Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı

Yanıt Açıklaması: Gebelik döneminde hekime danışmadan ilaç/bitkisel ürün kullanması yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Benzokain, tetrakain, lidokain, bupivakain, levobupivakain, ropivakain, sinkokain, prilokain, mepivakain ve artikain klinikte kullanılan lokal anestezik ilaçlardan bazılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Yenidoğan ve bebeklerde ilaçların dağılımlarının erişkinlerden farklı olmasının başlıca nedenler­ aşağıda sıralanmıştır: Total vücut sıvısı, ekstraselüler sıvı ve kan hacmi vücut cüssesine oranla erişkinlerden daha fazladır. Bazı ilaçları bağlayan dokuların (cilt altı yağ dokusu, iskelet kası gibi) göreceli kitlesi azdır. İlaçların plazma proteinlerine bağlanma oranı azdır. Örneğin salisilat, penisilinler, fen­ito­in, fenobarbital, ­mipram­in gibi­ i­laçların plazma proteinlerine bağlanma oranı azdır.

Yanıt Açıklaması: A, C ve E seçenekleri hemşirelerin reçete/istem ve uygulama sürecine ilişkin görevleridir. B seçeneği ise ayakta tedavi gören hastaların AİK kapsamındaki sorumluluklarından biridir. D seçeneği ise hemşirelerin ilaçların depolanması ve hazırlanmasına ilişkin görevlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Toplumun ilaç kullanma davranışını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar şu şekilde listelenebilir: • Sağlıkla, tedavilerle ve ilaçla ilgili bilgi kaynakları ve niteliği • Mevcut sağlık sistemi ve düzenleyici sistemler • Sağlık personelinin bilgi, tutum ve davranışı • İlacın maliyeti • Kültürel faktörler • Toplumdaki inanışlar • Hasta ve sağlık personeli arasındaki iletişim • Hasta destek sistemlerinin varlığı ve erişilebilirliği • Halk eğitiminin niteliği • Ticari promosyon • Sağlık okuryazarlığı

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlik çalışmalarına yönelik yapılan ve halen kullanımda olan düzenleme, 1994 yılında “Farmasötik Müstahzarların Biyoyararlanım ve Biyoeşdeğerliğinin Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik” ismiyle yayımlanan yönetmeliktir. In vivo ve in vitro çalışmaların nasıl yürütüleceği, bu çalışmaların gerçekleştirileceği yerlerin sahip olması gereken nitelikler ve kabul kriterleri de yine bu yönetmelik ile açıklığa kavuşturulmuştur. 1995 yılında, İyi Klinik Uygulamalar ve İyi Laboratuvar Uygulamaları kılavuzlarının yayınlanmasını, FDA ve AB kılavuzlarının tercüme edilmesi takip etmiştir. Bu sayede klinik araştırmaların yürütüleceği yerleri ilgilendiren kalite standartları da belirlenmiştir. Yine aynı yıl içinde, Sağlık Bakanlığı, piyasadaki mevcut ilaçlar ve ruhsatlandırma aşamasında bulunan ilaçlar için üreticilerden, biyoeşdeğerlik ve biyoyararlanım çalışmaları için talepte bulunmuştur. 1999 yılı itibariyle ise biyoeşdeğerlik çalışmaları zorunlu kılınmış ve 2000 yılında bu durumu sağlayamayan başvurular ruhsat alamamıştır. Böylelikle ülkemizde, ruhsat başvurusunda bulunmak isteyen üreticiler için bu çalışmaların yapılması zorunlu hale gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kontrol aşamaları, ilacın tek bir bileşeniyle ilgili olmayıp etken madde, yardımcı maddeler, ambalaj gibi farklı birçok konuyu içerir. Bunlar hakkındaki tüm nitelikler ve test yöntemleri farmakopelerde kayıtlıdır. Bunlar arasında Amerikan Farmakopesi (USP), ülkemizin de artık resmi olarak kullandığı Avrupa Farmakopesi (EP), Çin Farmakopesi (ChP), Hindistan Farmakopesi (IP), İngiliz Farmakopesi (BP) ve Japon Farmakopesi (JP) gibi önemli farmakopeler de yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bedensel ya da ruhsal sağlığı bozulmuş olan hasta bireyi, yeniden sağlığına kavuşturmak amacı ile yapılan her türlü tıbbi işleme “tedavi” ya da “sağaltım” adı verilir. Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekli “radikal tedavi” adını alır. Uygulanan tedavinin hastalık etkenini ortadan kaldırmaksızın, sadece hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastanın yaşam kalitesini artırdığı durumlarda “palyatif tedavi” den söz edilir. Tedavinin ilaç ile yapılan şekli ise “farmakoterapi” adını alır. Tedavi, bazen sadece hastalığın belirtilerini (semptomlarını) azaltarak, hastanın hastalığı daha hafif geçirmesini sağlar. Bu tip tedavilere ise “semptomatik tedavi” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: pH Ölçümü: 100 mL arıtılmış su üzerine 0.3 mL doygun KCl çözeltisi dökülerek potansiyometrik olarak ölçüm yapılır.

