Final Sınavı - Halk Edebiyatına Giriş 2

Soru 1:

“Âşıklık geleneğinde hece ölçüsüyle oluşturulan “bilmece”lerden başka Divan Edebiyatında görülen “muamma” ve “lügaz”lar da tertip edilmiştir. Muamma bir ismi işaret eden söz, mısra veya beyittir. Muammalarda genellikle iç ve dış olmak üzere iki anlam vardır. Muammada, herhangi bir somut veya somut kavramın çeşitli özellikleri, âşık tarafından kısa bir şiir şeklinde söylenilip hazırlanır ve yazıya geçirilir.” Buna göre, âşıklık geleneğinde muamma nasıl bir işlevi yerine getirmektedir?

A) Şiire farklı bir biçim kazandırmak B) Toplantılara daha çok izleyici çekmek C) Âşık yarışmalarını, çekişmeyi zorlaştırmak D) Birtakım bilgileri, öğretileri gizli tutmak E) Âşığın sezgilerini, kültürel birikimini ve sanatsal yeteneğini ölçmek

Soru 2:

Âşık tarzı heceli şiir türleri inşa olundukları nazım şeklinden hareketle kalıplaşmış konu ve ezgi özelliklerine göre tasnif edilmişlerdir. Bu tasnifler Koşma, Destan ve mâni olarak sıralanmıştır. I.Koçaklama II.Güzelleme III.Ağıt IV.Varsağı V.Taşlama Yukarıdaki nazım şekillerinden hangisi veya hangilerinde hem koşma hem de destan türünde örnekler verilmemiştir?

A) Yalnız III. B) Yalnız IV. C) I. III. ve V. D) II. IV. ve V. E) I. II. ve III.

Soru 3:

Beş oğlum var beş taburda Silahı doldu kuburda Sabreyle kızım sabreyle Çok keramet var sabırda Yukarıdaki ağıt konusuna göre aşağıdakilerden hangisine girer?

A) Kişiler İçin Yakılan Ağıtlar B) Kaybedilen Vatan Toprağına Yakılan Ağıtlar C) Gelin Ağıtları D) Sosyal Olaylar Üzerine Yakılan Ağıtlar E) Asker Uğurlama ve Karşılama Ağıtları

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatı Geleneği'nde Din ve Tasavvuf Büyükleri hakkında yazılan türlerdendir?

A) Mersiye B) Hilye C) Mevlid D) Cumhur E) Nefes

Soru 5:

Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatı geleneğinde Allah’ın birliği, yüceliği ve sıfatlarını konu edinen eserlere ne ad verilir?

A) Tevhid B) İlahi C) Nefes D) Tapuğ E) Durak

Soru 6:

Anadolu’da bağımsız bir devlet kuran Danişmendli hanedanın başta Danişmend Ahmet Gazi olmak üzere ileri gelenlerinin hayatları ve kahramanlıkları hakkında oluşmuş anlatılardan oluşan eserler hangileridir?

A) Hamza-name B) Ebu Müslim-Bame C) Cenk-nameler D) Battal-name E) Danişmend-name

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi heceli şiirlerde kullanılan nazım biçimlerindendir?

A) Kaside B) Mani C) Mesnevi D) Tuyuğ E) Gazel

Soru 8:

Türklerin kabul ettiği ve onları en çok etkileyen dinlerden birisi olan ve yaklaşık 2500 yıl önce Prens Siddhata Gomata tarafından kurulan din hangisidir?

A) Meniheizm B) Budizm C) Musevilik D) Hristiyanlık E) İslam

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi Arapça ve Farsça kelimelerdeki uzun hecelerin vezin gereği kısaltılması sonucu ortaya çıkan aruz hatalarındandır?

A) imale B) zihaf C) murabba D) müstezat E) tuyuğ

Soru 10:

Büyük bir kısmı doğrudan ayin ve törenlerde okunmaya ve eşliklerinde tarikata has ritüel ve pratiklerin yapılması için üretilmiş olan ve bu tür sosyo-kültürel bağlamlarda tüketilen manzum ve mensur edebî ürün ve süreçlerin tamamına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tasavvuf Edebiyatı B) Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatı Geleneği C) Dervişlik Geleneği D) Halk Edebiyatı Geleneği E) Divan Edebiyatı Geleneği

Soru 11:

