Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bu beyit bir matla (gazelin mısraları birbiriyle kafiyeli ilk beytine "matla" adı verilir) örneğidir. Dolayısıyla gazelin ilk beytidir. Yani Beytü’l-gazel  değildir. (Beytü'l-gazel: Gazelin en güzel beytine verilen addır)

Yanıt Açıklaması: “Divan Edebiyatı” ilk olarak Ömer Seyfettin ve Ali Canip tarafından, Klâsik Türk Edebiyatı adlandırması ise Fuat Köprülü tarafından yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ulaşmak, bir şeyin son noktasına erişmek, olgunlaşmaktır, Belâgat.

Yanıt Açıklaması: Eski Türk şiirinin dörtlüklerinden doğmuş dört mısralı nazım biçiminin adı tuyuğ’dur. Daha çok Azerî ve Çağatay edebiyatlarında görülen, Anadolu’daki ilk örneklerini Kadı Burhaneddin ve Seyyid Nesimî’nin verdiği nazım biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Divanlar, Klâsik dönem Türk şairlerinin çeşitli nazım şekilleri ile yazdıkları şiirler, “dîvân” adı verilen kitaplarda toplanmıştır. “Dîvân” kelimesinin aslı Farsça olup devlet idaresiyle ilgili kayıt defterleri, bunların ve bunları tutan katiplerin bulunduğu yer anlamında iken zamanla belli bir şairin şiirlerinin toplandığı kitap ya da defter anlamını kazanmıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Tanrının yüceliğini ve birliğini konu alan kasidelere tevhid, içeriği O’na yakarış olanlara münacat, Hz. Muhammed, Çar Yar (=dört halife) ve hatta On İki İmam için yazılanlara da na’t adı verilmiştir. Padişahların tahta çıkışlarını kutlamak için yazılmış kasidelere cülusiyye denir. Yine memduhların ramazan, bayram, nevruz gibi özel günlerini kutlamak için yazılmış kasideler de sırasıyla ramazaniyye, 'idiyye (=Iydiyye) ve nevruziyye gibi adlarla anılmışlardır. Nesib ya da teşbibinde bahar, yaz, sonbahar, kış tasvirlerinin yapıldığı kasidelere aynı sırayla bahariyye, temmuziyye, hazaniyye, şitaiyye gibi adlar verilmiştir. Ayrıca sünbüliyye gibi bir çiçeğin, rahşiyye gibi bir atın niteliklerinin uzun uzun anlatıldığı kasideler de vardır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap A şıkkdır.

Yanıt Açıklaması: Beyitte bahsi geçen sevgili vefasızdır ve verdiği sözleri tutmaz.

Yanıt Açıklaması: Tercî-i Bend: Her bendindeki beyit sayısı genellikle 4 ile 10 arasında olan ve en az üç bendden meydana gelen bir nazım biçimidir. Tercî’-i bendde de terkîb-i bendde olduğu gibi bendlere hâne ya da tercî’-hâne, bendleri birleştiren beyitlere de vâsıta yahut bendiyye denir. Bu terimlerin yerine yalnızca bend in kullanıldığı da görülmektedir. Bu nazım biçiminde vasıta beyitleri dışında her bend kendi içinde diğer bendlerden bağımsız olarak kaside ya da gazel gibi kafiyelenmiştir. Vasıta beyti ise bendlerden bağımsız olarak kendi içinde kafiyelidir ve her bendin sonunda aynen tekrarlanır. Kafiye düzeni şöyledir: aa, xa, xa, xa, xa... ZZ; bb, xb, xb, xb, xb... ZZ, . . .

Yanıt Açıklaması: İranlıların efsanevi kahramanlarından biri olup, “Heft-han” adlı türlü tehlikelerle dolu yolu Rüstem’in yanı sıra geçen ikinci kişi olarak anılan kahraman İsfendiyâr’dır. Divan şiirinde kahramanlık sembolü olarak ve  Rüstem’le yaptığı savaşla yer bulur. Rüstem’le yaptığı savaşta ölmüştür. Divan şiirinde kahramanlık sembolü olarak ve Rüstem’le yaptığı savaşla anılır.

Yanıt Açıklaması: Her mısrasına küçük bir mısra eklenerek oluşturulan nazım biçimidne müstezad denir. Diğer seçenekler ise bendlerle oluşturulan nazım şekillerine verilen adlardır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyyât-ı cedîde adli yeni edebiyat Bati etkisinde ortaya cikmistir.

Yanıt Açıklaması: I. Klâsik dönem, XV. yüzyılın ilk yıllarından XVII. yüzyıl başlarına kadar devam eder. Ahmed Paşa (öl.1496), Necatî (öl.1509) ve Zâtî (öl.1546) gibi şairlerle olgunluk kazanmaya başladığı; Fuzulî (öl.1556), Bakî (öl.1600) Nev’î (öl.1599), Hayalî (öl. 1557) ve Taşlıcalı Yahya (öl.1582) gibi şairlerle de Türk edebiyatının İran edebiyatı etkisinden kısmen de olsa kurtularak artık kendi iç gelişimini tamamlayıp özgün eserlerini vermeye başladığı bir dönemdir.

Yanıt Açıklaması: Kasîdede olduğu gibi gazelin mısraları birbiriyle kafiyeli ilk beytine matla, matladan sonra gelen beytine hüsn-i matla, son beytine makta, makta beytinden önceki beyte de hüsn-i makta adı verilmiştir. Bir gazelde birden fazla matla beyti varsa, bu tür gazellere zü’l-metali ya da zatü’l-metali denir.

Yanıt Açıklaması: Tevhîdler, Allah’ın “zât”ından, “sıfat”larından ve “fiil”lerinden, onun birliğinden ve yüceliğinden söz eden ve genellikle kaside nazım biçimiyle yazılmış şiirlerdir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Terkîb-i Bend:  Edebiyat terimi olarak her bendindeki beyit sayısı genellikle 6 ile 10 arasında olan ve en az üç bendden meydana gelen bir nazım biçiminin adıdır. Terkîb-i bendlerde her bende hâne ya da terkîb-hâne; bendleri birleştiren beyitlere ise vâsıta veya bendiyye denir. Bu iki terimin yerine sadece bendin kullanıldığı da görülmektedir. Terkîb-i bendlerde her bend vasıta beyti dışında kaside ve gazel gibi kafiyelidir. Vasıta beyti ise hem ait olduğu bendden hem de diğer bendlerden ve bendlerin vasıta beyitlerinden bağımsız olarak kendi için de kafiyelidir. Bazı terkîb-i bendlerde vasıta beyitlerinin birinci bendle aynı kafiyede olmak üzere kendi içinde kafiyelenmiş olduğu da görülür. Kafiye düzeni terkîbi bendi diğer musammatlardan ayıran en önemli özelliktir: aa xa xa xa xa... yy; bb xb xb xb xb... zz, . . . aa xa xa xa xa... aa; bb xb xb xb xb... aa, . . .

Yanıt Açıklaması: genel bilgi

Yanıt açıklaması yok