Fitopatoloji

Yanıt Açıklaması: Suda ve toprakta saprofitik, bitki ve hayvanlarda parazitik olarak yaşayan mikroskobik kurtçuklara nematod denir.

Yanıt Açıklaması: Fitopatoloji (Phytopathology), bitki hastalıkları bilimidir.

Yanıt Açıklaması: Toprak asitliği (pH) belli bazı toprak patojenlerinin neden olduğu bitki hastalıklarının meydana gelmesinde ve şiddetinde önemli rol oynamaktadır. Örneğin Crucifer bitkilerinde Plasmodiophora brassicae fungusunun neden olduğu kök uru hastalığı pH 5.7 olduğunda daha yaygın ve şiddetli görülmektedir. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: Viroloji, virüs ve viroid’lerin neden olduğu hastalıkları inceleyen bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Bitki hastalıklarının incelenmesini kolaylaştırmak için hastalık gruplanmalarının belli bir düzen içerisinde tertip edilmesi gerekir. Bunun için çeşitli kriterler kullanılabilir. Bitki hastalıkları bazen neden oldukları belirtilere göre; kök çürüklükleri, meyve çürüklükleri, yaprak lekeleri, solgunluk, kanser, yanıklık, külleme, pas vb. gibi gruplandırılmaktadır. Hastalığın ortaya çıktığı bitki organına göre; kök hastalıkları, yumru hastalıkları, gövde hastalıkları, yaprak hastalıkları, meyve hastalıkları, tohum hastalıkları gibi gruplandırılmaktadır. Etkiledikleri ürün grubuna göre; tahıl hastalıkları, sebze hastalıkları, meyve hastalıkları, bağ hastalıkları, çayır hastalıkları, süs bitkileri hastalıkları vb. olarak gruplandırılmaktadırlar. En yaygın olan hastalık sınıflandırılma ölçütü hastalığa neden olan etmenin tipidir. Buna göre hastalıklar bulaşıcı (enfeksiyon hastalıkları) ve bulaşıcı olmayan (fizyolojik) hastalıklar olmak üzere ikiye ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Hücre içindeki canlı kısma protoplast denir.

Yanıt Açıklaması: Sulanma (Hidrosis): Hasta bitkilerde hücre içi sıvısının hücreler arasındaki boşluklara dolmasına hidrosis denir.

Yanıt Açıklaması: Çürüklük: Bitkilerin değişik organlarındaki (kök, gövde, yumru, tohum, meyve vb.) dokuların yapılarının bozulması sonucunda oluşan dağılmalara “çürüklük” adı verilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Patojenler çevreye, yeni sağlıklı dokulara yayılabilmek ve epidemiler oluşturabilmek için bazı taşıyıcı elemanlara gerek duyarlar. Bu taşıyıcılar hava akımları, su, böcekler, diğer hayvanlar ve insanlardır.

Yanıt Açıklaması: Fosfor bitkilerde nükleik asitlerin ve fosfolipitlerin yapı maddesidir. Bitkiler döllenme organlarının tam olarak gelişebilmesi için fosfora ihtiyaç duyar. Aynı şekilde kök gelişimi için de bu element gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Sitokininler hücre büyümesi ve farklılaşması için zorunlu olan büyüme faktörleridir. Bazı bakteriyel ve fungal etmenler tarafından üretildiği gibi bitkiler tarafından da üretilmektedir. Bu maddeler hücre bölünmesini ve büyümesini teşvik eder, DNA sentezini artırır, yaşlanmayı geciktirir, absisik asitin engelleyici etkisini bozarlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bitki dokuları çeşitli nedenlerle zarar gördüklerinde bu dokularından sıvılar çı- kar. Bu çıkan sıvılara “akıntı” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Patojenler, konukçu bitkilere doğrudan, doğal açıklıklardan (stoma, lentisel, hidatod, nektar boşlukları) veya yaralardan giriş yaparlar.

Yanıt Açıklaması: Bitkilerin değişik organlarındaki (kök, gövde, yumru, tohum, meyve vb.) dokuların yapılarının bozulması sonucunda oluşan dağılmalara “çürüklük” adı verilir. Genellikle funguslar kuru, bakteriler ise yaş çürüklük oluştururlar. Fungus ve bakterilerin bazıları pektolitik enzim salgılayarak yumuşak ve sulu çürüklüğe neden olurlar. Bazı meyve hastalıklarında meyveler çürürken hızla su kaybederler ve büzüşerek kururlar. Buna “mumyalaşma” adı verilir. Monilya hastalıkları buna örnektir.

Yanıt Açıklaması: Bitkilerde doğal olarak oluşan oksin, indol asetik asittir (IAA) ve bitkide çeşitli fonksiyonlara sahiptir. Hücrelerde büyüme ve farklılaşmaya, yaprak dökümünün gecikmesine, meyve gelişiminin düzenlenmesine ve lateral kök oluşumunun teşvikine neden olmaktadır. Fungus, bakteri, molliküt ve virüs ile enfekte olan çoğu bitkide oksin seviyesi artmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bitkilerde hastalığa neden olan canlı ve cansız etkenlerin neler olduğunu, Hastalık etmenlerinin bitkilerde meydana getirdiği belirtileri, Bunların bitkide hastalık oluşturma mekanizmalarını, Hastalıktan korunma ile ilgili metotlar ve üründeki zararı azaltma konuları üzerindeki çalışmaları içerir. Böcekler, insanlar ve diğer hayvanlar da bitkilerde zarar oluşturmaktadır. Ancak bunlar fitopatolojinin konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Hastalığa neden olan organizmalara verilen genel isim patojendir.

Yanıt Açıklaması: Lignin hücre duvarının orta lamelinde ve ksilem damarlarının sekonder hücre duvarında bulunur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bitkinin bir veya daha fazla çevre şartlarının etkisi ile bir patojenin saldırısına önceden elverişli hale gelmesine predispozisyon denir.

Yanıt Açıklaması: Bazı bitkiler genç iken hastalıklara karşı aşırı hassastır. Yaşlandıkça güçlenir, direnç kazanırlar. Ekolojik şartlarda bazen etmenin gelişmesini durdurabilir. Fidelerde “Çökerten” adı verilen hastalıkta bu durum her zaman görülebilir. Zayıf bir bitki hastalanabilmekte, fakat daha sonra hastalığa karşı direnç kazanınca ve hastalık etmeni gelişmeden geri kalınca sağlığına kavuşabilmektedir. Yabani bitki formları, istisnalar olmakla beraber genel olarak hastalıklara karşı kültür bitkilerinden daha dayanıklıdır. Zira bunlar ekolojilerine daha çok uymuşlardır. Bitkilerin, insan ve hayvanlara oranla hastalıklara yakalanma şansları daha yüksektir. Doğru cevap D’ dir.