“XVI. yüzyılda ortaya çıkan “kahvehane”lerde, Divan Edebiyatı mensuplarının “saçma-sapan sözler söyleyen” kişiler olarak nitelendirdikleri “ozan”lar, mürit ve kardeşlerini irşattan ve nasihat etmekten ziyade güzellere ve güzelliklere övgüyü, “güzelleme” yolunu tercih eden bazı tekke mensuplarıyla, “ordu şairleri”nin başlattığı ve kısa sürede kendine has özelliklere sahip bir “tarza” dönüşen yeni bir edebiyat geleneği ortaya çıkar. Bir başka ifadeyle, Âşık Tarzı Edebiyat geleneğini Ozan-Baksı, Tekke-Tasavvuf, ordu şâirleri ve Divan Edebiyatına mensup insanların kahvelerde icralara yönelenleri oluşturmuştur.” Yukarıdaki bilgiler uyarınca, âşık tarzı edebiyat geleneğinin oluşmasındaki en önemli etken hangisidir?

A) Divan edebiyatçılarının ozanları küçük görmesi B) Askerlerin edebiyata olan ilgisi C) Farklı şiir geleneklerinin oluşturduğu zenginlik D) Kahvehane toplantıları E) Güzelleme tarzının etkisi

Soru 12:

Divan Edebiyatı mensuplarının “saçma-sapan sözler söyleyen” kişiler olarak nitelendirdikleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kam B) Baksı C) Ozan D) Sofu E) Softa

Soru 13:

Olağanüstü güçlere sahip şiir söyleyen musiki ile sihir ve tedavi yapan hekim için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ozan B) Baksı C) Aşık D) Sav E) Sagu

Soru 14:

I. Hece ile meydana getirilen şiirleride daha çok yedili, sekizli ve onbirli hece ölçüleri kullanılmıştır. II. Yedili şiirlerde duraklar bazen 4+3=7 bazen de 3+4=7 olabilir. Sekiz heceli şiirler de bazen 4+4=8 bazen de duraksızdır. Onbirli şiirlerde ise 6+5=11 veya 4+4+3=11 bazen de duraksız mısralar yer almaktadır. III. Heceli şiirlerde kullanılan nazım biçimleriyse mâni, koşma ve destandır. Yukarıdaki öncüllerde verilen Tekke ve Tasavvufi Halk Edebiyatı şiir anlayışıyla ilgili bilgilerde hangisi veya hangileri doğrudur?

A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) I. II. ve III. E) Yalnız III.

Soru 15:

I.Türklerin tarih sahnesine çıktıkları Güney Sibirya Ormanları ile Altay Dağları arasındaki üçgende, tarih öncesi dönemde önce kadınların hâkim olduğu anaerkil bir toplum yapısı mevcuttu. II.Kadını üstün cins, erkeği ikincil bir cins olarak kabul eden ve küçük gruplar hâlinde yaşayan bu toplulukların dinî, siyasi ve ruhani liderleri Türkçe kam adı verilen kadın şamanlardı. III.Ak Ana da dedikleri, Umay Tanrıça’ya kâinatın yaratıcısı olarak inanıyorlardı. Yukarıdaki öncülde verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) II. ve III. E) I. II. ve III.

Soru 16:

İslam uygarlığı etkisindeki Türk edebiyatının ana başlıklarından birisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dinî-Tasavvufi Halk Edebiyatı B) Âşık Tarzı Halk Edebiyatı C) Halk Edebiyatı D) Anonim Halk Edebiyatı E) Hepsi

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatında yer alan tür ve şekillerdendir?

A) Kojan B) Ir/yır C) Takşut D) Takmak E) Hepsi

Soru 18:

Anadolu ve özellikle de Balkanların Türkleşmesinde son derece önemli bir yere ve role sahip olan Sarı Saltuk adlı bir Türk “gazi-derviş”inin hayatını anlatan dinî-destanî eserler hangileridir?

A) Saltuk-name B) Ebu Müslim-Bame C) Cenk-nameler D) Battal-name E) Danişmend-name

Soru 19:

İyi-kötü, karanlık-aydınlık, nur-zulmet şeklinde iki prensip üzerine kurulu olan din aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şamanizm B) Maniheizm C) Budizm D) Musevilik E) Hıristiyanlık

Soru 20:

Hoca Ahmet Yesevî’nin düşünüş ve yaşayış yolu aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılmıştır?

A) Mevlevilik B) Gülşenilik C) Bektaşîlik D) Yesevîlik E) Nakşibendilik