Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme

Yanıt Açıklaması: Donobedian sağlık hizmetlerinde geleneksel ölçüm çerçevesini yapı, süreç ve sonuç olarak ifade etmektedir. Donobedian sağlık bakım kalitesini; kaynakların nicel ve nitel karşılığını içeren sağlık hizmetleri yapı kalitesi, doğru girdi faktörlerini seçmek ve birleştirek için sağlık sunucularının yeterliliği ve istekliliğini ifade eden süreç kalitesi, hastanın tedavi sonuçlarından memnuniyeti kadar tıbbi müdahale yapılan hastanın sağlık durumunda şimdiki ve gelecekteki değişiklikleri içeren ve tedavi sonuçlarını gösteren sonuç kalitesi olmak üzere üç kategori olarak sınıflandırmaya çalışmıştır. Donobedian bakım sonuçları, süreçleri ve bakımın verileceği yapı arasında nedensel bağlantı hakkında detaylı bilgiye ihtiyaç olduğunu belirtmiştir. • Yapısal ölçüler; doktorların, hemşirelerin ve sistemin doğasında bulunan özelliklerle; personel, bina ve donanımın ve tıbbi bakım sunumuyla ilgili politikaların yeterliliğiyle ilgilidir. • Süreç ölçüleri; hasta ile ilgili tüm süreçleri (tanı, tedavi, rehabilitasyon vb.) kapsar. • Sonuç ölçüleri; hastanın sağlık durumunda gözlenen değişiklikleri ortaya koyar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Özetleri Yayımlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler: Özetin dayandığı gözlem sayısını (n) her zaman belirtiniz. İkili seçeneklerde (ya A şıkkı ya B şıkkı şeklindeki durumlarda) A’nın veya B’nin yüzdesini yayımlayınız ama ikisini birden yayımlamayınız. Çünkü okuyucu kalan kısmın diğer seçeneğe ait kısım olduğunu kolayca düşünebilir ve boş yere yazı fazlalığı ile uğraşmaya gerek yoktur. Eğer merkezi değeri vermede ortancayı kullanıyorsanız, aynı zamanda alt ve üst çeyrekleri de vermeyi ihmal etmeyiniz. Eğer merkezi değeri vermede ortalamayı kullanıyorsanız, aynı zamanda standart sapmayı da vermeyi ihmal etmeyiniz. Her zaman dağılımın en küçük ve en büyük değerlerini de yayımlayınız.

Yanıt Açıklaması: Kanıt, sözlük anlamı ile “Bir şeyin doğruluğu, gerçekliği konusunda kanı verici belge, delil” anlamına gelmektedir (TDK Büyük Türkçe Sözlük). Kanıt ihtiyacı günlük hayatın pek çok alanında karşımıza çıkmaktadır. Özellikle adli ve polisiye olaylarda suçun işlendiğini ya da işlenmediğini göstermek için kanıt aranması bu ihtiyacın en tipik örneğidir. Benzer şekilde, bilimsel konulardaki herhangi bir iddianın doğruluğunun ve gerçekliğinin vurgulanması için herkeste aynı kanaatin oluşmasını sağlayacak kanıtların bulunması ve ortaya konulması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Azınlık grupların örnekte yeterince temsil edilmesini sağlarken diğer grupların temsil gücünü azaltan örnekleme modeli tabakalamalı örneklemedir.

Yanıt Açıklaması: Araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını zorlaştıran faktörler: 1. Uygulayıcıların araştırmadan elde edilen kanıtları algılayış zafiyeti 2. Kurum kültürü 3. Araştırma sonuçlarını analiz etme ve mevcut duruma uyarlama konusunda uygulayıcıların beceri azlığı 4. Araştırmanın zaman alıcı ve maliyetli olması 5. Yöneticilerin farklı kaynaklardan aşırı bilgiyle yüklenmiş olması Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kurum kültürü araştırmanın sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını zorlaştıran faktörlerden biridir. Diğer seçenekte verilenler araştırmanın sonuçlarının uygulamaya aktarılmasını kolaylaştıran faktörlerdendir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: I, II, IV sağlık sektöründe sık kullanılan olasılıksız örnekleme yöntemlerinden biridir. III. seçenekte verilen kota örnekleme ise olasılıklı örnekleme yöntemlerinden biridir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen şekil pozitif yönde kuvvetli ilişkiyi gösterir.

