Eski Türk Edebiyatına Giriş: Biçim ve Ölçü

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Divan şiirinde Arap ve Fars etkisinin yoğun olması sebebiyle sıklıkla dinî şahsiyetlerin  çeşitli özelliklerinin sembolize edildiği görülür. Dünyadaki saltanatı, rüzgâra, insanlara ve cinlere hükmetmesi, rüzgârların onun tahtını taşıması ve yedi iklimi ona gezdirmesi, hayvanlarla konuşabilmesi bir sefer esnasında bir karınca (=mûr) ile görüşmesi gibi özellikleri ile bu sembollerden biri olan Süleyman Peygamber şiirlerde aynı zamanda güç ve iktidarın sembolüdür.

Yanıt Açıklaması: Tegazzül: Kasîde içindeki gazeldir. Kasîdedeki yeri tam olarak belirlenmiş değildir. Diğer seçenekler kaside içindeki diğer bölümleri ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kasi^de, bir edebiyat terimi olarak ilk beytinin mısraları birbiriyle, diğer beyitlerinin ikinci mısraları ilk beyitle kafiyeli, aynı vezinle söylemiş, en az 15 beyit uzunluğundaki nazım biçimidir. Gazel, bir edebiyat terimi olarak, ilk beytinin mısraları birbiriyle, diğer beyitlerinin ikinci mısraları ilk beyitle kafiyeli, aynı vezinle söylenmiş, genellikle beş beyit ile dokuz beyit arasında şiirlerin yazıldığı bir nazım biçiminin adıdır. Müsteza^d, gazelden türemiş ve mısralarının biri uzun biri kısa olmak üzere belli vezinlerde yazılmış bir nazım biçiminin adıdır. Kıt’a genellikle iki veya iki beyitten uzun, matla ve mahlas beyti olmayan bir nazım biçiminin adıdır. Mesnevi^ aynı vezinde ve her beyti diğer beyitlerden bağımsız olarak kendi arasında kafiyeli bir nazım biçiminin adıdır

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E şıklarındaki nazım türleri dört mısralı, B şıkkındaki nazım türü ise beş mısralıdır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tanrı’nın yüceliğini ve birliğini konu alan kasidelere tevhîd, içeriği O’na yakarış olanlara münâcât, Hz. Muhammed, Çâr Yâr (=dört halife) ve hatta On İki imam için yazılanlara da na’t adı verilmiştir. Padişahların tahta çıkışlarını kutlamak için yazılmış kasidelere cülûsiyye denir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bir müselleste ilk bendin son mısrası bütün bendlerin sonunda aynen tekrarlanıyorsa, bu müselles müselles-i mütekerrir; tekrarlanmıyorsa müselles-i müzdevic adını alır. Bu bilgi doğrultusunda bakıldığında doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rüba'î bir edebiyat terimi olarak özel vezinlerle yazılmış dört mısralı bir nazım biçiminin adıdır. Tuyuğ, edebiyat terimi olarak dört mısralı bir nazım biçiminin adıdır.

Yanıt Açıklaması: Terkîb-i bend ve tercî’-i bend ise, kafiye düzeninde ve bu düzene bağlı olarak bendleri oluşturan nazım biriminde gösterdikleri farklılık nedeniyle diğer musammatlardan ayrılırlar. Bu iki nazım biçiminde her bend son beyitler dışında diğer musammatlar gibi değil, kaside ya da gazel gibi kafiyelenmiştir.

Yanıt Açıklaması: "Diğer şairlerin şiirleri pişkindir, ama pişkin soğandır; eğer bu şiirler (bu kasidedeki beyitler) hamsa da ham anberdir" anlamına gelen beytin muhtevasına bakıldığı zaman şair kendi şiirini övmektedir. Dolayısıyla şairin kendine yönelik bir bir övünmesi söz konusudur. Kasidede şairlerin kendini övdükleri bölümlere fahriyye denilmektedir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ta’şîr:  Edebiyat terimi olarak bir gazelin her beytinin önüne aynı vezinde ve ilk mısraları ile kafiyeli sekiz mısra eklenerek elde edilmiş bendlerden oluşan bir nazım biçiminin adıdır. Kafiye düzeni şöyledir: aaaaaaaa(aa), bbbbbbbb(ba) . . . Edebiyatımızda az kullanılmış nazım biçimlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Müstezâd, bir edebiyat terimi olarak gazelden türemiş ve mısralarının biri uzun biri kısa olmak üzere belli vezinlerde yazılmış bir nazım biçiminin adıdır.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat terimi olarak beş mısralı bendlerden oluşan bir nazım biçiminin adıdır. Muhammeslerde ilk bend kendi içinde, diğer bendlerin ilk üç ya da dört mısraı yine kendi içinde, son ya da son iki mısraı ise ilk bendle kafiyelidir. Bir muhammeste ilk bendin son ya da son iki mısraı bütün bendlerin sonunda aynen tekrarlanıyorsa bu muhammes muhammes-i mütekerrir; tekrarlanmıyorsa, muhammes-i müzdevic adını alır. Muhammeslerin bend sayısı genellikle 2 ile 7 arasında değişmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: genel bilgi

Yanıt Açıklaması: Bakî, Fuzulî ve Nev’î Eski Türk Edebiyatı I. Klasik Dönem şairlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Divan şiiri nazım biçimleri arasında muhammesin bir de tardiyye ya da tard u rekb adı verilen mef’ûlü mefâ’ilün fe’ûlün vezni ve “bbbba, cccca, dddda, . . .” kafiye düzeniyle yazılmış özel bir biçimi olduğu ileri sürülmektedir. Ancak, “tardiyye” ya da “tard u rekb” bir edebî terim olarak “mesnevîlerde ara söz olarak kullanılmış kaside, gazel, musammat vb. şiirler” anlamındadır ve bir nazım biçimi değildir.

Yanıt Açıklaması: 3 başlık altında toplanabilir: 1) Giriş, 2) Konunun işlendiği bölüm, 3) Bitiş Bölümü.

Yanıt Açıklaması: Edebiyat terimi olarak bir gazelin her beytinin önüne aynı vezinde ve ilk mısra ile kafiyeli ikişer mısra eklenerek meydana getirilmiş dört mısralı bendlerden oluşan bir nazım biçiminin adıdır. Terbîlerde her bendin son iki mısraı beyitlerinin üzerine ikişer mısra eklenen gazele; ilk iki mısraı da terbîi yapan şaire aittir. Bendlerdeki ekleme mısralara zamîme denir. Kafiye düzeni şöyledir: aa (aa), bb (ba), cc (ca), ... Terbî’in bir de terbî’ edilen gazelin her beytinin iki mısraı arasına aynı vezin ve kafiyede ikişer mısra’ eklenerek yapılan bir biçimi vardır. Bu yöntemle yapılan terbî’lerde ilk ve son mısra terbî’ edilen gazele, aradaki iki mısra da terbî’i yapan şaire aittir. Böyle terbî’lere terbî’-i mutarraf, yapılan işleme de taştîr (=teştîr) denir. Kafiye düzeni şöyledir: (a)aa(a), (b)bb(a), (c)cc(a)