Temel Sağlık Ve Hastalık Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Kas-İskelet: Performansta Azalma: Artık eskisi gibi koşamıyorum. Kalp-Dolaşım ve Akciğerler: Fonksiyonlarda Azalma: Artık daha çabuk yoruluyorum. (Kavga etmek ya da tabana kuvvet koşmak gerektiğinde gücüm yok) Sinir Sistemi ve Duyular: Duyarlılıkta Azalma: Artık gazeteyi okuyabilmek için okuma gözlüklerine ihtiyacım var. Endokrin (Hormonal)/Metabolik (Enerji): Aktivitede Azalma: Artık daha çabuk üşüyorum. Performansım eskisi gibi değil Deri, Kadın-Erkek Üreme, Boşaltım (Genito –Üriner), Mide-Barsak ( Gastroİntestinal): Fonksiyon ve/veya Etkinlikte Gerileme: Bazen idrar kaçırıyorum. Eskiden yiyebildiğim bazı yiyecekler artık yasak

Yanıt Açıklaması: Nöro-endokrin teori: Yaşlanma, en başta vücudun ana hormon üreticisi olan beyindeki hipotalamus-hipofiz bezlerinde yapılıp kana verilen hormonların üretimini azaltır, hormon yetersizlikleri, vücut hücrelerinin bakım, onarım, yenilenme ve diğer faaliyetlerini olumsuz etkileyerek fonksiyon kayıplarına ve yaşlanmaya yol açar.

Yanıt Açıklaması: Genetik yapı, yaş, cinsiyet, bağışıklı sistemi, sağlık öyküsü ve ırk sağlığı etkileyen bireysel etkenlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Böbrek fonksiyonunun bir ölçüsü olan Glomeruler Filtrasyon Hızının (GFR) 20 yaşından itibaren böbrek kortikal glomerullerinin düzenli kaybı nedeniyle her yıl için %1 azaldığı bildirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bazı hastalıklar bebek ve çocuklarda, bazıları gençlerde, bazıları da yaşlılarda görülür. Örneğin; kızamık, boğmaca, suçiçeği gibi bazı bulaşıcı hastalıklar çocuklarda daha sıktır. Lösemilerin (kan kanserlerinin) önemli bir bölümü çocuklarda görülürken akciğer, kalın barsak (kolon) gibi kanserler erişkin ve yaşlılarda görülür. Yine Diyabetes Mellitus’un (DM) 2 formu vardır. Tip I DM daha çok çocuk ve ergenlerde, Tip 2 DM ise tersine daha çok erişkin ve yaşlılarda görülür. Koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, serebrovaskuler hastalıklar (beyin damarlarının tıkanması veya kanamalar), erişkin ve yaşlılarda görülen hastalıklara örnektir. İleri yaşlarda özellikle eklem, kas-iskelet sistemi hastalıkları çocuk ve gençlere göre oldukça sık görülür. Yaşlılarda görülen birçok hastalığın klinik seyri ve şiddeti de çocuk ve gençlerden daha ağır olabilir. Bazı hastalıklar her iki cinste de görülmekle birlikte cinsiyete özel sağlık sorunları da vardır. Örneğin; yumurtalık kanseri, rahim kanserleri, doğumda rahim yırtılmaları, vaginal kanamalar ile meme hastalıkları doğal olarak kadınlarda; benign prostat hipertrofisi (erkeklerdeki prostat organının iyi huylu büyümesi, ama idrar yollarını tıkaması), prostat kanseri, testis torsiyonu (testislerin torba içinde dönmesi sonucu kansız kalması) gibi hastalıklar da erkeklerde görülür.

Yanıt Açıklaması: sağlık tanımını en iyi dünya sağlık örgütü yapmıştır. Cevap:A

Yanıt Açıklaması: CYBH’lara Neden Olan Faktörler • Korunmasız cinsel temas veya ilişkide bulunmak • Birden fazla cinsel eş • Başka cinsel eşleri olan bir eşe sahip olmak • CYBH’ı olan kişi/kişilerle ile cinsel ilişkiye girmek • CYBH’ı olan kişinin, durumunu eşine bildirmeden ilişkiye girmesi • CYBH’ı olanın tıbbi tedavi arama davranışı içerisinde olmaması veya gecikmesi • CYBH’ı olanın tedaviye uymaması/tedaviye uyumsuzluk göstermesi • Cinsel eşlerin de tedavi edilmemesi • Eğer bir kişide CYBH etkeni varsa başka CYBH etkeninin de olma olasılığının yüksek olması (Örneğin; HIV/AIDS varsa gonore veya sifiliz de olabilir.)

