Seçmeli Ara Sınav - Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları

Soru 1:

Tek bir kelimede meydana gelen istiarelere ne ad verilir?

A) Müfred isti’âre B) Mürekkeb istiare C) Mesel D) Temsîlî istiare E) İsti’âre-i tebe’iyye

Soru 2:

Aşağıda özellikleri verilen anlatım sanatı aşağıdakilerden hangisidir? I. Sözlük anlamı “bir haberi gizleyerek bir başka söz ve haberi öne çıkarmaktır. II. Cümlede her iki anlam da sözcüğün gerçek anlamları olabileceği gibi, bu anlamlardan biri gerçek diğeri mecazî de olabilir. III. Sözün yakın anlamı açık, uzak anlamı ise gizlidir. IV. Söze muhatap olan ilk anda sözü yakın anlamıyla anlar. V. Sözcüğün her iki anlamı da tanınıyor ve kullanılıyor olmalıdır.

A) Tecrid B) İltifât C) Tevriye D) Müşâkele E) Mübâlağa

Soru 3:

Konuşma özelliği olmayan varlıkların konuşturulduğu söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teşhis B) İntak C) İştiare D) Mesel E) İcaz

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi “anlam bozan kısaltma” anlamına gelmektedir?

A) Îcâz-ı muhill B) İhtisâr-ı muhill C) Îcâz-ı hazif D) Îcâz-ı kısar E) İtnâb

Soru 5:

I. Geneli ifade eden sözden sonra özeli ifade eden bir söz söylemek II. Özeli ifade eden bir sözden sonra geneli ifade eden bir söz söylemek III. Açık bir ifadeden sonra söylenene kapalılık getirmek Yukarıdakilerden hangisi İtnâbın başlıca türleri arasında yer alır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Soru 6:

“Geçen sene Öğretmen Mehmet Bey, başarılıydı.” ifadesi aşağıdaki mecaz türlerinin hangisine örnektir?

A) Aklî mecâz B) Mecâz-ı hazfî C) Mecâz-ı mürseli D) Lügavî mecâz E) Karîne-i mâni’a

Soru 7:

“Kullanılan az sayıda kelime söylenmek isteneni ifade için yetmiyorsa bu durum icazda kusur sayılır.” Aşağıdakilerden hangisi icazdaki bu kusuru karşılayan bir ifadedir?

A) îcâz-ı muhill B) îcâz-ı kısar C) karine-i mania D) tatvil E) haşiv

Soru 8:

Artık demir almak günü gelmişse zamandan Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli Günlerce siyah ufka bakan gözleri nemli (Yahya Kemal Beyatlı) Yukarıdaki dizelerde benzeyen tabut, benzetilen gemidir. Ancak tabut söylenmemiş, kendisine benzetilen gemi söylenmiştir. Teşbih öğelerinden yalnız birisiyle ve birden çok benzerlik gösterilerek yapılan bu istiareye ne ad verilir?

A) Mürekkeb istiare B) İstiâre- mekniyye C) İstiâre-i musarraha D) İstiâre-i tahyîliyye E) İsti’âre-i tebe’iyye

Soru 9:

Bir olaya ya da duruma, ifadeye güzellik katacak tarzda, kendi sebebi dışında sebep gösterilen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tevriye B) Rücu C) Tensikü’s Sıfat D) Mübalağa E) Hüsn-i Ta’lil

Soru 10:

“Gözü açık”, “kulağı delik”, “eteği kirli”, “eteği temiz”, “kalın kafalı”, “eli uzun”, “dişli insan” “yürekli insan”, “eli açık”, “alnı açık” deyimlerinde kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir

A) İcaz B) İntab C) Mecaz D) Teşhis E) Kinaye

Soru 11:

“Cihan yıkılsa, emin ol, bu cephe sarsılmaz!” Mehmet Akif’e ait olan bu mısralarda hangi söz sanatı ile karşılaşılmaktadır?

A) Tecahül-I Arif B) Rücu C) İstidrad D) Tevriye E) Müşakele

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi itnabın türlerinden biridir?

A) Müşebbe B) Vech-i şebeh C) Tekrir-tekrar D) Edât-ı teşbîh E) Müşebbehün bih

Soru 13:

Şiir ve nesirde yakın ve uzak iki anlamı olan bir sözün zihne hemen gelen yakın anlamını değil, uzak anlamını kastetmeye dayanan sanat aşağıdakilerden hangisidr?

A) Rücû’ B) Tecrîd C) İltifât D) Tevriye E) Müşâkele

Soru 14:

"Dalgalanan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl" Dizelerinde aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi vardır?

A) Haşiv B) Kinaye C) Haşiv D) İtnâb E) Mecâz-ı mürsel

Soru 15:

Geniş, siyah gölgesi hayatımı kaplayan Tepemde kanat germiş bir kartaldır yalnızlık Kalp çırpıntılarıyla günleri hesaplayan Bir benim, benim olan masaldır yalnızlık Cahit Sıtkı Tarancı’nın dizelerindeki teşbihte müşebbeh öğesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kartal B) Masal C) Kalp çarpıntıları D) Yalnızlık E) Geniş siyah gölge

Soru 16:

“Yani ne mi diyorum. Çok kurak tarla Çünkü asıl şiirler bekler bazı yaşları. ”Behçet Necatigil dizelerine yansıyan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tenasüb B) Mübalağa C) Îhâm-ı tezâd D) Cem’-Tefrik-Taksim E) Rücu

Soru 17:

Cümlenin temel öğelerinden olmayan, ifade edilmek istenen asıl anlama da katkısı bulunmayan kelimeler nasıl adlandırılmaktadır?

A) Haşiv B) İtnab C) İcaz D) Mecaz E) Tekrir

Soru 18:

“Zamân gelir ki cihân içre ins ü cân kalmaz Değil değil yalınız ins ü cân cihân kalmaz” Yenişehirli Avni’nin yukarıdaki mısralarında hangi anlam sanatı kullanılmıştır?

A) Mukabele B) Cem’-Tefrîk-Taksîm C) Tensîkü’s-Sıfât D) Rücû’ E) Tecrîd

Soru 19:

Bir niteliğin, fiilin veya durumun gerçekleşmesi zor hatta imkânsız dereceye çıkarılarak, abartılarak ifade edilmesine dayanan sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mübâlağa B) İdmâc C) Tecâhül-i ârif D) Hüsn-i ta’lîl E) Îhâm

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Delâletle ilgili bir terim değildir?

A) Lafzî delâlet B) Gayr-i lafzî delâlet C) Aklî delâlet D) Tabî’î delâlet E) Gayr-i tabii delâlet