Tarla Bitkileri 2

Yanıt Açıklaması: Yağışın yeterli veya sulama imkânlarının bulunduğu alanlarda çapa bitkileri ekim nöbetine konulur. Türkiye’de Orta Anadolu ve Geçit Bölgeleri ile Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri şartlarında suyun bulunduğu alanlarda şeker pancarı, ayçiçeği, fasulye, patates, yonca, korunga, fiğ, kışlık tahıl yerine mısır gibi bitkiler ekim nöbetinde yer alabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'de ekiliş alanı ve lif üretimi bakımından S¸anlıurfa ilk sırada, onu Aydın, Hatay, Diyarbakır, Adana ve İzmir izlemektedir. En yüksek lif verimi 596 kg/da ile Manisa ilinden elde edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İçdeki çiçeklerde erkek ve dişi organlar bir aradadır. Bu çiçekler hermafroditolup, erselik bir yapıdadır. Bunlar fertildir. Bir fertil çiçek kendi polen tozu ile kendi dişi organını dölleyemez. C¸ünkü erkek çiçekler dişi çiçeklerden daha önce olgunlaşarak “Protandri” olayı nedeniyle kendine tozlanmayı önler. Ancak yanındaki çiçeğin poleniyle döllenebilir. Bu nedenle ayçiçeğinde % 100 yabancı döllenme ha^kimdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yağ kaynakları hayvansal ve bitkiseldir. Hayvansal yağlar dünya yağ üretim ve tüketiminin % 15-18’ini, geri kalan % 82-85’ini ise bitkisel yağlar karşılamaktadır. Bitkisel yağların sanayide kullanım alanı çok geniştir. Likid yağlar hidrojenle bombardıman edildikten sonra katılaşmaktadır. Tereyağını andırması, kolayca taşınabilmesi açısından yağlar katılaştırılmaktadır

Yanıt Açıklaması: Anason ve şerbetçiotu içki sanayinin (rakı ve bira) hammaddeleridir. Bunlar rakı ve biranın belli bir tat ve aroma kazanması, dayanıklılığının artırılması, teşhislerinin yapılabilmesi, kendilerine has koku kazanabilmeleri ve ayrıca vitaminlerce zenginleştirilmeleri için kullanılmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Endüstri bitkileri tarımı yapılacak topraklar ne çorak ve tuzlu, ne de kalkerli ve kireçli olmalıdır. Toprakların kimyasal yapıları ve tepkileri bakımından önemli bir değer olarak bilinen pH ne fazla asit ve ne de fazla kalevi olmalıdır. Endüstri bitkilerinin pek çoğunun iyi gelişip yetişebileceği toprakların pH’ sı 5.5 ile 7.5 arasında olmalıdır. Bazen istisnalar olabilir. Sadece endüstri bitkileri için değil ve bütün kültürü yapılan bitkiler için tuzlu ve çorak topraklar söz konusu olamazlar. Bitkisel üretim, özellikle tarla bitkileri yetiştiriciliği yapılacak topraklarda su ha- reketleri ve taban suyu seviyesi son derece önemlidir. S¸eker pancarı, pamuk, ay- çiçeği, kenevir ve yerfıstığı gibi, kökleri 1.5 - 2.0 m derine kadar inebilen endüstri bitkileri olduğu için taban suyu seviyesinin düşük olması gereklidir. Endüstri bitkilerinin en iyi yetişeceği ve verimli, kaliteli bir ürün alınabileceği topraklar; derin, süzek, gevşek ve hafif yapılı, kumlu-tınlı, tınlı-kumlu, hafif killi, organik maddece zengin, su tutma kapasitesi yüksek, yumuşak, iyi ısınabilen ve kolay ha- valanabilir topraklardır. Sadece endüstri bitkileri için değil, kültürü yapılan bütün bitkiler için toprak canlılığı, toprak küçük canlıları ve mikroorganizmalar, toprakflora ve faunası son derece önemlidir.

