Tarımsal Yapılar ve Sulama

Yanıt Açıklaması: Kserofitler (Kurakçıl bitkiler): Su kısıtının olduğu kurak habitatlarda yetişen bitkilere genel olarak kserofit bitkiler adı verilmektedir. Suya ulaşma ve suyun olmadığı zamanlarda suyu ekonomik kullanma ve koruma ile ilgili çok sayıda anatomik /morfolojik ve fizyolojik uyum mekanizmaları geliştirmişlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Katı, sıvı ya da gaz halindeki maddeler difüze olabilirler. En hızlı difüzyon gazlarda, en yavaşı ise katılarda gerçekleşmektedir. Kısa mesafelerde daha hızlı gerçekleşen difüzyon, uzun mesafelerde oldukça yavaştır. Moleküller ne kadar küçükse ve kinetik enerjileri ne kadar fazlaysa difüzyon o oranda hızlıdır. Ortam yoğunluğu arttıkça difüzyon hızı azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Antropojen kaynaklı metan ise üretim, 104 İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme enerji, endüstri ve atık sektörlerinden kaynaklanmaktadır. Üretim sektöründen kaynaklanan metan gazı çoğunlukla enterik fermentasyon, gübreleme, pirinç tarlalarından kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sürekli dolaşım halinde olan su tabiatta katı,sıvı ve gaz halinde bulunur. Suyun tabiatta dolaştığı yolların hepsine birden “hidrolojik çevrim” adı verilir. Diğer bir ifade ile “su çevrimi’’ olarak isimlendirilir.Su, çevrim boyunca, atmosferde, okyanuslarda,denizlerde, göllerde, rezervuarlarda, akarsularda,bitkilerin yapısında, kar içinde, toprak neminde,akiferlerde bulunur. Dünyadaki suyun toplam hacmi sabittir. Ancak suyun kalitesi ve kullanılabilirliği çeşitli faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Döngü içinde su güneş enerjisi ile sürekli hareket etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Atmosferde yer alan ve doğal döngü içinde oluşan gazlardan karbondioksit, metan, azotoksit, su buharı ve ozon, sera etkisi yaparak yeryüzünün sıcaklığının korunması sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: Yeraltı suları yağış miktarına, yağış türüne, zeminin geçirimliliğine, arazinin eğimine ve bitki örtüsüne bağlı olarak önemli ölçüde etkilenir. Bitki örtüsü yüzeysel akışı engelleyerek suyun sızma­sının artırırken eğim fazla ise su sızmadan akar. Bu nedenle eğimi az olan yerlerde yeraltı suyu birikimi daha fazladır. Az yağışlı eğimi fazla ve geçirimsiz ze­min bulunan bölgelerde yeraltı suyu daha az birikir. Buna karşın kumlu alanlarda geçirim daha fazla olur.

Yanıt Açıklaması: Su, çevrim boyunca, atmosferde, okyanuslarda, denizlerde, göllerde, rezervuarlarda, akarsularda, bitkilerin yapısında, kar içinde, toprak neminde, akiferlerde bulunur. Dünyadaki suyun toplam hacmi sabittir. Ancak suyun kalitesi ve kullanıla­bilirliği çeşitli faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Döngü içinde su güneş enerjisi ile sürekli hareket etmektedir. Güneş okyanuslardan buhar­laşmaya neden olur bulutları ve yağışı oluşturur. Yağışın büyük kısmı okyanuslara düşse de %20’lik kısmı karalar üzerine düşmektedir. Bu su akarsu ve gölleri besler, toprak ve yeraltı suyunu yeniler. Bit­kilerin, hayvanların ve insanların kullandığı bütün suyu sağlar.

Yanıt Açıklaması: Havzalar arasında Fırat-Dicle havzası, Aras havzası, Çoruh havzası, Asi havzası, Meriç-Ergene havzası sınır aşan sular kapsamında yer almaktadır. Akarçay Havzası ise sınır aşan sulardan değildir. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Su içinde bulunan partiküllerin birleşerek çökmesine flokülasyon denir. Transpirasyon terleme, evaporasyon buharlaşma, evapotranspirasyon buharlaşma ve terleme, infiltrasyon ise sızma anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Uzun süren bir meteorolojik kuraklığın arkasından barajlar,göller ve akarsular gibi yüzey suları ile yer altı sularında da bir düşüş meydana gelebilir ki bu durum enerji üretiminde ve tarımsal faaliyetlerde negatif yönde bir etki gösteren hidrolojik kuraklıktır.

Yanıt Açıklaması: Erozyon su krizinin önemli etkenleri arasında sayılamaz.

