Seçmeli Ara Sınav - Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü

Soru 1:

Havâs Edebiyatı, Enderun Edebiyatı, Sarây Edebiyatı gibi adlandırmalar hangi gelişme sonucu terk edilmiştir?

A) Batı’nın gerçekleştirmiş olduğu edebi ilerlemelerin etkisiyle B) Osmanlı Devleti’nin siyasal olarak zayıflamasının oluşturduğu olumsuzluklarlarla C) Ekonomik anlamda var olan refahın yitirilmesiyle D) Edebiyatın yalnızca elitlere hitap etmediğinin bilimsel olarak kanıtlanmasıyla E) Eski Türk Edebiyatı yazarlarının doğu etkisinde kalmasıyla

Soru 2:

Ne derd-i aşk ile bir lahza gönlümde karârum var Ne vasl-ı yâr ile sabr ü sükûna iktidârum var Ne fikr ü neng ü ârum var ne elde ihtiyârum var Meded bilmem nedür hiç sînede bir inkisârum var Nev’î Yukarıdaki dörtlük 5 bendlik bir musammatın ilk bendidir. Bu musammatın nazım biçimi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Muhammestir. B) Müseddestir. C) Murabbadır. D) Tesdistir. E) Tahmistir.

Soru 3:

Musammatların nazım biçimini belirleyen şey mısra sayısıdır. Buna göre aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?

A) Murabba' - Dörtlü B) Tesbi'- Dokuzlu yapma C) Tesdis - Altılı yapma D) Mu'aşşer - Onlu E) Müsebba' - Yedili

Soru 4:

Edebiyat terimi olarak her bendi dört mısradan oluşan bir nazım biçiminin adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Murabba’ B) Müselles C) Terbî D) Şarkı E) Muhammes

Soru 5:

Aruz vezniyle yazılmış iki mısradan meydana gelen nazım birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ferd B) Mısra C) Beyit D) Makta E) Müfret

Soru 6:

Vezni “ müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün” den oluşan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Müselles B) Murabba C) Terbî D) Şarkı E) Muhammes

Soru 7:

"Bir gazelin her beytinin önüne aynı vezinde ve ilk mısra ile kafiyeli ikişer mısra eklenerek meydana getirilmiş dört mısralı bentlerden oluşan bir nazım biçimidir." şeklinde tanımlanan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Terbi' B) Murabba' C) Rubai D) Koşma E) Şarkı

Soru 8:

Kafiye düzeni “aaaa(aa), bbbb(ba), cccc(ca),…” olan bir şiirin nazım biçimi aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?

A) Tesbi B) Tahmîs C) Tesdîs D) Terbi E) Tesmîn

Soru 9:

"Beyitlerden oluşan nazım biçimlerinde şairin her ne kadar anlatacağı şeyi tek beyit içinde ifade etmesi şartı varsa da bu kurala uymayan, anlamı ancak başka beyitlerle tamamlanabilen örnekler de görülmektedir. Bu tür beyitlere ......... denir." Yukarıdaki açıklamada boşluk bırakılan yere gelmesi gereken kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Merhun B) Berceste C) Âzâde D) Mefâli' E) Mukaffâ

Soru 10:

Aşağıdaki musammat türleriyle ilgili yapılan eşleşmeler arasında hangi eşleşme beyit sayısı bakımından yanlış sayılır?

A) Murabba' - Terbi' B) Mu'aşşer - Ta'şir C) Muhammes - Tahmis D) Müseddes - Tesdis E) Mütessa' - Tesbi'

Soru 11:

Divan şiirinde geniş anlamda Osmanlı ülkesini gösteren Rum kelimesi beyazlık, parlaklık münasebetleriyle sevgilinin yüzü, güzelliği için kullanılan kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) Moğolistan B) Rum C) Hindistan D) Irak E) Çin

Soru 12:

Âsmân-pâye hümâ-sâye Alî Pâşâ kim İremez tâk-i celâline kemend-i efkâr Yukarıdaki beyit bir kasidenin hangi bölümüne ait olabilir?

A) Fahriyye B) Medhiyye C) Dua D) Nesib E) Girizgah

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı tarihi yazarlarından biri değildir?

A) Vâsıf B) Cevdet Paşa C) İsmâîl-i Ankaravî D) Lütfî E) Gelibolulu Âli

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?

A) Tegazzül B) Maksûd C) Memdûh D) Gürizgâh E) Teşbib

Soru 15:

Aşağıdaki şairlerden hangisi divan şiirinin “oluşum dönemi”nin önemli temsilcilerinden biridir?

A) Nedîm B) Nâbî C) Ahmed Paşa D) Şeyhoğlu Mustafa E) Fuzulî

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi divan şiirindeki âhenk ögelerinden biri değildir?

A) Vezin B) Tekrîr C) Kafiye D) Mazmun E) İnşâd

Soru 17:

Ey fâtih-i Hayber Alî / ve'y melce'-i ahkar Alî Kerrâr hem Hayder Alî / Mevlâ-yı her Kanber Alî Ey sâkî-i Kevser Alî / dâmâd-ı Peygamber Alî Oldum yine nefse esîr / ahvâlime sensin habîr Âsîlere lutfun kesîr / Leylâ'ya sen ol dest-gîr Ey sâkî-i Kevser Alî / dâmâd-ı Peygamber Alî Leyla Hanım'a ait olan yukarıdaki iki bentlik şiir, Aşağıdaki seçeneklerde verilen musammat gruplarından hangisine girmektedir?

A) Müzdevic müselles B) Mütekerrir müseddes C) Mütekerrir müsebba' D) Mütekerrir müselles E) Müzdevic müseddes

Soru 18:

Bazı şairler birden fazla matla beyti kullanmışlardır. Aynı zamanda kelime anlamı da "çok matlalı" demek olan manzumeler denilince aşağıdakilerden hangisi olduğunu anlamaktayız?

A) Mısra’-ı berceste B) Merhun beyit C) Metâli D) Mısra’-ı âzâde E) Zâtü’l-metâli

Soru 19:

Tasavvufta "şarap", "kadeh", "sâkî", "meyhâne" ve "sûfî" gibi kavramların yeni anlamlar kazanmasında en büyük etken kim olmuştur?

A) Gazali B) Ahmed Yesevi C) Yunus Emre D) Mevlana E) İbn Arabî

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi kaside nazım biçimiyle ilgili bir terim değildir?

A) tecdîd-i matla’ B) teşbîb C) tegazzül D) ta’şîr E) fahriyye