Yanıt Açıklaması: Fizyolojik sistemlerin veya patolojik durumların, kullananın yararı için modifiye edilmesi veya incelenmesi amacıyla kullanılan, farmasötik ürün içindeki herhangi bir madde olarak tanımlanabilen kavrama ilaç denir.

Yanıt Açıklaması: Hastaların eczacı tarafından bilgilendirilmesi için DSÖ tarafından basamaklı bir yaklaşım önerilmiştir (Tablo 6.2). Bu yaklaşım eczacılara yol göstermesi açısından oldukça önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Intravenöz yolla uygulanan ilaçlar, daha hızlı etki ederler ve %100 biyoyararlanıma sahiptirler. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'E' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İlaç etkileşimleri, bir ya da daha fazla ilacın/ilaç dısı ürünün birlikte kullanımı sonucu, ilaçların etkinliğinde ya da güvenliğinde ortaya çıkabilen değişklikler olarak tanımlanmaktadır. A, B, D ve E Akılcı ilaç kullanımın tanımlandığı çeşitli süreçlerdir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü’nün ilaç tanımına bakacak olursak; ilaç, “fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, alanın yararı için değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan veya kullanılması öngörülen bir madde ya da ürün” olarak ifade edilmektedir. Bu tanıma göre bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir; Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı, Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli, Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli (kalite), İçerdiği etken maddelerin miktarı bilinmeli ve dozu kolaylıkla ayarlanabilmeli, Etki sağlayacak etken maddelerin kimyasal yapıları bilinmeli (etkinlik), Etken maddelerin etki mekanizmaları açıklanabilmeli, Yan etkileri az olmalı ya da tercihen hiç olmamalıdır (güvenlik/güvenlilik), Uygun formülasyonu, ambalajı, prospektüsü ve etiketi olmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kanın oksijen taşımasından sorumlu olan eritrositlerin toplam sayılarının ya da hemoglobin düzeyinin düşüklüğü ile belirgin olan kan hastalığı anemi olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: ATEA’nın temel ölçütleri; etkililik, güvenlilik, uygunluk ve maliyettir.

Yanıt Açıklaması: Birçok dogal ürün, baska ilaç hammaddelerinin yarısentez yoluyla elde edilmesinde kaynak olarak kullanılır. Morfinden hareketle emetik etkili apomorfin, antitussif kodein ve dionin, uyusturucu eroin elde edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geriatrik dönem 65 yaş ve üzerindeki bireylerin içinde bulunduğu dönemdir. Ger­iatr­ik dönemde bireylerin vücut fonksiyonları yasla orantılı olarak azalır. Fakat bu azalma, aynı yaşta ki b­ireyde aynı derecede olmayabilir. Bu nedenle aynı yasta olan bireyler arasında da farklılıklar olabileceği ve i­laca karsı duyarlılığın değişkenlik göstereceği­ unutulmamalıdır. Dolayısıyla geriatr­ik dönemde hastanın bireysel olarak değerlendirilmesi­ önem kazanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir ilacın, doza bağlı olan toksik etkileri ortaya çıkmadan, tedavide kullanılabileceği güvenli konstrasyon aralığına terapötik pencere ya da güven aralığı denmektedir. Doğru Cevap "C" dir.

Yanıt Açıklaması: Hastalıkların tanısı ve tedavi düzenleme süreci birincil olarak hekimin yetki ve sorumluluğundadır.