Tarımsal Yapılar ve Sulama

Yanıt Açıklaması: Kütle hareketi , aralarında basınç farkı olan iki alan arasında atom ya da moleküllerin birlikte, eşgüdüm halinde hareketine verilen isimdir. Difüzyondan temel farkları, hareketin tek tek moleküller yerine kitle halinde gerçekleşmesi ve akışkanlık değişimleri az miktarda olduğu sürece çözünen madde konsantrasyonu ile ilişkili olmamasıdır. Bitkilerde suyun taşınım yollarından birisi de kütle hareketidir. Çünkü uzun mesafelerde difüzyon son derece yavaş bir iletim şeklidir.

Yanıt Açıklaması: Sızma kapasitesi, zeminin geçirimli olup olmamasına, zemindeki partikül büyüklüğüne, başlangıçtaki nem miktarına, bitki örtüsüne, organik madde miktarına, zemin yüzeyinin durumuna ve toprağın işlenme durumu ile topraktaki hava durumuna bağlı değişir.

Yanıt Açıklaması: Biyom; Yeryüzünün geniş alanlarına yayılmış bitki ve hayvanların sınıflandırılmasını belirten bir terimdir. Her biyom, kendine özgü vejetasyon ve hayvan yaşamı ile karakterize edilir. Daha basit bir ifadeyle, biyomlar büyük yaşam birlikleridir. Örneğin tropik yağmur ormanları, tundralar, taygalar, boreal ormanlar hepsi birer biyomdur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Atmosferdeki sera gazlarının artışına bağlı küresel ısınmanın negatif sonuçları açısından risk grubu ülkeler içinde yer alan Türkiye’de gözlemlenebilecek olası etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1. İklim kuşaklarındaki kaymaya paralel olarakülkemiz daha şu andakinden sıcak ve kurak bir iklim kuşağı özelliği gösterebilmesi, 2. Kuraklaşmayla beraber yağış miktarında vesu kaynaklarında azalma, buna bağlı olarak da tarımsal üretimde düşüşler ve orman yangınlarında artış, toprak yapısında bozulmalar, kurak ve yarı kurak bölgelerin alan olarak genişlemesi sonucu çölleşme periyodunun hızlanması, 3. Toprak yapısında bozulmalara bağlı olarak doğal vejetasyon örtüsünde bozulma ve kaymalar, 4. Deniz ve tatlısu ekosistemlerinin CO2 depolamalarından kaynaklanan asitleşme, buna paralel olarak özellikle balıkçılık ve su ürünleri sektöründe ciddi ekonomik kayıplar,

Yanıt Açıklaması: Hücre daha yoğun (hipertonik) bir ortama konursa su kaybederek büzülür, buna plazmoliz denir.

Yanıt Açıklaması: Toprağın organik madde kaybetmesi, tuz dengesinin bozulması sonucunda tuzlulaşma, alkalileşme, toprak pH’sındaki değişmeler, yıkanma, özellikle alüminyum ve magnezyumun toprak çözeltisindeki miktarlarının toksik seviyelere ulaşması gibi olaylar sonucunda toprağın yapısında dengesizliğine yol açan bozulma kimyasal bozulmadır. Toprağın, fiziksel özelliklerinin üretimi düşürecek kadar olumsuz yönde etkilemesi, fiziksel bozulum olarak adlandırılmaktadır. Biyolojik toprak bozulumu toprağın hem organik madde içeriğindeki azalmaları hem de toprak mikro ve makrofaunasındaki düşmelerle, vejetasyon yapısındaki değişiklikleri ifade eder. Hızlandırılmış erozyon toprak kaybına neden olan erozyon tipidir. Yanlış arazi kullanımı, yanlış tarım ve üretim tekniklerinin kullanımı, çayır ve meralık alanlarda aşırı ve erken otlatmalar hızlandırılmış erozyonun ortaya çıkmasının temel sebepleridir. Yağmur damlaları ile oluşan taşınım, ardından oluşan yüzey akışı sayesinde yüzey toprağının ince bir tabakasının taşınması olayı tabaka erozyonudur.

Yanıt Açıklaması: Bitki organlarının esas görevleri dışında, farklı görevler üstlenmesi olayına verilen addır. Örneğin bir yaprak normalde fotosentez işlevinin gerçekleştiği bir organ iken, bazı bitkilerde diken şeklinde farklılaşarak bitkiyi hayvan saldırılarına karşı koruma görevi üstlenebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Güneşten yayılan farklı dalga boylarındaki tüm elektromanyetik radyasyonun tamamına “Güneş Spektrumu ”denir. Bu spektrumda, güneş ışınımı dalga boylarına göre sıralanır, bu ışınımlar; Gama Işınları, X- Işınları, Ultraviyole Işık, Görünür Işık, Kızıl Ötesi (Infrared) Işık ve Radyo Dalgaları’dır.

