Final Sınavı - Halk Edebiyatına Giriş 1

Soru 1:

Bilindiği gibi halk şiirinin içinde hem bireysel hem de anonim ürünler yer alır. Halk şiiri terimiyle, halkın içinden yetişmiş kişilerin veya adları bilinmeyen halk sanatçılarının ulusal ölçü ve bu şiir geleneğine özel şekil, biçim ve türlerde ortaya koydukları manzum ürünler anlaşılır. Yukarıda bahsi geçen ulusal ölçü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hece ölçüsü B) Durak C) Kafiye D) Redif E) Ayak

Soru 2:

İnsan davranışları için model teşkil eden, hayata anlam ve önem kazandıran, dolayısıyla insanın kendini anlamlandırmasını sağlayan ve her zaman için bir yaratılışın öyküsünü anlatan kutsal kabul edilen metinlere ne ad verilir?

A) Determinist B) Mit (myht) C) Epistemolojik D) Animizm E) Epizot

Soru 3:

Alkış ve kargışlar, sözlü kültür ürünü olsalar da halkbiliminin birden fazla türüyle de kesişmektedir. Türün bu özeliğini belirginleştirmek üzere, aşağıdaki kuramsal önerilerden hangisi izlenmelidir?

A) Konuşmalık bu türlerin icra bağlamı dikkate alınmalıdır. B) İçeriklerindeki olaylar çözümlenmelidir. C) Biçimsel özellikleri analiz edilmelidir. D) Halkın ruhunu yansıtan yapıları açığa çıkarılmalıdır. E) Sözlü kültürün bu türlerinin ulusun dile dayalı yaratıcılığını beslemesi sağlanmalıdır.

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangileri Türk halk hikâyelerinin kökenleri itibariyle teşekkül ettiği kabul edilen kaynaklardandır? I. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da gerçek olaylardan doğmuş kısa hikâyeler: Salman Bey Hikâyesi, İlbeyoğlu Hikâyesi. II. Yaşayan veya yaşadığı rivayet edilen âşkların hal tercümelerinden doğan hikâyeler: Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Emrah ile Selvihan. III. Dinî-millî hadiselerle bunlara dayalı kahramanlık konularını konu edinen halk kitapları kökenli hikâyeler: Battal Gazi, Ebû Müslim Cenkleri, Kesikbaş Hikâyesi, Güvercin Destanı. IV. Klasik hikâyeler: Tutinâme, Binbir Gece Masalları, Ferhad ile Şirin, Leyla ve Mecnun. V. Kahramanlık hikâyeleri: Köroğlu hikâyesi ve kolları, Celâlî Bey, Kirmanşah, Eref Bey

A) I-II-III-IV B) I-II-III-V C) II-III-IV-V D) I-II-IV-V E) I-II-III-IV-V

Soru 5:

Dogmanın temeli, çoğunlukla kutsal ve törenlerle ilgili olan kavram nedir.

A) Mitler B) Destanlar C) Hikayeler D) Masallar E) Öyküler

Soru 6:

Tarih öncesi zamanlarda olduğuna inanılan olayları ve olağanüstü karakterleri ve tipleri konu edinen nitelikli anlatılara verilen isim.

A) Mit B) Efsane C) Masal D) Destan E) Fıkra

Soru 7:

Bir ulusa, bir dine, özellikle Yunan, Latin uygarlığına ait mitlerin, efsanelerin bütününe ne ad verilir?

A) Teatral B) Mitoloji C) Dogma D) Determinist E) Epistemoloji

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi “mit” kavramının tanımıdır?

A) Söyleyen veya anlatan kişi diğeri de dinleyici veya dinleyiciler konumunda olan iki tarafın geleneksel anlatılar yoluyla kurduğu bir iletişim biçimidir. B) İnsan davranışları için model teşkil eden, hayata anlam ve önem kazandıran ve her zaman için bir yaratılışın öyküsünü anlatan kutsal kabul edilen metinlerdir. C) Toplumlarını çoğunlukla dış düşmanlara ve felaketlere karşı koruyan olağanüstü özelliklere de sahip kahramanların hayatını ve kahramanlıklarını anlatan anlatılardır. D) Konu ve kahramanlarını tarihî şahsiyetler ve tarihî olayların oluşturduğu kahramanlık destanlardır. E) Gerçek veya hayalî muayyen şahıs, hâdise veya yer hakkında gerçek olduğuna inanılarak anlatılan hikâyelerdir.

Soru 9:

Günümüz, Halkbilimi çalışmalarında, XVIII. yüzyıl sonlarında Halk Edebiyatı eserinin en çok değer verdikleri özelliği anonim olması ve Halk Edebiyatı ürünlerini topluca (kollektif) yarattığı şeklinde özetlenebilecek “Topluluk Hâlinde Yaratma Kuramı” geçerliliğini yitirmiştir. Bu kurama göre; aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünleri arasında yer almaz?