Yanıt Açıklaması: Olasılıksız örnekleme yöntemlerinde evrendeki kişilerin örneğe ne olasılıkla seçileceği bilinmez. Çoğu zaman evren de tam olarak bilinemez. Herhangi bir araştırma için gönüllülerin seçilmesi, sokakta karşılaşılanların seçilmesi, bir sağlık kuruluşunda başvuran kişilerin seçilmesi, telefon rehberinden bazı numaraların seçilmesi, olasılıksız örnekleme yöntemlerine örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Veri özetleri yayımlanırken, dağılımın en küçük ve en büyük değeri yayımlanmalıdır. İkili seçeneklerde (A ya da B şıkkı şeklindeki durumlarda) her iki seçeneğin de yüzdesi yayımlanamaz, sadece biri yayımlanabilir. Merkezi değeri vermede ortanca kullanılıyorsa, alt ve üst çeyrekler de verilmelidir. Merkezi değeri vermede ortalama kullanılıyorsa standart sapma da verilmelidir. Özetin dayandığı gözlem sayısı (n) daima belirtilmelidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: A, B, D, E şıkları örneklemenin yararlarından C şıkkı ise örneklemenin sakıncalarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmada ele alınan toplam birim sayısına örneklem büyüklüğü denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu dağılımın normal dağılıma uyduğu yönünde görüşe ulaşmamız için nedenler şunlardır: Araştırmada ele alınan kişi sayısı 20’den fazladır Dağılım simetriktir. Ortada yığılma vardır ve bu tepe eğrisi yalnızca bir kümeden oluşmaktadır, yani iki ayrı tepe oluşumu yoktur. Standart sapması aritmetik ortalamasından küçüktür. Aritmetik ortalama, ortanca ve tepe değeri birbirine yakın değerlerden oluşmaktadır. Çan eğrisinin teorik izine yakın şekilde bir grafik elde edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bir dağılım normal dağılıma uyarsa aşağıdaki gerçekleri üzerinde taşıyor demektir: • Nicel değişkenlerin dağılımıdır. • Simetriktir. • Teorik normal dağılımda aritmetik ortalama, ortanca ve tepe değeri birbirine eşittir. • Merkezi^ değerden sağa ve sola bir standart sapma mesafesinde gidilerek oluşturulan sınırlar içine dağılımdaki toplam birim sayısının % 68’i düşer. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Matriks diyagramlarının amacı işlerin fonksiyonların ve karakteristiklerin aralarındaki ilişki ve kolerasyon kaynağını kurmak ve onların nispi önemini göstermektir. Matriks diyagramının özelliği, seriler arasındaki en kuvvetli bağlantıyı ve kesiştikleri noktalar ile belirgin bir şekilde açıkça göstermesidir. Problemin bir bütün olarak görülmesini sağlar. Matriksler spesifik kombinasyonların görülmesini ve birbirleri ile ilişkili olan faktörlerin belirlenmesini sağlayarak problemin çözümünde etkili bir strateji geliştirmeyi temin eder. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sektöründe sık kullanılan olasılıksız örnekleme yöntemleri şunlardır: • Amaçlı örnekleme • Kolaycı örnekleme • Kota örnekleme • Kartopu örnekleme Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Epidemiyoloji, bir toplumda sağlık ve sağlık sorunlarının dağılımını tanımlamamızı sağlar. Şu anahtar soruları kullanır: - Sorun nedir ve bu sorunun sıklığı nedir? - Kimler etkilenmiştir? - Bu sorun nerede ve ne zaman ortaya çıkmıştır? soruLARINI araştırır.

Yanıt Açıklaması: Varyansın hesaplanması da kolaydır. Aritmetik ortalama bulununca her bir kişinin değeri ile ortalama arasındaki fark alınıp bu farklar toplanır ve serbestlik derecesine (kişi sayısının bir eksiği) bölünür, yani varyans ortalamadan farkların averajıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Evrenin tümünden veri toplanmadığı sürece seçilecek örneklerden elde edilecek sonuçlar her zaman belirli bir güven düzeyinde ve belirli bir hata payı ile geçerli olacaktır. Bu hata payına “örnekleme hatası” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: O¨rnek büyüklüğü hesabı sırasında kullanılan formül ve yöntemler özünde olasılık hesaplarına dayanmakta olup, evrendeki her birimin örneğe girme olasılığının eşit olduğu basit tesadüfi örnekleme yöntemi için geçerlidir. Diğer örnekleme yöntemlerinin kullanılması halinde, örneğin küme örnekleme, tabakalı örnekleme yöntemi kullanılıyor ise, saptanan örnek büyüklüğünün bu yöntemlere göre istatistiksel olarak yeniden ayarlanması, hesaplanacak olan bir katsayı ile çarpılması gerekir. Doğru cevap C'dir.