Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü

Yanıt Açıklaması: Kafiye-i mücerrede: Sadece revînin tekrarından meydana gelen kafiyelerdir: “...ser” ve “...seher” ile “...gül” ve “...bülbül”de olduğu gibi. Bu tür kafiyelerde revî harekesizse, bu iki örnekte olduğu gibi tevcihin tekrarı gerekir. Diğer şıklar ise; birden fazla ses benzeşmesinden meydana gelen kafiyeler tanımı olan  Kafiye-i mürekkebe ve onun üçe ayrılmış türleridir.

Yanıt Açıklaması: Taktî

Yanıt Açıklaması: Kelime anlamı “uzatka” ya da “çekme” olam medd aruzda medli hecelerin asıl değerinden biraz daha uzun okunması anlamına gelmektedir. Medli hece, çift ünsüz ile biten ya da bir uzun ünlüden sonar gelen bir ya da iki ünsüzle biten hecelerdir. Dolayısıyla med, bu tür bir hecenin aruzdaki ses değerini niteleyen bir terimdir.

Yanıt Açıklaması: aruz vezni

Yanıt Açıklaması: taktî’ doğru cevaptır

Yanıt Açıklaması: Farsça hem çoğul hem de fiilden s›fat yapan ek olan “-ân” ile yapılan kafiyelere denir. Kafiye-i şaygan aslında bir tür ita’dır. Bu iki ekle yapılan kafiyeler şaire kafiye bulmakta kolaylık sağladığı için şayegan (bol, çok, müptezel) olarak nitelenmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Remel bahri C¸ok kullanılanlar 1. fa^’ila^tün fa^’ila^tün fa^’ila^tün fa^’ilün A^şiya^n-ı mürg-i dil zülf-i peri^şa^nundadur Kande olsam ey peri^ gönlüm senün yanundadur Fuzuli^ Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahreb ve ahrem kalıpları hezec bahrinden çıkarılmıştır. Bu vezinlerden mef’ûlü ile başlayanlar ahreb, mef’ûlünle başlayanlar ise ahrem kalıpları olarak adlandırılırlar. Bunlar rübâ’î vezinleridir. Rübâ’îde aynı gruptan olmak şartıyla her mısra farklı bir vezinle yazılmış olabilir.

Yanıt Açıklaması: Aruzun Türk şiirine başarıyla uygulanması oldukça uzun bir süre sonunda gerçekleşebilmiştir. Bunun nedeni Türkçenin kelime varlığında aruz veznine uygun hecelerin mevcut olmamasıdır. Türk edebiyatının Anadolu sahasındaki ilk ürünlerinde oldukça sık görülen aruz hataları, zamanla Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimelerin de katkısıyla giderek azalmış ve aruz vezniyle son derece ahenkli şiirler yazılmaya başlanmıştır. Türk edebiyatının klasik olarak nitelenen en uzun ve en olgun döneminde ölçü olarak aruz vezni kullanılmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkkıdır.

Yanıt Açıklaması: "müfte’ilün fâ’ilün müfte’ilün fâ’ilün" şekli Münserih bahrinde çok kullanılanlarına aittir.

Yanıt Açıklaması: kâmet-i şimşâd konu bilgisi

Yanıt Açıklaması: Tek bir sesin tekrarıyla meydana gelen kafiyelere mücerred kafiye, birden fazla sesin tekrarıyla elde edilen kafiyelere de mürekkeb kafiye denir. Mürekkeb kafiyenin mürdef, mukayyed ve mü’esses olmak üzere üç türü vardır. Bu adlandırmada ridf, kayd, te’si^s ve dahi^l adları verilen kafiye harfleri esas alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Klasil dönem Türk şiirinde kullanılan kafiye sistemi aruz vezni gibi Arap şiirinden Fars şiirine oradan da Türk edebiyatına geçmiştir. Bu ahenk sisteminde kafiye tek bir ünsüz ya da uzun ünlünün tekrarından ya da birden fazla ses benzeşmesinden meydana gelmiş olması mümkündür. Tek bir sesin tekrarıyla meydana gelen kafiyelere mücerred kafiye denir.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Âkif’e ait yukarıdaki dörtlüğün aruz kalıbı’’ müfte’ilün müfte’ilün fâ’ilün’’ biçimindedir.

Yanıt Açıklaması: “Per”in “perr”, “ümid”in “ümmid” yapılması gibi aheng açısından ihtiyaç duyulan bu kuralın adı Teşdid’dir.

Yanıt Açıklaması: Tek bir sesin tekrarıyla meydana gelen kafiyelere mücerred kafiye denir.  Birden fazla sesin tekrarıyla elde edilen kafiyelere de mürekkeb kafiye denir. Mürekkeb kafiyenin mürdef, mukayyed ve mü’esses olmak üzere üç türü vard›r.

Yanıt Açıklaması: İki kafiyeli şiirlere zû-kâfiyeteyn (=iki kafiyeli) denir. İkiden fazla kafiyesi olan şiire zü’l-kavafi (=çok kafiyeli) adı verilmiştir.  Birden fazla kafiyesi olan şiirlerin diğer kafiyelerine kafiye-i mülhaka (=ek kafiye) denir. Birden fazla kafiyesi olan şiirlerin mısra sonundaki kafiyesine Kafiye-i asliyye (=asıl kafiye), denir. Cinaslı kelimelerle yapılan kafiyeye cinaslı kafiye adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Türk Edebiyatında Aruz Bahirleri Hezec bahri: Bir mısrada dört tane (mefâ’îlün) yan yana gelmesiyle oluşur. mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün Ne dehrün bendesi ne şâh-ı âlî-şânıyuz cânâ Esîrün olalı mülk-i gamun sultânıyuz cânâ Nev’î

Yanıt Açıklaması: Yahya Kemal’in “Sessiz Gemi” adlı şiirinden alınan bu beytin iki mısrası arasında bir uyumsuzluk vardır. Bu uyumsuzluk birinci mısradaki hecelerin “kapalı, kapalı, açık, kapalı . . .” düzeninde; ikinci mısradaki hecelerin de “kapalı, kapalı, açık, açık . . .” düzeninde sıralanmasından; yani, mısraların dördüncü hecelerinden birinin kapalı, diğerinin açık hece olmasından kaynaklanmaktadır.