Yeni Türk Edebiyatına Giriş 1

Yanıt Açıklaması: Klasikler. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanımların yetersizliği düşüncesi geçerliliğini korumakla birlikte James Cooper Lawrence’a ait bir öykü tasnifinden de söz etmek gerekir. Buna göre öyküler içerik ve tür olarak iki ayrı tasnif başlığı altında düşünülmektedir: Öncelikle içerik olarak: A. Gerçek öyküler B. Hayalî öyküler İkincisi tür olarak: A. Tarihî olarak anlatılanlar B. Duygulara bağlı olarak (dramatically) anlatılanlar C. Ahlaki yönden eğitici olarak anlatılanlar (Lawrence, 1917, s. 276). İkinci sınıflamanın içerisinde yer alan “duygulara bağlı olarak (dramatically) anlatılanlar” bizim kısa öykü olarak nitelediğimiz edebî türe, anlatım biçimine denk gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İç çözümleme, roman kişisinin aklından geçenleri üçüncü tekil kişi anlatıcı tarafından doğrudan, dolaylı ya da serbest dolaylı anlatı kipinde aktarılması yöntemidir. Doğrudan iç çözümlemede anlatıcı, kişinin içinden geçirdiklerini dolaysız aktarır.

Yanıt Açıklaması: James Cooper Lawrence’a ait bir öykü tasnifine göre öyküler içerik ve tür olarak iki ayrı tasnif başlığı altında düşünülmektedir: İçerik olarak: -Gerçek öyküler, -Hayalî öyküler.

Yanıt Açıklaması: Sahneleme (scène): Olaylar gösterme yoluyla eş zamanlı olarak anlatılır. Eylem anlarının betimlenerek diyalogların verilmesi, okurun eş zamanlı olarak anlatıya katılmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Öykünün kısa olmasına iki temel sebep bulunmaktadır. İlki malzemenin kendisinin dar bir kapsama sahip oluşu, diğeri ise malzemenin genişleme imkânına rağmen estetik etkiyi çoğaltmak adına kısaltılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Her şairi, her yazarı diğerlerinden ayıran, deyiş (üslup) özellikleridir.

Yanıt Açıklaması: Kısa öykü tanımlamalarında karşımıza çıkan yönelimlerden biri türü ifade etmeye çalışırken onun ne olduğundan çok ne olmadığının tartışılmasıdır. Söz konusu eğilim zorunlu olarak ortaya çıkıyor görünmektedir. Türün ilk tanımlayıcılarından Edgar Allan Poe’dan itibaren görülen bu tanım sorunu yine en genel-geçer ifadesini bu yazarın satırlarında bulur.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Manzume. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tanımı verilen öykü çeşidi Stroud'un belirttiği tematik öyküdür.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki üç roman da pikaresk nitelikli romanlardır. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Lirik

Yanıt Açıklaması: Türü tanımlayan başlıca nitelik olan “kısalık” öncelikle öykünün, örneğin romandan ayrışmasını sağlayan en belirgin nitelik olarak görülmüştür. Kısa bir olayın veya kesitin de sunumu kısa olabilmektedir. Yazarın tercihlerini ise sezgi, alışkanlık, bilinçli tercih ya da bunların birleşiminin yönlendirdiği düşünülmektedir. Yazar, olayların ve kahramanının gelişiminin tamamlandığını düşündüğü noktada öyküyü sonlandırır. Özellikle yirminci yüzyılın başlarından itibaren Amerikan eleştirisinde öykünün, romanla kıyaslandığında “olay örgüsünün, toplumsal kaygının ve ideolojinin yokluğu” gibi nedenlerle (May, 1987, s. 6) üç açıdan zayıflık gösterdiği vurgulanır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir şeye adıyla değil, başka bir adla atıf yaptığımızda metafor yapmış oluruz. “Sevgilim kırmızı bir gül gibidir” sözü yalın bir benzetmedir. Oysa “Sevgilim kırmızı bir güldür” ifadesi bir metafordur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Modern romanın ortaya çıkışı, Orta Çağ’ın sonlarında orta sınıf olarak da adlandırılan burjuvazinin genişlemeye başlaması ve Rönesans’tan sonra hızla yükselişe geçmesiyle bağlantılıdır. Roman türünün gelişimiyle burjuva değerlerinin egemen olmaya başlaması arasında ilginç bir koşutluk gözlemlenir. Burjuvazi sayesinde gelişen ticaret, zamanla, kapalı bir ekonomi ve toplum sistemi olan feodalitenin çözülmesine yol açarak Rönesans’la birlikte yeni bir toplum algısının ve dünya görüşünün ikamesine sebep olur. Daha gerçekçi ve ayakları yere basan Rönesans insanının sahneye çıkmasıyla şövalye romanları içerdikleri olağanüstü ve gerçek dışı boyutları yüzünden itibar kaybeder.

Yanıt Açıklaması: Meddahlık geleneği, meddah adı verilen hikâye anlatıcısı tarafından seyircilere sunulan kısmen gerçekçi anlatılarla oluşan seyirlik gelenektir.

Yanıt Açıklaması: Duygusallık

Yanıt Açıklaması: Geleneksel hikâyeyle öykü arasındaki farkları birkaç noktada toplamak mümkündür. Bu farkların kaynağında da insanın değişimi yatar. Toplumlar sosyal ve ekonomik anlamda değiştikçe, geleneksel toplum işleyişi yerini modern olana bıraktıkça insanı ve toplumu anlatan edebiyatın da biçim ve içerik olarak dönüşümü kaçınılmazdır. Bu dönüşüm neticesinde insanların okuma alışkanlıklarına bağlı olarak türlerin boyutları, toplumsal kaygılara göre eserlerin içerikleri, estetik beğenilere göre de anlatım üslupları değişmektedir. Geleneksel hikâyeyle öykü arasında da bu türden bir ayrışma söz konusudur.