlaşılıyor.

Yanıt Açıklaması: Sultan III. Ahmet, Osmanlı’nın Avusturya ve Venedik ile giriştiği mücadele ve sonunda yeni toprak kayıplarının geldiği Pasarofça Antlaşması (1718) da bu sultan dönemindedir. Pasarofça Antlaşması, Batı’nın askerî ve teknik üstünlüğünün tam anlamıyla kabulünü ve Lale Devri ıslahatlarını getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ebubekir Ratip Efendi’nin Avusturya’nın askerî ve sivil idaresi hakkında verdiği bilgiler özellikle şu noktalarda toplanır: a) eğitimli ve disiplinli ordu b) düzenli bir maliye c) namuslu, dürüst ve eğitimli memurlar d) ekonomik güvenlik ve müreffeh bir hayat. Yani lüks ve yüksek binalar bunlar arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Belli bir gerçeklik alanını kavranabilir hale getirmek amacıyla yöntemli ve tutarlı biimde ortaya konmuş düşünceler bütününe "kuram" denir.

Yanıt Açıklaması: Şinasi'nin Osmanlı atasözü ve deyimlerini topladığı bu eseri, edebiyat tarihçileri tarafından, Tanzimat fermanından sonra başlayan halk ile yakınlaşma çabalarıyla ilişkili bir girişim olarak değerlendirilir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Türk edebiyatı alanında metin çözümleme yöntemini ilk uygulayan Mehmet Kaplan'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ordusunun ikinci ana grubunu eyalet ordusu oluşturur. Eyalet ordusunun akıncılar, azaplar ve daha başka birlikleri olmasına karşın asıl önemli bölümü “tımarlı sipahiler”dir. Taşrada bulunan tımarlı sipahiler devlete ait topraklardan alınan ve tımar adı verilen bir vergi ile geçinirlerdi. Klasik Osmanlı Devleti’nin sayıca en büyük bölümünü oluşturan bu birlik aynı zamanda klasik Türk İslam devletlerine özgü bir arazi ve askerlik teşkilatının gelişmiş şekli idi. Osmanlı Devleti özellikle Rumeli ve Balkanlardaki fetihlerde ele geçen araziyi devletin malı kabul ederek bunları savaşlarda yararlılık gösterenlere tımar veya zeamet adıyla tahsis etmiştir. Tımar, sipahilere ömür boyu verilir; hatta öldükten sonra da çocuklarına geçerdi.

Yanıt Açıklaması: Defterdar, Bütçeyi hazırlamak, akçenin (para) değerini korumak, rütbe ve dirlik verilecekleri padişaha teklif etmek, hazineyle ilgili islerde hüküm yazmak, gelir gideri kontrol etmekle görevlidir. Anadolu ve Rumeli defterdarı olarak ikiye ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Cami’ud düvel tercüme heyeti’nin döneme kazandırdığı eserlerden biridir. Tercüme Heyeti, içlerinde divan şairi Nedim’in de bulunduğu, dönemin dil bilen insanlarından oluşan yirmi beş – otuz kişilik bir gruptur. yüzyıl başında faaliyet gösteren bu ilk tercüme heyeti, 1821’deki Rum isyanı sonrasında kurulan ve “Tercüme Odası” adıyla bilinen heyetten farklıdır. Bu heyet bürokrasiyle ilgilenmez; heyetin memurlara ve gençlere dil öğretmek gibi bir amacı bulunmaz. Öte yandan tercüme odası devletin dış ülkelerle yazışmalarını takip etmek, bürokratik metinlerin çevirisini yapmak ve aynı zamanda başta Fransızca olmak üzere Avrupa dillerinin öğrenilmesini sağlayan bir dil okulu gibi hareket etmek maksadıyla kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Osman Bey’den itibaren I. Ahmet’e (1603-1617) kadar padişahlık babadan oğula geçmiştir. I. Ahmet’ten sonra bazen kardeşlere, yeğenlere de taht bırakılmıştır. Osmanlı Devletinde, 1299’daki kuruluştan 1922’ye kadar geçen süre içerisinde 36 padişah tahta çıkmıştır. 46 yıl hükümdar olan I. Süleyman (Kanuni, 1520-1566) en uzun, 93 gün padişahlık yapan V. Murat (1876) en kısa süre tahtta kalan padişahlardır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat kuramları edebiyat sorunlarını metnin dışına dönük veya yazar, okur ve eser merkezli olarak ele alırlar.

Yanıt Açıklaması: Eyalet askerleri, Tımarlı Sipahiler, Azaplar, Akıncılar, Yayalar, Müsellemler, Yörükler, Deliler, Gönüllüler, Besliler ve Sakalar’dan oluşur.