Yanıt Açıklaması: En büyük pancar şekeri üreticisi olan ülke Rusyadır (bknz. Çizelge 3.3). Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tav, işlenecek topraklardaki bulunması gereken sıcaklık, nem ve hava derecelerinin yeterlilik halidir.

Yanıt Açıklaması: Tütün taban arazilerde verimli ve kalitesiz; kır, kırtaban, yaka ve cebelarazilerde düşük verimli ve iyi kaliteli olur. Tütün taban arazilerde yetiştiriliyor ise, ihtiyaç olduğunda karık, yağmurlama ve damla sulama yöntemleri ile sulanabilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Patates Amerikan menşeyli ender bitkilerden biridir. Patlıcan, domates, tütün ve biber gibi Solanaceae familyasında bulunan bitkilerin akrabasıdır. Onlarla aynı aileye mensuptur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yer elması ayçiçeğinin akrabası olup onun gibi gösterişli bir bitkidir. Yerelmasının Ingilizce adı Kudüs Enginarı’dır. Isminin Kudüs enginarı olması önceleri bitkinin Asya ve Avrupa menşeyli olduğu düşüncesini uyandırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yerfıstığı, baklagiller familyasından otsu, yıllık ve yazlık bir yağ bitkisidir. Bezelye, bakla, fasulye ve soya ile akrabadır. Meyvelerini toprak içinde meydana getirir. Çeşitli kullanma yerleri ve yan ürünleri vardır. Sanayinin önemli hammaddesidir. Bir baklagil ve çapa bitkisi olması nedeniyle tarla tarımında, toprağı biyolojik ve fiziki bakımdan ıslah edici olarak önemi büyüktür. Dünyadaki yağ üretiminin % 90’ ını 13 cins yağ bitkisi karşılar. Yerfıstığı, soya ve kolzadan sonra 3. sırayı alır.

Yanıt Açıklaması: Fazla yerelması üreten ülkeler ABD, Kanada, Fransa, Almanya, Ingiltere ve Rusya’dır. Türkiye’de ise yerelması ekilen, üretilen ve tüketilen il Ankara’dır.

Yanıt Açıklaması: Dünya susam üretimi 10 milyon tona yakındır. Bunun % 21.4’ünü Sudan, % 18’ini Hindistan, % 14.8’ini Myanmar, % 7.5’ini Tanzanya, % 0.3’ünü Türkiye ve kalanını da diğer ülkeler üretmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ayçiçeği, önemli yağ bitkileri arasında, bütün dünyada çizelge 5.1. de de göründüğü gibi, üretim alanı, miktarı ve verimi bakımından da soya, kolza ve yerfıstığından sonra 4. sırada yer almaktadır. Türkiye’de ise, ekim alanı ve üretim miktarı açısından 1.sırada fakat verim bakımından 4.sırada bulunmaktadır . Ayçiçeği Türkiye için tartışmasız en önemli yağ bitkisidir. Tek başına yağ üretiminin yarıdan fazlasını karşılamaktadır

Yanıt Açıklaması: Sisal kendiri yapraklarından lif elde edilen çok yıllık bir bitkidir. Anavatanı Meksika’nın Sisal limanından ihraç edildiği için bu ismi almıştır.

Yanıt Açıklaması: Patatesin dışındaki nişasta içeren bitkiler buğday, çeltik ve mısırdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tütünün sap kısmı boğum ve boğum aralarından oluşur. Boğumlardan dal ve yapraklar çıkar. Yapraklar kullanıldığı için dallanma istenmez, pratikte sap üzerindeki dallar kırılır veya koparılır. Dalların koparılmasına "Koltuk Alma" denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde keten lif ve yağ keteni olarak Yakın Doğu’da ve Anadolu’da yayılmıştır. Ketenli dokumacılığın merkezi Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu, Taşköprü, Sinop, Ayancık, İzmit, Kandıra ve S¸ile olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Niğde 20 bin ha ile en fazla patates dikimi yapan ildir. Daha sonra 6.2 bin ha ile Nevşehir, 9.4 bin ha ile İzmir bu ili takip etmektedir. Doğru cevap D'dir.