Fitopatoloji

Yanıt Açıklaması: Sert çekirdekli nekrotik halka leke virüsü (prunus necrotic ring spot virus, PNRSV) vişnelerde ve fasulye adi mozaik virüsü (BCMV) fasulyelerde polenle taşınmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Az sayıda olan bazı virüslerde de  yapı bu kadar basit olmayıp partikülün en dışında glikoprotein yapısında mahmuz şeklinde çıkıntılar, bu çıkıntıların gömülü olduğu iki katlı bir yağ (lipid) tabakası ve bunun altında da protein tabakası bulunmaktadır. Böyle virüslere zarflı virüsler denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Her bir virüs partikülü en az bir nükleik asit ve bir protein içermektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ökse otu daldan dala, ağaçtan ağaca kuşlar yardımıyla taşınmaktadır. Kuşlar bu bitkilerinin meyvelerini severek yerler. Yenen bu meyvelerin tohumları yapışkan olduğu için gagalarını ağaçlara sürten kuşlar tohumların dağılmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Coleoptera ve Orthoptera takımımın bireylerinin ağız parçaları parçalayıcı-çiğneyici tiptedir. Ağız yapısı parçalayıcı çiğneyici tipte olan böcekler virüsleri mekanik olarak naklederler. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gövde ve köklerde epidermis (yüzey hücreleri) ile iletim demetleri arasında yer alan özelleşmemiş bitki dokusuna Korteks denir.

Yanıt Açıklaması: Prokaryotların birçoğu hava yokluğunda yaşayabilen ve gerekli enerjiyi fermentasyon veya anaerobik solunumla sağlayan, tek hücreli, ribozomları70 S olup sitoplazmada bulunan, mitokondrium, kloroplast, golgi aygıtı ve endoplazmik retikuluma sahip olmayan ve hücre duvarı peptidoglukandan oluşan, DNA ve RNA’sı aynı bölümde sentezlenen mikroorganizmalardır. Bu özellikleri nedeniyle de ökaryotik mikroorganizmalardan ayrılırlar. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hipovirulent bir fungus izolatı, virulent bir izolat ile temasa geçtiğinde eğer birbiri ile uyumlu iseler karşılıklı gen alışverişi, yani “hibridizasyon” olayı gerçekleflir. Bu durum çoğunlukla virulent izolatın hastalık yapma yeteneğindeki azalma ile sonuçlanır. Bu yolla diğer metotlar ile mücadelesi yapılamayan bazı bitki hastalık etmenleri engellenebilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Funguslar gıdalarını ya canlı organizmaları parazitleyerek veya ölü organik maddelerden sağlarlar. Sadece ölü organik maddelerden gıdalarını temin eden ve parazitik özellik göstermeyenlere obligat saprofit denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mitokondrium şişkinliği, kloroplast kümeleşmesi ve hücre duvarında anormal kalınlaşma virüs kaynaklı mikroskobik belirtilerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ökse otu klorofil içeren yarı parazit bir bitkidir. Odunumsu yapıdadır ve her parazit bitki gibi emeç içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Virüsler bitki hücrelerinde bir takım değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimler şu şekillerdedir: • Hücre çekirdeği üzerine olan etkileri: Virüslerin bazıları çekirdekte inclusion body (ilgi cisimcikleri) olarak isimlendirilen yapılar oluştururlar. Bunlar hem çekirdek hem de çekirdekçiğin şeklini ve büyüklüğünü etkilemektedir. • Mitokondrium üzerine olan etkileri: Bazı virüs enfeksiyonları sonucunda enfekteli değişik dokularda mitokondriumlarda küçük şişkinlikler meydana gelebilmekte ve mitokondrium membranlarında da anormallikler görülebilmektedir. • Kloroplastlar üzerine olan etkileri: Bitki patojeni virüslerin bazıları enfekte olmuş dokularda virüs replikasyonuyla ilişkili olarak kloroplastlarda ve ona yakın yerlerde şişkinlikler ile diğer bazı değişimler meydana getirebilir. Bu değişimler kloroplastların yuvarlaklaşması ve kümeleşmesi şeklindedir. Mozaik şeklindeki lekelerin koyu yeşil alanlarında kloroplastlar normal iken açık yeşil desenli olan alanlarında kloroplastlarda anormal değişimler gözlenir. • Hücre duvarı üzerine olan etkileri: Virüs enfeksiyonu sonucu meydana gelen lekelerin kenarına yakın hücre duvarlarında kallus birikimi yüzünden anormal kalınlaşma, plasmodesmatayı çevreleyen hücre duvarlarında çıkıntılar ve hücre ölümü gibi bazı değişimler görülür. • Sitoplazma üzerine etkileri: Bazı virüsler hücre sitoplazmalarında inclusion body’ler oluştururlar.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizdeki bitki ve bitkisel ürünleri zararlı organizmalardan korumak amacıyla T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Zirai Karantina Yönetmeliği” uygulanmaktadır. Bu yönetmelikte; • Ülkemizde varlığı bilinmeyen ve ithale engel teşkil eden zararlı organizmalar, • Sınırlı olarak bulunan ve ithale engel teşkil eden zararlı organizmalar, • Bazı bitki ve bitkisel ürünlerde bulunması halinde ithale engel teşkil eden zararlı organizmalar listelenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hastalığın oluşumunda rol oynayan üç faktörün birbiri ile olan ilişkisi bir üçgen ile temsil edilmekte ve hastalık üçgeni olarak isimlendirilmektedir. Üçgenin her kenarı patojen, konukçu ve çevre faktörlerinden birini temsil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Parazit bitkilerin konukçularında meydana getireceği zararın derecesi, konukçu ile parazit bitkinin biyokütle oranına, konukçudaki parazit bitki sayısına ve parazitin konukçu bitkide geçirdiği sürenin uzunluğuna bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Çiçekli parazit bitkilerin özellikleri: Parazitlediği bitkinin su ve besin maddelerini emeç adı verilen organlarıyla alırlar. Parazit bitkiler parazitlediği bitkinin iletim demetlerine bağlanmıştır. Parazit bitkinin parazitlediği bitki dokularına bağlandığı kısım dışındaki bütün dokuları gözle görülecek şekilde dışarıdadır.