A) Bireysel Eserler B) Masallar C) Fıkralar D) Efsaneler E) Mitler

Soru 10:

“Mühür kimde ise Süleyman odur” atasözü aşağıdaki türlerden hangisi olabilir?

A) Hilekâr insanlardan uzak durma B) Birliğin beraberliğin önemi C) Mevkie rağbet, kabiliyetlerin değerlendirilmesi D) Hayırsever olmaya davet E) Tenkide tahammülsüzlük

Soru 11:

Tematik olarak son derece zengin bir çeşitliliğe sahip olan efsanelerin ihtiva ettikleri konulara göre yapılmış ve genel kabul görmüş sınıflandırılmaları yapılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi “Olağanüstü Kişiler, Varlıklar ve Güçlerle İlgili Efsaneler” içinde yer alır?

A) İsyanlarla ilgili efsaneler B) Savaşlar ve felaketlerle ilgili efsaneler C) Belli ve seçkin şahsiyetlerle ilgili efsaneler D) Medeniyetle ilgili yerlerin ve şeylerin kaynağını anlatan efsaneler E) Tabiatın ve hayvanların koruyucularıyla ilgili efsaneler

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi 18. Yüzyılda Avrupalı aydınların “halk” olarak tanımladıkları köylülerin önemli bir özelliğidir?

A) Metropollerde yaşamaları. B) Sosyo-kültürel değişmeleri sevmeleri. C) Okuma-yazma bilmemeleri. D) Yüksek yazılı kültür seviyeleri. E) Tarımla uğraşmaları.

Soru 13:

"Kalenin üstü direk Suyu nerden indirek" Yukarıdaki beyitte kullanılan kafiye hangisidir?

A) Cinaslı kafiye B) Zengin kafiye C) Tam kafiye D) Tunç kafiye E) Yarım kafiye

Soru 14:

Eski şairlerin biyografilerinin ve eserlerinden örneklerinin verildiği kitaplara ne ad verilir?

A) Varyant B) Müstear C) Cönk D) Kalıplaşma E) Tezkire

Soru 15:

"Masal" kelimesinin Türkçeye, Arapça'daki hangi kelimenin anlam ve söyleyiş değişikliğine uğramasıyla geçtiği kabul edilmektedir?

A) Misal B) Mesel C) Misil D) Misl E) Misel

Soru 16:

Türkiye Türkçesinde yaygın olarak kullandığımız “dua” ve “beddua” terimlerinin eski ve günümüzde de Türk dünyasında yaygın şekilleri alkış ve kargıştır. Tarihsel olarak da, Dîvânu Lügâti’t-Türk başta olmak üzere hemen hemen bütün yazılı kaynaklarımızda karşımıza çıkan arkaik form, “alkış” ve kargış” şeklindeki söyleyiştir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi alkış örneğidir?

A) Meskeni viran yurt ver Yarabbi B) Ermişlerden olasın C) Yansın ocağın duman tütmesin D) Sen düşesin yanan narın közüne E) Tez günde yıkılsın küfrün kalesi

Soru 17:

Temel fıkraları hangi fıkra tipinde değerlendirilir?

A) Ana tip B) Alt tip C) Mahalli tip D) Dini tip E) Tarihi tip

Soru 18:

Tekerlemelerin birden fazla çeşidi vardır. Ama önemli bir kısmında, mesela, masallarda, törenlerde, oyunlarda ve âşıkların halk hikâyelerinde icra ettiği tekerlemeler ortak bir işlevle kullanılmaktadır. Bu işlev aşağıdakilerden hangisidir?

A) Harekete geçirme, başlatma B) Şaşırtıp yanıltarak eğlendirme C) Söz oyunu olarak eğlendirme D) Atışma yaparak mücadele ettirme E) Eğlendirerek düşündürme

Soru 19:

Tematik olarak son derece zengin bir çeşitliliğe sahip olan efsanelerin ihtiva ettikleri konulara göre yapılmış ve genel kabul görmüş sınıflandırması bulunmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre aşağıda yer alan sınıflandırmalardan hangisi söz konusu Efsane sınıflandırması arasında yer almaz

A) Yenilmez kahraman Efsaneleri B) Yaratılış ve Dünyanın Sonu ile ilgili Efsaneler C) Olağanüstü Kişiler, Varlıklar ve Güçlerle ilgili Efsaneler D) Tarihî Efsaneler ve Medeniyet Tarihi ile ilgili Efsaneler E) Dinî Efsaneler

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi eski Türk destanlarından biri değildir?

A) Ergenekon B) Atilla C) Alp Er Tunga D) Oğuz Kağan E) Köroğlu