Yanıt Açıklaması: Doğal nedenler: Su, rüzgâr erozyonu ve kumul hareketleri ile toprak aşınımı, topraktaki besleyici bitki elementlerinin yüzeyden yıkanma ile uzaklaşarak toprak kalite ve veriminin düşmesi ile doğal veya insan faaliyetleri ile oluşan sıcaklık artışı (iklimsel değişiklikler) doğal nedenlerin en önemlileridir. İklimsel değişiklikler, su ve rüzgar erozyonu, kumul hareketlerine bağlı olarak oluşan toprak bozunumu, kurak ve yarı kurak bölgelerde toprağın tuzlulaşması ve yüzeyde kabuk oluşumu, fazla yağışlı olan bölgelerde ise bitki besin elementlerinin yağışla yıkanarak bitki kök derinliğinden uzaklaşmasını sağlar.                                                  Antropojenik nedenler şunlardır: • Ormanlık alanların azalması veya yok edilmesi, • Yamaç bölgelerindeki meraların aşırı kullanımı ve tahribi, gübreleme, yabancı otlarla yanlış mücadele gibi sebeplerle meralarda yoğun bir bitki örtüsünün kurulamaması, • Çok fazla sayıda kuyu ve artezyen açılarak plansız ve aşırı su kullanımı ve su kaynaklarının azalması sonucu hem hidrojeolojik yapının hem de hidrolojik döngünün olumsuz yönde etkilenmesi, • Hasat sonrası dönemde anız yakımı ile toprağın verimli üst kesiminin zarar görmesi, nemini kaybetmesi, erozyonu hızlandırması, • Polikültür ve uygun toprak işleme yöntemlerinin kullanılmaması, • Yanlış ve aşırı gübreleme ile toprak yorgunluğu ve kirliliğinin oluşturulması, aynı zamanda gübre kaynaklı atmosfere azot ve fosfor girdisinin arttırılması, • Kentleşme, turizm, sanayileşme, şehir yerleşim bölgelerini genişletme, maden işletmeciliği tesisleri gibi nedenlerle tarım ve orman alanlarının amaç dışı kullanımı, • Tarımsal alanlarda özellikle tuzlulaşma, alkalileşme ve çoraklaşmaya neden olan uygulamaların yapılması. Özellikle iyi nitelikte olmayan su ile sulama yapılması, aşırı sulama, sulama ve drenaj planlamasına uyulmaması ve en önemlisi de yanlış ve aşırı gübre kullanımı ile toprak verimliliğini düşüren tuzların birikmesinin sağlanması ve toprak yapısının asitleşmesi, • Endüstriyel veya evsel atıklar için toprağın alıcı ortam olarak kullanılarak kirletilmesi, • Yanlış işleyiş tekniklerine dayalı toprağın fiziksel bozulumunun hızlanması. Toprağın fiziksel buzulumu olarak bilinen toprak profilinin farklı derinliklerinde sıkışması sayesinde sert, strüktürsüz, masifleşmiş veya

