Final Sınavı - Halk Edebiyatına Giriş 2

Soru 1:

I.Âşıklar çıraklıktan başlayarak “usta âşık” oluncaya kadar belli bir eğitimden geçerler, usta âşıkların yaptıkları, atışmalara, fasıllara ve hikâye anlatma toplantılarına katılırlardı. II.Bu sürecin sonunda aldığı eğitimi özümseyerek yeteneğini geliştirerek ustalaşan âşıklara, ustaları kullanacakları bir “bade” verirdi. III.Âşığın şiirinde mahlasını alması, gelenek temsilcileri ve halk arasında “mahlas tapşırma” olarak adlandırılır. Geleneğe göre yetişmiş ustalaşmış kabul edilen âşık bundan sonra kendi başına âşıklık sanatını icra ederdi. Yukarıdaki öncüllerde aşıklık geleneğindeki yetişmeyle ilgili verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I. ve III. E) II. ve III.

Soru 2:

I. Münacat II. Mevlid III. Mersiye IV. Hilye V. Tapuğ Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatında “Allah hakkında yazılan türler” kapsamına girmektedir?

A) I ve V B) II ve III C) II ve IV D) I ve II E) Yalnız V

Soru 3:

Tek bir savaşın ya da bir savaşlar silsilesinin anlatıldığı şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hamza-nâme B) Fetih-nâme C) Cenk-nâme D) Battal-nâme E) Gazavat-nâme

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Âşık tarzı heceli şiir türlerinden koşma şekli içinde yer almaz?

A) Ninniler B) Semailer C) Koçaklama koşmalar D) Varsağılar E) Ezgi, şekil ve konuya bağlı diğer koşmalar

Soru 5:

I. Medreselere giden öğrencilere “müderris” adı verilirdi. II. Bunlar medreselerdeki en yüksek makam olan “softa”lar tarafından eğitilirlerdi. III. Din adamları, kadılar ve bilginler buradan yetişirlerdi. IV. Medresenin eğitim dili Farsçadır. Yukarıda medreseler için verilen bilgilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?

A) Yalnız IV. B) II. ve III. C) I. ve IV. D) I. II. ve III. E) I. II. ve IV.

Soru 6:

Aşıkların yaptıkları karşılaşmalarda, aşıkların biri tarafından ilk dörtlüğün ikinci mısrasında şiire kafiyeli bir söz söyleme unsuru ne olarak adlandırılmaktadır?

A) Ayak açma B) Meydan açma C) Çatışma D) Uyak bulma E) Divana çıkma

Soru 7:

Özel bir törenle bir şeyhe ve onun öğretisini takibe söz vererek bağlanmak anlamına gelen ve genellikle tekkelerde görünen ritüel aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zikir Çekmek B) Yol Almak C) El Almak D) El Vermek E) Çile Çekmek

Soru 8:

Uzunluk bakımından sınırsız olarak adlandırılabilecek olan, en az 5 veya 7 dörtlükten oluşan konuya ve 100 dörtlüğü aşabilen biçime verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Koşma B) Destan C) Ezgi D) Mani E) Şarkı

Soru 9:

Hüner göstermeye ve övünmeye yönelik anlatım tutumları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Elifba B) Atasözü Destanı C) Parodi D) Dudakdeğmez E) Tecnis

Soru 10:

Eskiden âşık fasılları toplantıda bulunan en yaşlı âşığın yaptığı bir dua ile sona ererdi. Bu uygulama ne zaman toplantıda bulunan âşıkların koro halinde Köroğlu’ndan bir koçaklamanın söylenmesi şekline dönüşmüştür?

A) XX. Yüzyıl ortalarından itibaren B) XXI. Yüzyıl ortalarından itibaren C) XIX. Yüzyılın başlarında D) XIX Yüzyılın sonlarında E) XXI. Yüzyılın başlarında

Soru 11:

Mutasavvıf şairlerin divan edebiyatının aruzlu biçimlerine kıyasla “koşma” biçimini daha fazla kullanmış olmaları, bu şairlerin hangi yönüne işaret etmektedir?

A) Şiirde zengin bir anlatım dili oluşturmak istemeleri B) Halk kültürüne çok daha fazla bağlı olmaları C) Geniş halk kitlelerine hitap etmek istemeleri D) Âşıklık geleneğine olan bağlılıkları E) Aruz ölçüsüyle ilgili temel bilgilerinin eksik olması

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi aşıklık geleneğinde en fazla bilinen aşık kolları arasında yer almaz?

A) Mektep B) Şenlik Kolu C) Erzurumlu Emrah D) Tokatlı Nuri E) Sümmani

Soru 13:

Mani adlı bir kişi M.S. III. yüzyılda Mezopotamya’da bir din kurmuştur. Bu dinin adı nedir?

A) Meniheizm B) Budizm C) Musevilik D) Hristiyanlık E) İslam

Soru 14:

Yaratıcı veya icracının dinleyicide uyandırmak istediği duygu ve düşünceleri gerçekleştirme amacına yönelik olarak konuya karşı takındığı; övme, yerme, yerinme “şikâyet”, öğüt verme, bilgilendirme “didaktik”, eğlendirme “güldürme”, yas tutturma “ağlatma” gibi geleneksel tavırlar ve bunlara bağlı olarak konuyu işleyiş tarzlarının her birine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anlatım tutumu B) Aşıklık tarzı C) Aşıklık geleneği D) Ustalık yolu E) Aşıklık tutumu

Soru 15:

İslamiyet öncesi Türk edebiyatında Oğuz Türklerinin dini içerikli kurban törenleri olan şölenlerde veya zafer kazanılan savaşlardan sonra söylenen şiirlere ne ad verilirdi?

A) Sagu B) Sav C) Takşut D) Takmak E) Koşuk

Soru 16:

Tekke ve Tasavvufî Halk Edebiyatı Geleneği'nde Başta tasavvuf büyüklerinin şiirleri olmak üzere çeşitli manzumeleri tasavvufî bakış açılarıyla yorumlayan çoğunluğu mensur olan düzyazı eserleri hangileridir?

A) Gazavat-nâmeler B) Fetih-nâmeler C) Tevarihler D) Fıkralar E) Şerhler

Soru 17:

Ozan-baksı döneminde kullanılan ve Di^va^nu Lüga^ti’t-Türk ’te “şiir” anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

A) yır B) küg C) kojan D) yakşut E) takmak

Soru 18:

Dede Korkut Hikayeleri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?

A) On iki hikâyeden oluşmaktadır. B) İki yazma nüshası vardır. C) Altı hikayeden oluşmaktadır. D) Türkiye’de ilk defa 1923’te yayımlanmıştır. E) Hikayelerin elimizdeki şeklinin XIV. veya XV. yüzyılda Karakoyunlu sahasında tekke mensubu bir kişinin kalemiyle yazıya geçtiği düşünülmektedir.

Soru 19:

Budizm ve Maniheizm döneminden adını bildiğimiz ozan-bakılar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kül Tarkan B) Çuçu C) Kiki D) Çısuya E) Hepsi

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatında kullanılan kelimelerden “ilahi” anlamına gelmektedir?

A) Şlok B) Başik C) Padak D) Kavi E) Haki