Yanıt Açıklaması: Suyun önemli özellikleri arasında, yüksek buharlaşma ısısı ve yüksek özgül ısısının da sayılması gerekir. Yüksek (latent) buharlaşma ısısı , özellikle yaz aylarında sıcaklık artışı ile birlikte su moleküllerinin arasındaki hidrojen bağlarının kopmasıyla meydana gelen terleme (transpirasyon ) yolu ile bitkilerin serinlemesi, dolayısıyla metabolizma faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri ve yeşil kalabilmeleri için gerekli olan en uygun sıcaklık aralığında kalabilmelerini sağlamaktadır. Özgül (spesifik) ısı , bir maddenin bir gramının sıcaklığını 1 C arttırmak için gerekli olan ısı miktarı olarak tanımlanır. Suyun özgül ısısı yüksektir ve bu su moleküllerinin yüksek miktarda ısıya maruz kalmalarında bile sıcaklığının o kadar fazla yükselmediği anlamına gelmektedir. Yüksek buharlaşma sıcaklığı ve yüksek özgül ısı sayesinde, bitkileri de içeren canlıların önemli bir kısmında ısı enerjisinin alınması ya da yitirilmesi durumlarında sıcaklığın önemli oranda sabit kalması ya da başka bir ifade ile homeostasisin (organizmanın içsel dengesi) sağlanması mümkün olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Belli bir bölgedeki su azlığı (kıtlığı) kuraklık olarak tanımlanır. Başka bir ifade ile kuraklık; bir bölgenin havasındaki nem miktarının geçici olan dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığıdır. Kuraklık aslında doğal bir iklim olayıdır. Ancak kuraklık bitkiler için en önemli doğal afetler içerisinde kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Difüzyon ya da yayılma, esasen molekül, iyon ya da gaz halindeki maddelerin yüksek konsantrasyonda bulundukları ortamdan daha küçük konsantrasyonda bulundukları ortama doğru (konsantrasyon gradienti yönünde), homojen (her yere eşit miktarda) bir dağılım sağlanıncaya kadar ve enerjiye ihtiyaç duyulmadan gerçekleşen hareketlerine verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Drenaj fazla sulardan ileri gelir. Fazla suların kaynağı yağış, sulama suyu ve sızma olabilir. Bir yerde drenaj sorununu çözmek için önce fazla suyun kaynağının belirlenmesi gereklidir. Çünkü fazla suyun kaynağı drenaj sisteminin tipini belirlemede en önemli etkendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bitkiden bitkiye değişmekle birlikte, tipik bir bitkinin toplam ağırlığının yaklaşık %75-95’i sudan oluşmaktadır. Bitki bünyesinde bu kadar yoğun miktarda su bulunmasının temel nedeni, canlılık olaylarının tümünün gerçekleşmesi için sulu bir ortama ihtiyaç duyulmasıdır. Bu oran türden türe, bireyin gelişim aşamalarına, hatta organlara göre farklılık gösterebilmektedir. Örneğin otsu bir bitkide ya da bir yaprakta su oranı %90’lara ulaşırken, tohum içerisinde %5’lere kadar düşebilir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Su Çevrimi, suyun yerüstünde, yeraltında ve atmosferdeki hareketini içeren bir süreçtir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bitkilerin dış yüzeyini kaplayan epidermis hücrelerinin arasında yer alan, açılıp kapanma özelliğine sahip olan, böylece gaz alışverişi ve terleme olaylarının kontrollü bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan yapılara stoma (gözenek) adı verilir. Stomalar, bitkilerin dış ortama açılan pencereleridir.

Yanıt Açıklaması: Bir hücrenin osmoz ile su alabilmesi için hipotonik (hücreye kıyasla daha az yoğun) bir ortamda bulunması gerekir. Hücre daha yoğun (hipertonik) bir ortama konursa su kaybederek büzülür, buna plazmoliz denir. Plazmolize olmuş bir hücre hipotonik bir ortama konursa bir süre sonra eski haline geri dönecektir ki buna deplazmoliz adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Nehir, ırmak, dere ve göllerin taşması ya da aşırı yağışlar sonucu suyu alt katmanlara geçiremeyen topraklarda geçici olarak su baskını (sel etkisi) gözlenir. Bu durumda toprak içerisine oksijen giremediği için bitki kökleri ve diğer organlar solunum yapamazlar. Bunun sonucu olarak da bitkilerde büyüme olumsuz şekilde etkilenir, fotosentez miktarı azalır ve üründe önemli kalite ve miktar kaybı görülür. Doğru cevap E'dir.