Yanıt Açıklaması: Flokülasyon, su içinde bulunan partiküllerin birleşerek çökmesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Abiyotik faktörler; Fiziksel ve kimyasal faktörler olarak 2’ye ayrılmaktadır. Fiziksel faktörler; Işık, Sıcaklık, Su, Toprak, Mekanik Etkiler ve iklimsel değişimler ana başlıklarında, kimyasal faktörler; gazlar ve mineral maddeler ana başlıklarında incelenmiştir. Fiziksel faktörler; Işığın artması, azalması ve istenmeyen dalga boyundaki ışıklar, sıcaklık; yüksek, düşük ve sıfırın altındaki don olayları, su; su azlığı (Kuraklık), su fazlalığı (Sel etkisi), toprak; kuru, nemli, taşlı, sıkı ve gevşek gibi başlıklarda, mekanik etkiler, rüzgar, erozyon, toprak kapatması, kar kapatması ve buz kapatması ve son olarak da iklim değişiklerinin bölgesel olarak meydana getirdiği olumsuz etkiler başlıklarında sınıflandırılmıştır. Kimyasal faktörler ise zararlı ve yaralı gazlardaki artış ve azalmalar, mineral maddelerdeki (besin maddeleri) eksiklik, fazlalık, bu maddelerin oranlarındaki dengesizlikler, tuzluluk, ağır metal birikimleri, ortamın pH’sındaki artmalar ve azalmalar şeklinde ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Toprak suyunun akış hızı, toprak tipi ve su içeriği ile de ilişkilidir. Topraklar kumlu topraklarda olduğu gibi büyük boşluklara sahipse akışı nispeten daha kolay olurken, killi topraklar gibi nispeten küçük boşluklara sahip topraklarda daha zor ve yavaş gerçekleşmektedir. Suyun toprakta taşınma kolaylığının bir ifadesi olarak toprağın hidrolik iletkenliği terimi de kullanılmaktadır. Tabi ki, kumlu topraklar gibi hidrolik iletkenliği yüksek olan topraklar her ne kadar suyun köklere doğru taşınması anlamında avantajlı gibi gözükseler de, yerçekimi etkisi ile suyun aşağı yönlü olarak da taşınmasının kolay olduğu unutulmamalıdır. Killi bir toprak, aynı miktarda kumlu bir toprağa göre 2 hatta 3 kat daha fazla su tutma kapasitesine sahip olabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Meteorolojik kuraklık kavramı; uzun bir zaman içinde yağışın belirgin şekilde normal değerlerin altına düşmesi olarak tanımlanır. Tarımsal kuraklık kavramı basit olarak bitkinin kök bölgesinde, büyüyüp gelişmesi için yeterli nem bulunmaması durumu olarak tanımlanır. Tarımsal kuraklık meteorolojik kuraklıktan sonra ve hidrolojik kuraklıktan önce ortaya çıkan tipik bir durumdur. Bitkiler için hidrolojik kuraklık kavramı, uzun süre devam eden yağış eksikliği sonucunda ortaya çıkan yeryüzü ve yer altı sularındaki azalma şeklinde tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: • İçme, sulama ve kullanma suyu temin etmek • Sulama tesisi kurmak • Sulak alanları ıslah etmek • Yerüstü ve yeraltı sularını kalite yönünden izlemek • Atık su arıtımını sağlamak • Taşkınlara karşı koruma tedbirleri almak • Sulu ziraatı yaygınlaştırmak • Hidroelektrik enerji üretmek • Yeraltı suyu etüt ve araştırmaları için kuyu açmak veya açtırmak • Yeraltı suyu tahsisi ve tescili işlemlerini yapmak • Yeraltı sularının korunmasını sağlamak • Baraj kurmak • Su tasfiye tesisi inşaatlarını yapmak • Su depoları yapmak • Nehirleri ve bataklıkları ıslah etmek

Yanıt Açıklaması: Bitkinin pasif olarak su alımı yapmasının mümkün olmadığı durumlarda aktif olarak yani enerji alarak su alma yoluna gider. Bunlardan biri osmotik potansiyelin bitki tarafından düzenlenmesiyle yapılan ve osmoregülasyon olarak da isimlendirilen yoldur.  Burada bitki toprağın osmotik potansiyelinin yüksek olması sebebiyle su alamadığı için, kendi osmotik potansiyelini artırarak su alımı sorununa çözüm üretmeye çalışır. Yani toprak çözeltisindenenerji harcayarak iyonları bünyesine alır ve osmotik basıncını arttırır. Osmotik basıncı artan kök hücrelerine su girmeye başlar.

Yanıt Açıklaması: Atmosferde yer alan ve doğal döngü içinde oluşan gazlardan karbondioksit (CO 2 ), metan (CH 4 ), azotoksit (N 2 O), su buharı(H 2 O) ve ozon (O 3 ), sera etkisi yaparak yeryüzünün sıcaklığının korunması sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: Toprakta su bulunmamasına fiziksel kuraklık, yeterli suyun bulunması ancak bitkinin donma vb. sebeplerle mevcut sudan yararlanamaması olayına ise fizyolojik kuraklık adı verilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Toprak bünyesinde bulunan su temel olarak 5 grup altında toplanabilir: Yerçekimi suyu, kapillar su, higroskobik su, bağlı su ve su buharıdır.

Yanıt Açıklaması: Sızma kapasitesi, birim zamanda toprağa sızabilecek maksimum su miktarıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Artezyen, iki geçirgen olmayan tabaka arasında sıkışmış halde bulunan yeraltı suyunun üst tabakasının delinmesiyle fışkırarak yeryüzüne çıkmasıyla oluşan kaynaklardır. Havza, bir akarsu, göl, baraj rezervuarı vey a yeraltı suyu haznesi gibi bir su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamıdır. Akiferler, suyu depolayan yeterli miktarda yeraltı suyu akışına ve kullanmasına izin veren gözenekli ve geçirgen özelliğe sahip jeolojik birimdir. Gayzer, kesintili biçimde sıcak su vey a sıcak buhar fışkırtan, kükürt yayan kaynarca.