Yanıt Açıklaması: CYBH’lara Neden Olan Faktörler • Korunmasız cinsel temas veya ilişkide bulunmak • Birden fazla cinsel eş • Başka cinsel eşleri olan bir eşe sahip olmak • CYBH’ı olan kişi/kişilerle ile cinsel ilişkiye girmek • CYBH’ı olan kişinin, durumunu eşine bildirmeden ilişkiye girmesi • CYBH’ı olanın tıbbi tedavi arama davranışı içerisinde olmaması veya gecikmesi • CYBH’ı olanın tedaviye uymaması/tedaviye uyumsuzluk göstermesi • Cinsel eşlerin de tedavi edilmemesi • Eğer bir kişide CYBH etkeni varsa başka CYBH etkeninin de olma olasılığının yüksek olması (Örneğin; HIV/AIDS varsa gonore veya sifiliz de olabilir.) Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık personelinin haksız yere soruşturma geçirmemesi için sağlık mevzuatını bilmeli ve değişiklikleri yakından takip etmesi gerekir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyokültürel çevre sağlığı etkileyen bireysel etkenlerden değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak her bir dakikalık yüksek yoğunluktaki egzersiz aktivitesi 2 dakikalık orta şiddetteki aerobik aktiviteye karşılıktır. Yetişkinler haftada 300 dakika (5 saat) orta şiddette aerobik egzersiz ya da 150 dakika yüksek yoğunlukta aerobik egzersize karşılık gelir

Yanıt Açıklaması: Üç ayı geçmiş hamilelerde sırt üstü egzersizler, düşme ve yaralanma riski yüksek aktiviteler önerilmez. Örneğin; ata binme, kayak, futbol, basketbol gibi

Yanıt Açıklaması: hindistan cevizi yağı diğerleinden farklıdır Doymamış yağ asidi oranı yüksek olan yağlar; zeytin yağı, mısırözü yağı, ayçiçek yağı, fındık yağı, soya ve fındık yağı, Doymuş yağ asidi oranı yüksek olan yağlar; hindistan cevizi yağı, hurma yağı, tereyağı, iç yağı, balık, balık yağı ve su ürünleri yağları, kırmızı et, süt ve süt ürünleridir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık, bireysel ve çevresel etkenlerin etkisi altındadır. Bireyin yaşantısına ya da tercihine bağlı bazı faktörler sağlığı olumlu ya da olumsuz etkiler. Örneğin, sigara içmemek, alkol kullanmamak, alkollü araba sürmemek, düzenli spor yapmak, yeterli ve dengeli beslenmek sağlık için olumlu davranışlardır. Bu tür davranışlar isteğe bağlı ve değiştirilebilir durumlardır /tercihlerdir. Ancak ırk, genetik faktörler, yaşlanma gibi durumlar tercihe bağlı değildirler ve değiştirilemezler. Ancak, önceden öngörülebilen durumlar söz konusu olduğunda gerekli önlemlerin alınması sağlığı olumlu etkileyebilir. Örneğin, ailesinde hipertansiyon rahatsızlığı birçok kişide bulunan birinin yaşam tarzını bu yönde değiştirmesi ya da yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkabilecek durumların (hipertansiyon, şeker hastalığı, iskelet-kas sistemi rahatsızlıkları, gibi) önceden öngörülerek bu durumlara yol açan faktörlerin kontrol altına alınması, düzenli sağlık kontrollerinin yapılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde bebeğin yaşamını etkileyen sorunlar şunlardır: • Konjenital (doğumsal) anomaliler (bozukluklar) • Düşük doğum ağırlığı • Enfeksiyonlar • Doğum travmaları • Beslenme sorunları, yani anne sütü alamama

Yanıt Açıklaması: Aktif ve sağlıklı yaşlanma için yaşam boyu öneriler: Asla sigara içmeyin. Sigara içmek sağlığınıza, yaşam kalitenize çok yönlü zarar verecektir. Unutmayın ki eğer sigara içiyorsanız ve her ne yaşta olursanız olun sigara içmeyi bırakırsanız yararlarını hemen görmeye başlarsınız. Çocuklarınıza sigara içmenin zararlarını seviyelerine uygun olarak açıklayınız.Asla sigara içmeyin. Sigara içmek sağlığınıza, yaşam kalitenize çok yönlü zarar verecektir. Unutmayın ki eğer sigara içiyorsanız ve her ne yaşta olursanız olun sigara içmeyi bırakırsanız yararlarını hemen görmeye başlarsınız. Çocuklarınıza sigara içmenin zararlarını seviyelerine uygun olarak açıklayınız. Alkol kullanmayınız. Olabildiğince erken fiziksel kapasite seviyenize uygun düzenli egzersiz alışkanlığı edinin ve ömür boyu bu alışkanlığı kesintisiz sürdürün. Yürümek, merdiven çıkmak, ev-bahçe işleri aynı zamanda egzersiz fırsatlarıdır. Kilo ve bel çevrenizi ideal şartlarda tutun. Fazla kilolarınızı sağlıklı yollarla gerekirse uzman desteğinde verin. Endüstriyel olarak ticari amaçlarla raf ömürleri uzatılarak işlenmiş rafine şeker, tuz, un ve yağlardan mamül yiyeceklerden uzak durun. Doğal ortamında yetiştirilmiş ve üretilmiş diyet uzmanlarının önerdiği yüksek lifli, kompleks karbohidratlı, protein-vitamin-mineral dengesi sağlanmış sağlıklı, hijyenik besinleri ihtiyacınız kadar tüketin. Vücut su ve mineral dengesini her yaşta koruyun. Düzenli olarak beden ve zihin sağlığınızı ilgili uzman hekimlere kontrol ettirin. Yaşam sitilinizi keyifli ve sürdürülebilir bir şekilde tutmaya çalışın. Aileniz, arkadaş, iş ve sosyal çevreniz ile pozitif bağlarınızı güçlendirin. Sosyal projelerde, çevre korunmasında, etik ilkelerle roller üstlenin. Her yaşta çeşitli seviyelerde eğitim almayı ve vermeyi ihmal etmeyin. Din, dil, ırk, cinsiyet ayırımı gözetmeksizin her rolünüzü etik ilkeler temelinde sürdürün. Yaşamınızı yeterince aktif ve sağlıklı sürdürebilmek için iş ve tasarruf seviyenizi emniyetle sürdürecek tedbirleri erken yaşlar da almaya çalışın.Alkol kullanmayınız.

