Tarımsal Yapılar ve Sulama

Yanıt Açıklaması: Hızlandırılmış erozyon ise toprak kaybına neden olan erozyon tipidir. Yanlış arazi kullanımı, yanlış tarım ve üretim tekniklerinin kullanımı, çayır ve meralık alanlarda aşırı ve erken otlatmalar hızlandırılmış erozyonun ortaya çıkmasının temel sebepleridir. Bu erozyon şeklinde toprağın taşınması ile verimli üst tabakası incelmekte ve giderek toprağın alt tabakaları da taşınmaktadır. Buna göre hızlandırılmış erozyon; insan müdahaleleri ile aşınma ve taşınmaya uygun hale gelmiş olan toprağın, su rüzgâr, yerçekimi, çığ, dalga gibi doğal etmenler ile bulunduğu bölgeden başka bir yere taşınması olayıdır. Hızlandırılmış erozyonu oluşturan güçler arasında su ve rüzgâr erozyonu, yer çekimi, buzul, dalga ve çığ erozyonu sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: % 80-90

Yanıt Açıklaması: Su stresini algılayan bitkilerde ilk olarak ortaya çıkan değişiklik su kaybını engellemek amacıyla stomaların daralması veya kapanmasıdır. Bitkideki fotosentez miktarı, stomalardan bitkiye alınan gaz formundaki karbondioksit miktarı ile ilişkilidir. Stomaların açık olması aynı zamanda bitkinin terleme ile su kaybetmesine de yol açmaktadır. Bu nedenlerle, kurak koşulların oluşması durumunda bitkiler, terleme ile su kaybını en aza indirgemek amacıyla stomalarını hızlı bir şekilde kapatırlar. Buna bağlı olarak karbondioksit alınımı da azaldığı için bitkinin fotosentez miktarında bir düşme görülür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeraltı sularını havalanma zonu ya da doygun olmayan zon ile doygun zon oluşturur. Havalanma zonu yağışların süzülerek ulaştığı ilk bölge olup doygun zonun üstünde bulunur. Bu bölgede bitki kökleri çevresinde toprak nemi görülür. Havalanma zonunda toprak suyu, çekim suyu ve kapiler saçak zonlar bulunur. Havalanma zonunun altında ise doygunluk zonu bulunur. “Doygunluk Zonunda” ise asıl yeraltı suyu bölgesi bulunur. Kapiller saçak zon;yüzey gerilim nedeniyle su yukarı doğru hareket eder.

Yanıt Açıklaması: Kilyüzeylerine katyonların yapışması adsorpsiyon olayıdır. Absorbsiyon, difüzyon yoluyla kütle aktarım işidir. Su ve suda erimiş minerallerin bitki içine girişi absorpsiyon olayıdır.

Yanıt Açıklaması: Toprak aşınımı doğal nedenlere; anız yakımı ve meraların tahribi antropojenik etmenlere; göç ise yönetimsel sosyoekonomik nedenlere örnektir.

Yanıt Açıklaması: Su kaynakları kullanımı ile önlemler:  Toprak suyunun korunması İnfiltrasyon miktarının arttırılması Toprak su tutma kapasitesinin arttırılması Mevcut su kaynaklarının korunması Akarsu yataklarında değişiklik yapılmaması Sulak alanların sürdürülebilirliğinin sağlanması Yer altı su kaynaklarının bilinçli kullanımı Su kirliliğinin önlenmesi.

