Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü

Yanıt Açıklaması: Mehmet Akif Ersoy

Yanıt Açıklaması: beyit konu bilgisi

Yanıt Açıklaması: Birer edebiyat terimi olmamakla birlikte çeşitli araştırmalarda ve yazılarda aşkın verdiği mutluluk ya da acıyı dile getiren gazellere aşıkane gazel, dünya zevklerinden söz eden gazellere rindane gazel, doğrudan sevgilinin güzelliğinden ve ona duyulan arzudan bahseden gazellere şuhane gazel, tasavvufî düşüncenin hakim olduğu gazellere sufiyane ya da arifane gazel, felsefî gazellere de hikemi veya hakimane gazel adlarının verildiği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerek hece, gerekse aruz ölçüsünün görevi şiirde ritmi sağlamaktır. Aruz genellikle klâsik dönem Türk şiirinde, hece ise halk şiirinde kullanılmıştır. Aruz, Arap edebiyatında doğmuş ve oradan Fars ve Türk edebiyatlarına ve diğer İslamî edebiyatlara geçmiş bir şiir ölçüsüdür. Türkler aruz veznini doğrudan Arap edebiyatından değil, İran edebiyatından almışlardır. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aruzda kalıba uydurmak için bir harfi sağlamlaştırma, tekrar etme anlamına gelen uygulama ‘’teşdîd’’ tir

Yanıt Açıklaması: İmâle

Yanıt Açıklaması: Taktî

Yanıt Açıklaması: Kafiyeden sonra tekrarlanan her bakımdan birbirinin aynı ek ve sözcüklerin bütününe redîf denir. Redîf revîden sonra gelen anlam ve işlev bakımından aynı ek, sözcük ya da sözcük grubudur. Sözcük ya da sözcük grubu halindeki redifler şiiri belli bir düşünce etrafında toplar, ortak bir zemine oturtur ve ona bütünlük kazandırır. Redîf  şiirde bulunması şart olmamakla birlikte Divan şairlerinin oldukça s›k kullandıkları bir âhenk unsurudur.

Yanıt Açıklaması: Tahfif’e daha çok “had”, “hatt”, “dürr” gibi sonu çift ünsüzle biten tek heceli kelimeler terkibe girdiğinde vezin gereği başvurulur.

Yanıt Açıklaması: Bazı şiirlerde mısra sonundaki kafiye dışında, birbirine paralel olarak yapılmış iç kafiyeler de bulunur. İki kafiyeli şiirlere zû-kafiyeteyn (=iki kafiyeli) denir. Bu iki kafiye hemen arka arkaya olabileceği gibi aralarında başka kelimeler de bulunabilir. Örnek Âl em esîr-i dest-i meşiyy et değil midir Âd em zebûn-ı pençe-i kudr et değil midir Beytin düz yazıyla dil içi çevirisi “Bütün âlem kaderin elinde esir değil midir? İnsan kudret pençesine boyun eğmiş değil midir?”

Yanıt Açıklaması: Aruz vezni açık ve kapalı olarak nitelenen hecelerin önceden belirlenmiş bir düzen içerisinde tekrarlanması esasına dayanan bir şiir ölçüsüdür. Şairler, mısralarını önceden belirlenmiş bu ahenk sistemiyle uyumlu hale getirebilmek için şiirdeki sesler üzerinde bir takım değişiklikler yapmışlardır. Bazılarının şiirin ahengine katkıda bulunmakla birlikte bazıları ahenk hatası olarak Kabul edilen değişiklikler vasıl, imale, med, zihaf, tahfif ve teşdid’dir. Yukarıdaki tanımın karşılığı Vasl’dır.

Yanıt Açıklaması: konu bilgisi

Yanıt Açıklaması: Bazı şiirlerde mısra sonundaki kafiye dışında, birbirine paralel olarak yapılmış iç kafiyeler de bulunur. İki kafiyeli şiirlere zu^-ka¯fiyeteyn (=iki kafiyeli) denir. Bu iki kafiye hemen arka arkaya olabileceği gibi aralarında başka kelimeler de bulunabilir. Bu beyitte koyu harflerle dizilmiş olan iki kafiye arasına başka kelimeler de girmiştir. İkiden fazla kafiyesi olan şiire zü’l-kava^fi^ (=çok kafiyeli) adı verilmiştir. Birden fazla kafiyesi olan şiirlerin mısra sonundaki kafiyesine ka¯fiye-i asliyye (=asıl kafiye), diğer kafiyelerine ise ka¯fiye-i mülhaka (=ek kafiye) denir. Tarsi^’ ise mısra sonlarındaki kafiyelerden önce, iki mısrada paralel olarak yer alan aynı vezindeki kelimelerin birbiriyle kafiyeli olmasıdır. Bir söz sanatı olarak da kabul edilen tarsi^’ nesirde de yapılır. Tarsi^’ yapılan beyit ya da cümlelere murassa’denir. Murassa beyitler aynı zamanda zü’l-kava^fi^ beyitlerdir; ancak tarsi^’de kelimelerin aynı vezinde olması şartı bulunduğundan her zü’l-kava^fi^ beyit murassa’ değildir.

Yanıt Açıklaması: kafiye konu bilgisi

Yanıt Açıklaması: kafiye konu bilgisi

Yanıt Açıklaması: müreddef

Yanıt Açıklaması: Dahil olarak tanımlanan bu harfin pozisyonu için mesadif ve arif’teki dal ve rı harflerini örnek verebiliriz.Örnekte de olduğu gibi dahil farklı harfler olabilirse de bu harflerin hareketlerinin aynen tekrarı gerekir.

Yanıt Açıklaması: kafiye bilgisi

Yanıt Açıklaması: 9. mef’ûlü mefâ’îlü fe’ûlün Yârin dudağından getirilmiş Bir katre alevdir bu karanfil Ahmed Haşim

Yanıt Açıklaması: Ridf: Revîden önceki “elif (=â)”, “vâv (=û)”, “ye (=î)” harfleridir. “...mu’t â d” ve “âb â d”daki “elif”ler, “...bî-ç û n” ve “...memn û n”daki “vâv”lar ve “...zar î f” ve “...lat î f”teki “ye”ler gibi. Kafiyede ridf “elif”se bu elife “ridf-i elifî”, “vav”sa “ridf-i vâvî”, “ye” ise “ridf-i yâyî” denir. Ridfin kafiyede aynen tekrar› gerekir. Tekrarlanmaması kafiye kusurlarındandır. Ridfli kafiyelere kafiye-i mürdefe denir.