Yanıt Açıklaması: Üreme sağlığının amaçları: 1. Kadın ve erkeklerin cinsel sağlık, üreme haklarını sorumlu şekilde kullanmaları için gereksinim duyulan bilgilerin ve eğitimlerin verilmesi, bunlarla ilgili sağlık hizmetlerine ulaşabilmelerinin sağlanması, 2. Üreme sağlığı ve aile planlaması ile ilgili gereksinimlerin karşılanması ve bireylerin bunlara ulaşmalarının sağlanması, 3. İstenmeyen gebeliklerin ve sağlıksız düşüklerin önlenmesi, 4. Cinsiyetler arası eşitliğe dayanan cinselliğin gelişmesinin sağlanması, 5. Erken yaştaki evlilik ve erken yaştaki gebeliklerin önlenmesi, 6. Yüksek riskli gebeliklerin saptanması ve izlenmesi ile sağlıklı anne ve çocuk için gerekli tıbbi girişimlerin yapılması, 7. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi, tedavilerinin sağlanması, komplikasyonlarının ortadan kaldırılması, 8. Erkeklerin katılımlarının sağlanması, 9. Anne sütünün ve emzirmenin teşvik edilmesi, 10. İnfertilitenin önlenmesi ve çiftlerin çocuk sahibi olmaları için gerekli sağlık hizmetlerine ulaşabilmelerinin sağlanması, 11. Gençlerin cinsel sağlık konularında eğitimlerinin yapılması, konu hakkında hizmet ve danışmanlık alabilmelerinin sağlanması, 12. Yaşam boyu cinsel yaşamın devamının her iki cins için de sağlanması. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Zayıf      <18.5 Normal   18.5-24.9 Şişman   25.0-29.9 Obez     30.0-34.9 Aşırı Obez 35.0-39.9 ÖlümcülObez 40.0+

Yanıt Açıklaması: Çağdaş sağlık hizmeti anlayışının ilkeleri şunlardır: • Kişinin yaşamı bir bütündür, sağlıklı ve hastalıklı dönemler diye birbirinden ayrılamaz. Kişinin hastalığı, sağlıklı dönem diye bilinen dönemdeki birikimlerin sonucudur. • Kişi ve çevresi (fizik, biyolojik, sosyal) bir bütündür ve birbirinden soyutlanamaz. Kişinin sağlığı, çevrenin özellikle de sosyal çevrenin bir fonksiyonudur. • Sağlık hizmeti, hastadan çok sağlama götürülen bir hizmettir ve koruma tedaviden daha önemlidir. • Bir toplumda en sık görülen, en çok öldüren, en çok sakat bırakan, en çok iş gücü kayıplarına yol açan, en çok sağlık harcamasına neden olan hastalık en önemli hastalıklardandır. • Hastalık, yalnızca o kişiyi ilgilendirmez; ailesinden başlayarak tüm toplumu ilgilendirir. • Sağlık hizmeti bir ekip hizmetidir. Ekibin tüm üyeleri değerlidir ve hepsinin rolü önemlidir. Örneğin; doktor çok başarılı bir ameliyat yapabilir. Ancak hastanın yatırıldığı yoğun bakımın temizliğini yapan görevli uygun temizlik yapmazsa hasta kaybedilebilir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanmayla Birlikte Endokrin, Metabolik ve Deride Meydana Gelen Değişiklikler: Azalmış metabolizma hızı Cinsel istek ve aktivitede azalma Stresli uyarılara tepki verme seviyesinde azalma İlaç metabolizmasında (etkilerinde) değişim Kemik kitlesinde azalma Deride atrofi (zayıflama)/çarpmalara karşı tolerans azalması (daha fazla morluk oluşumu) Kemik kaybı yaşlanmayla birlikte kas-iskelet sisteminde meydana gelen değişikliklerdendir.