Halk Edebiyatına Giriş 2

Yanıt Açıklaması: Bunlar, el kuklası, ipli kukla, iskemle kuklası, araba kuklası, köy kuklası, dev kukla, ayak kuklası, yer kuklası ve canlı kukla gibi adlar ile anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da yüzyıllar boyunca köylerde görülen kukla türleriyle şehirlerde görülen kuklaların birbirinden ayrı işlevlerde olduğu belirtilmektedir. Köylü seyirlik oyunları geleneğinde kukla, ayinsel özelliklerini günümüzde bile korumaktadır. Anadolu’da yağmur yağdırmak için bugün de adına; “Bebek”, “Çaput Adam”, “Kepçe Kadın”,“Bodi Bostan”, “Gelin Gok”, “Kepçe Baş›”, “Su Gelini”, “Kodu Gelin” v.b. adlar verilen ve yapımları bakımından ilkel kuklalar kullanılmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Araba Kuklası: Araba kuklası çok yaygın olarak bilinen bir kukla türüdür. Araba kuklasında kuklayı oynatan kişi arabanın dibine gizlenip, arabanın üzerindeki büyük boy kuklaları sopa ile oynatır. ipli Kukla: ipli kuklanın yapımında en çok kullanılan malzeme ahşaptır. ipli kukla yapımında hem yumuşak ve hafif hem de dayanıklı olan ıhlamur gibi ağaçlar kullanılır. iskemle Kuklası: Göğüslerinden yatay biçiminde bir ip geçirilen bu kuklalar gayda ve benzeri çalgıların eşliğinde aşağıdan ipleri çekilmek suretiyle oynatılırlar. Canlı Kukla: Anadolu’da köylerde çeşitli adlar altında oynatılan bir kukla da “canlı kukla”dır. Bu oyunda aslında kukla yoktur. Dev Kuklası: Bu kukla türü hazırlanan kuklaların çok büyük olması nedeniyle “dev kuklası” olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Usullü ezgiler: Genellikle oyun havaları olup bu tür ezgiler bölgelere göre değişik adlar alır: Ege’de “zeybek”, Karadeniz’de “horon” ya da “yalı havası”, Ordu, Giresun, Marmara ve Trakya’da “karşılama”, Erzurum yöresinde “Sümmani”, Harput yöresinde “şıkıltım”, Isparta ve yöresinde “dattiri”, Konya’da “oturak”, Şanlıurfa’daysa “kırık” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Köylülerin; komik, hüzünlü, duymaz ve dilsiz olarak kümelendirdiği bu oyunların en önemli özelliği anonim oluşlarıdır. Bu oyunları köylerde gençlerle, orta yaşlılar oynarlar. Aralarından en yeteneklileri rejisör görevini görür. Kadınların da kendi aralarında bu oyunlardan bazılarını oynadıkları görülür.

Yanıt Açıklaması: Ninnilerde biçim açısından çoğunlukla yedili hece ölçüsü kullanılmaktadır ve mâni tipinde kafiye yapısına sahiptirler. Âşıklar tarafından söylenmiş mâniler arasında sekiz ve onbir heceli ninniler de vardır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türk halk tiyatrosunda da son derece önemli bir yere sahip olan Karagöz ve Hacivat Sultan Orhan döneminde ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ses efekti yapmak ya da canlandırılan kişilerle ilgili görsel ipucu vermek için (başörtü ya da şapka olarak) sopa ve mendil meddahlar tarafından kullanılan temel araçlardır.

Yanıt Açıklaması: Türkünün “Erzurum dağları kar ile boran/Aldı yüreğimi dert ile verem/Siz de bulunmaz mı bir kurşun kalem/Yazam arzuhalimi yâre gönderem” bölümü dörtlük, “Uy beni beni/Belâlım beni/Satarım bu canı/Alırım seni/Çıkayım dağlara/Kurt yesin beni” bölümü ise kavuştaktır. Türkü bentleri dörtlük kavuştakları altı mısra olan türküler kategorisine girmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Seyirlik türlerin icralarında değişmeyen 2 öge vardır:seyirci ve oyuncular.

Yanıt Açıklaması: Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlar. İstiklal savaşı oyunu: tarihi olaylara bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunu. Kartal oyunu: hayvanları taklid edici oyunlar.

Yanıt Açıklaması: Karagöz ile Hacivat’ın birbirine ters düşen yaratılışlarının sergilendiği oyun bölümü muhaveredir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Padişahın musahibi Şeyh Küşterî padişahı teselli etmek için beyaz sarığını çıkarıp gerer ve arkasına bir şem (mum) yakar. Ayağından çıkardığı çarıklarıyla Karagöz ve Hacivat’ın tasvirlerini canlandırıp nükteli konuşmalarını seslendirir. Günümüzde de karagöz perdesine “Şeyh Küşterî Meydanı” denir ve Şeyh Küşterî karagözcülüğün pîri -kurucusu- kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Türk halk şiirinde başta insanlar olmak üzere ölen canlılar (hayvanlar) ve kaybedilip uzağına düşülen özlenen mekânlar (sıla, yurt, memleket, vatan) için ağlatmak ve yas tutturmak anlatım tutumuyla söylenilen veya yazılan şiirlere “ağıt” denilir. Bir başka ifadeyle, ölüm başta olmak üzere savaş, sel, salgın hastalıklar, deprem, yangın gibi doğal afetler üzerine, gurbete veya askere gidenlere yahut kına gecelerinde düğünlerde gelinlere “kına ağıtları” denilen şiir şeklinde ağıtlar yakılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Köylülerin; “güldürücü”, “acıklı” ve “sessiz” olarak kümelendirdiği bu oyunların en önemli özelliği anonim oluşlarıdır. Bu oyunları köylerde gençlerle, orta yaşlılar oynarlar. Aralarından en yeteneklileri rejisör görevini görür. Kadınların da kendi aralarında bu oyunlardan bazılarını oynadıkları görülür.