Yanıt Açıklaması: Virüsler tohumun kabuğunda, endosperminde veya embriyosunda taşınmaktadır. Yüzden fazla virüs düşük ya da yüksek oranda tohumla taşınmaktadır. Kural olarak virüsle enfekteli bitki tohumlarının % 1-30 kadarı virüsle bulaşıktır. Bununla birlikte bazı durumlarda virüsle enfekteli bitki tohumlarının yarısı, çoğu veya hepsi virüsle bulaşık olabilmektedir. Virüslerin tohumla taşınma oranı virüse, onun strainine, konukçu bitkinin tür ve çeşidine, bitkinin gelişme dönemine ve tohumun yaşına göre değişmektedir. Tohumla taşınan virüslerin çoğunda, virüsler tohuma tohum taslağından girerler, fakat bazı virüsler enfekteli polenlerin sağlıklı bitkileri döllemesi sonucunda bulaşabilmektedir. Fasulye adi mozaik virüsü (bean common mosaic virus, BCMV) ve marul mozaik virüsü (lettuce mosaic virus, LMV) tohumla taşınan virüslerdendir.

Yanıt Açıklaması: Cephaleuros cinsindeki yeşil alglerin tallusu konukçu yapraklarının çoğunlukla kütikülası ile epidermisi arasında filamentler (ipliksi yapılar) meydana getirir.

Yanıt Açıklaması: Azot eksikliğinde gelişme azalır, yapraklarda açık yeşil renk oluşumu görülür. Saplar ince ve zayıf kalır. Tahıllarda başaklar kısa olur ve taneler dolmaz. Toprakta fazla azot bulunması ise bitkilerin hızlı büyümesine, dokuların gevşek oluşmasına ve bitkinin soğuk ve kurağa dayanıklılığının azalmasına neden olur. Doğru cevap E şıkkıdır.