Halk Edebiyatına Giriş 2

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Karagöz oyunun icrası sırasında tef çalan yardımcıya dayrezen denir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Usullü ezgiler genellikle oyun havaları olup bu tür ezgiler bölgelere göre değişik adlar alır: Ege’de zeybek, Karadeniz’de horon ya da yalı havası, Ordu, Giresun, Marmara ve Trakya’da karşılama, Erzurum yöresinde Sümmani, Harput yöresinde şıkıltım, Isparta ve yöresinde dattiri, Konya’da oturak, Şanlıurfa’daysa kırık adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Tarla Sınırı oyunu günlük hayattan alınan bir oyundur. Cemalcik oyunu: Bitki kültürüne bağlı oyunlardandır. Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlardır. İstiklal savaşı oyunu: tarihi olaylara bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunudur.

Yanıt Açıklaması: İpli kuklaya eski Türkçe’de çadır hayal denmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Gölge oyununun Çin, Japonya, Hindistan veya Endonezya gibi Uzakdoğu ülkelerinin birinde ortaya çıktığı ve oradan XIII. yüzyıldan itibaren Araplar eliyle Yakındoğu’ya getirildiği ve buradan Batı’ya yayıldığı yaygın olarak kabul edilen görüştür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk halk şiirinde başta insanlar olmak üzere ölen canlılar ve kaybedilip uzağına düşülen özlenen mekânlar için ağlatmak ve yas tutturmak anlatım tutumuyla söylenilen veya yazılan şiire ağıt denir.

Yanıt Açıklaması: Bozlaklar usulsüz türkü türlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Türkülerin işlediği konulara göre tematik bir sınıflandırması şu şekilde yapılabilir. Aşk ve sevda türküleri, gurbet türküleri, mizahi türküler, serhat türküleri, kahramanlık türküleri, eşkiya türküleri, tören türküleri, esnaf türküleri, çocuk ve oyun türküleri, askerlik türküleri ve çoban türküleri.

Yanıt Açıklaması: Din Dışı (Profan) Oyunlar: Masallara Bağlı Oyunlar grubundadır.

Yanıt Açıklaması: Karagöz ve orta oyunu sadece güldürmeceyi amaçlayan birer göstermeci tiyatro olmasına karşılık meddah seçtiği konulara göre benzetmeci ve gerçekçi modern tiyatroya daha yakındır. Orta oyunu ve karagözde seyirci açısından oyunla kaynaşma, onun havasına kendini kaptırma ve kişilerle kendini özdeşleştirme ilişkisi yoktur. Tam tersine, seyirci ile oyun arasında belli bir mesafe vardır ve seyircinin tepkisi buna bağlı olarak mesafeli ve soğukkanlı bir tepkidir. Meddah ise, seçtiği konulara göre seyircide coşkunluk, üzüntü, merak, acıma duyguları yaratır. Meddahın canlandırdığı ve anlattığı kişilerle seyirci arasında bir duygudaşlık bağı ve bir özdeşleştirme ilişkisi kurulabilir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da köylerde çeşitli adlar altında oynatılan bir kukla da canlı kukladır. Bu oyunda aslında kukla yoktur. Fakat oyuncular kendilerini kukla biçimine sokmaktadırlar. Oyuncular çıplak karınları üzerine yüz resmi çizerler, sonra başlarını ve kollarını kasnak üzerinde bir örtüyle örterler. Karna çizilmiş yüzün omuz hizasına gelen yerine bir oklava bağlanır, buraya bir gömlek giydirilir. Oyuncu hareket ettikçe kukla da ona uygun olarak hareket edip oynar.

Yanıt Açıklaması: Karagöz ve orta oyununda olduğu gibi günlük hayat olayları, masallar, destanlar, hikâye ve efsaneler meddahın da repertuarını oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Karagöz oyunun icrası sırasında şarkı ve türküleri okuyana yardak denir.

Yanıt Açıklaması: Seyirlik türlerin icralarında değişmeyen iki öge vardır. Bu iki ögenin birisi, seyirciler; diğeri, seyredilecek gösterimi hazırlayıp sunan oyuncular ya da aktörlerdir. Bu özellik ister meddahlık, karagöz, kukla gibi tek aktörlü olsun isterse köy seyirlik oyunları ve orta oyunu gibi çok aktörlü olsun değişmez.

Yanıt Açıklaması: Sandık Odası (Pusat Odası): Oyuncuların kostümlerinin bulunduğu ve giyinip soyundukları çadır ya da perdeyle kapatılmış bir yer. Kapı: Oyuncuların meydana girip çıktıkları kısım. Çalgıcıların Yeri: Orta oyununda genellikle zurna ve çifte-nara gibi müzik aletlerini çalan müzisyenlerin oturduğu yer. Dükkân: Neredeyse bütün oyunlarda “Pişekâr”ın yardımıyla bir işe başlayan “Kavuklu”nun dükkân olarak kullandığı 70 cm yüksekliğinde iki kanatlı bir paravana. Yenidünya: Oyuna göre ev, hamam gibi mekânlar olarak kullanılan yaklaşık 1,5 m yüksekliğinde tahtadan yapılmış 2-4 kanatlı kafes veya paravandır. Yenidünya’nın içinde 2-3 tane iskemle vardır.