Final Sınavı - Eski Türk Edebiyatına Giriş: Söz Sanatları

Soru 1:

“Harflerin sayısal karşılığı olayın meydana geldiği yılı göstermeyen eksik veya fazla gelip ekleme ve çıkarma ile uygun hâle getirilen tarih” türüne ne ad verilir?

A) Tam tarih B) Ta’miyeli tarih C) Mu’cem tarih D) Mühmel tarih E) Dü-tâ târîh

Soru 2:

Hangisinde tarsî’ vardır?

A) Yûsuf ’daki hüsn ü cemâl Ya’kub’daki hüzn ü melâlGeh bedr olam gâhî hilâl gökde mâh-ı tâbân benem B) Her gün hayâl-i çihre-i dil-berden ağlarınHer dün melâl-i turre-i dil-berden ağların C) “İlâhî! Her ne kadar cehd idüp zâhirüm ma’mûr idersem, bâtınum vîrân.Zâhirde her ne kadar sana kul isem içimde hevâ sultân.” D) “Işk bir zevktir, onun da başka bir dili var, ışk bir şevktir, onun da ayrı ehlivar, ışk bir cûştur, onun da şeydâları var, ışk bir hurûştur onun da deryâları var.” E) “İlâhî! İman binasını şöyle muhkem eyle ki sarsar-ı vesvese-i şeytândan mütezelzil olmaya ve İslâm k¯a’idesini şöyle müstahkem eyle ki mancınîk-i İblîs-ifettândan bir zerre mütehalhil olmaya.”

Soru 3:

Ebcedle tarih söyleme türlerinden hangisinde harflerin hepsi hesaba dâhil edilir?

A) Târîh-i tâm B) Mu’cem C) Mühmel D) Dü-tâ tarih E) Tamiyeli tarih

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi i’ade söz sanatı ile ilgilidir?

A) İki mısranın sonunda kelime tekrarlarına yer verilir. B) Beytin son kelimesi, bir sonraki beytin ilk kelimesidir. C) Cümle sonları aynı sesle bitirilir. D) Aynı kökten türemiş iki ve daha fazla sözcük aynı ibarede kullanılır. E) Benzer yazılışa sahip farklı anlamdaki sözcükler birlikte kullanılır.

Soru 5:

Bir şairin başka bir şairin şiirini örnek alarak onunla aynı vezin ve kafiyede yazdığı şiire ne denir?

A) İktibâs B) Nazire C) Îrâd-ı mesel D) Tazmin E) Telmih

Soru 6:

Gonce-i bâg-ı sabâvet solmadan Eyle tahsîl-i kemâlâta şitâb Bî-hüner tazyî’-i evkat etme kim Kad temürrü’l-fürsatü merre’s-sehâb Ömer N. Bilme Yukarıdaki mısralarda müşterek malzemeyi kullanmaya dayalı sanatlardan hangisi kullanılmıştır?

A) Îrâd-ı mesel B) Tazmîn C) İktibâs D) Telmih E) Nazire

Soru 7:

Bir şairin başka bir şaire ait şiirden bir mısrayı veya beyti kendi şiirinde kullandığı sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tazmin B) İktibas C) İrsal-i mesel D) Tenvir E) Telmih

Soru 8:

Suya virsün bâğbân gül-zârı zahmet çekmesün Bir gül açılmaz yüzün tek virse bin gül-zâra su Fuzulî Yukarıdaki beyitte kelime tekrarına dayalı söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?

A) Reddü’l-acüz ale’s-sadr B) İ’âde C) Arûz D) Müşâkele E) Akis

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi “muamma” ile “lügaz” arasındaki farklardan biri değildir?

A) “Muamma”da sadece “esmaü’l-hüsna (Allah’ın isimleri)” ve insan ismi gizlenir. B) “Muamma”da soru sorulmaz. C) Lügazlar muammalara göre daha uzun metinlerde bulunur. D) “Muamma”yı çözmek “lügaz”a göre daha zordur. E) “Muamma”da şiirin bir bilmece içerdiği açıktır.

Soru 10:

“Elmâs” ile “iltimâs” kelimeleri arasında hangi seci türü vardır?

A) A) Mutarraf seci B) Murassa’ seci C) Tarsî’ D) Müvâzene E) İltizâm

Soru 11:

Aşağıdaki mısraların hangisinde iktibâs sanatı kullanılmıştır? I. Gonce-i bâg-ı sabâvet solmadan II. Eyle tahsîl-i kemâlâta şitâb III. Bî-hüner tazyî’-i evk¯at etme kim IV. Kad temürrü’l-fürsatü merre’s-sehâb Ömer N. Bilmen

A) I B) II C) III D) IV E) I, II

Soru 12:

Hal ü müstakbeli ne olsa gerek Sevmedi, sevmemişdi, sevmeyecek Muallim Naci’ye ait bu beyitte hangi söz sanatı kullanılmıştır?

A) İ’ade B) İştikak C) Akis D) Cinas E) Seci