Yanıt Açıklaması: Görme problemlerindeki artışlar atmosferde sera gazlarının artışına bağlı değişikliklerin olası etkilerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Kuraklık, bitkilere verdiği hasar bakımından “akut”, “kronik” ve “fizyolojik” olmak üzere 3’e ayrılmaktadır. Akut kuraklıkta geriye dönüş mümkündür; yani bitkiye su verildiğinde yeniden büyüme ve gelişme devam eder, solgunluk geçer. Taban suyunun bitkinin alacağı mesafenin altına düşmesi durumu olarak tanımlanan kronik kuraklık söz konusu olduğunda bitki tepe noktasından başlayarak kalıcı olarak kurumaya başlar. Fizyolojik kuraklık ise toprakta su yeterli miktarda olmasına rağmen, bitkinin bu suyu kullanamaması durumudur. Bu durum topraktaki tuzluluk ile ilgili olup yüksek tuz konsantrasyonu suyun bitki tarafından alınmasını engellemektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Suyun ve besin maddelerinin gerek bitki içerisinde gerekse bitki dışında taşınması, bazı temel etkileşimlerin kontrolü altında gerçekleşmektedir. Ünitemizin bu bölümünde bu temel etkileşimlerden difüzyon, kütle hareketi, osmoz ve su potansiyeli kavramlarından bahsedeceğiz.

Yanıt Açıklaması: Bitkilerin dış yüzeyini kaplayan epidermis hücrelerinin arasında yer alan, açılıp kapanma özelliğine sahip olan, böylece gaz alışverişi ve terleme olaylarının kontrollü bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan yapılara stoma (gözenek) adı verilir. Stomalar, bitkilerin dış ortama açılan pencereleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizin de içinde bulunduğu coğrafi konum, iklimsel şartları bölgeyi çölleşmeye karşı hassas bir konuma getirmektedir, özellikle de İç Anadolu bölgesi olmak üzere Türkiye topraklarının yaklaşık %80’lik bir kısmı çölleşme sorunu ile karşı karşıyadır.

Yanıt Açıklaması: Ozon tabakasına zarar veren maddelerin kullanımını kontrol altına almak üzere, ülkemizin de içinde bulunduğu Montreal Protokolü ile (1991), uluslararası bir anlaşma sağlanarak, endüstride kullanılan ozon tüketen maddelerin üretim ve tüketimine kısıtlama getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de bulunan su havzaları arasında, Fırat-Dicle havzası­ yıllık yeraltı suyu beslenimi (4737,0 hm³) ve işletme rezervi (3571,2 hm³) açısından en yüksek değere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Tarlaların sürülmesi, toprağın alt üst edilmesi-karıştırılması, organik maddelerin ayrışma hızını arttırarak ürünler hasat edildiğinde kullanılabilir azotun ürünle birlikte ekosistemden uzaklaşmasını sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kurak, yarı kurak ve kurak alt nemli alanlarda çölleşmenin iki temel nedeni vardır. Bunlar; Doğal nedenler: Su, rüzgâr erozyonu ve kumul hareketleri ile toprak aşınımı, topraktaki besleyici bitki elementlerinin yüzeyden yıkanma ile uzaklaşarak toprak kalite ve veriminin düşmesi ile doğal veya insan faaliyetleri ile oluşan sıcaklık artışı (iklimsel değişiklikler) doğal nedenlerin en önemlileridir.

Yanıt Açıklaması: Su molekülünde iki H atomu, O atomuna arada 105 derecelik bir açı oluşturacak şekilde bağlanmıştır ve polar özelliktedir. Başka bir ifadeyle, molekülün O ucu negatif yüklü iken H ucu pozitif yüklüdür. Bu kimyasal özellik, su moleküllerinin birbirine bağlanarak çekmesini sağlamaktadır. Bu olaya kohezyon adı verilmektedir. Kohezyon kuvveti, suya oldukça fazla bir gerilim direnci kazandırmakta ve yüzey gerilimi sağlamaktadır

Yanıt Açıklaması: İklimsel değişiklikler çölleşmeye neden olan doğal bir nedendir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Su, yaşam sıvısıdır. Bir bitkinin toplam ağırlığının ortalama olarak %75-95’i sudan, kalan kısmı ise kuru madde olarak da ifade edilen biyokütleden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hızlı nüfus artışı, tüketim alışkanlıklarındaki değişiklikler ve endüstriyel gelişmeler, çarpık kentleşme, tarım alanlarının tarım dışı amaçlarla kullanılması, ormansızlaşma 20. yüzyılın son yarısından itibaren önemli su sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu durum günümüzde su kaynaklarının etkin bir şekilde kullanımını gündeme getirmiştir.