Ekoloji ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Toprakta bulunan su (toprak suyu), su döngüsünde çok küçük bir paya (% 0,004) sahip olmasına rağmen bitkiler için en önemli yaşamsal gerekliliktir. Bitkiler toprakta bulunan suyun tamamından yararlanamazlar. Genel olarak bitki tarafından alınan su miktarı suyun alınmasında uygulanan gücün, suyun toprakta tutulmasını sağlayan fiziksel güçten yüksekliği oranında artar.

Yanıt Açıklaması: Orta Anadolu İklimi dört alt tipe sahiptir: 1. Orta Anadolu Çanağı İklimi, 2. Orta Anadolu Yaylası İklimi, 3. Orta Anadolu Batı Geçit İklimi 4. Orta Anadolu Kuzey Geçit İklimi. Tüm alt tiplerinde yaz-kış sıcaklık farkı oldukça fazladır. Orta Anadolu İklim tipleri arasında en yüksek sıcaklık Orta Anadolu Çanağı İklim alanında hissedilir. Diğerleri sıcaklık bakımdan birbirleriyle benzerlik gösterirler.

Yanıt Açıklaması: Ülkemiz Dünya iklim sınıflandırmasına göre Akdeniz iklimi baskın görülmesine karşın birbirinden farklı iklim tiplerini görülmektedir. Bu durum yer şekillerinin engebeli olması, dağların uzanış yönü, üç tarafının denizlerle çevrili olması, yükseltinin batıdan doğuya doğru artması gibi etmenlerin sıcaklık ve yağışın bölgelere göre değişmesini etkilemesi nedeniyledir. Örneğin; İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, kıtaların iç kısımlarında görülen yarı kurak step iklimi etkili olurken, Karadeniz Bölgesi’nde Kuzeybatı Avrupa’nın Ilıman okyanus iklimi, Doğu Anadolu bölgesinde ise yüksek enlemlerin soğuk karasal iklimi etkisi görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: İnsan aktiviteleri sonucu atmosferik derişimleri en çok artan gaz CO 2 ’dir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Topraklarda su ve hava ile dolu porozite denilen boşluklar bulunur. Granüler, nemli toprakların porozite oranı %60, teksel yapılı, nemsiz toprakların ise %40 dolaylarındadır.

Yanıt Açıklaması: Taşınma süksesyon basamaklarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Ege bölgesinin organik tarım üretimi açısından önemli bir yeri vardır. Tarımda yoğun bir şekilde kimyasal olarak sun’i gübre ve mücadele ilaçları kullanılmaktadır. Organik tarım potansiyel çok yüksek olan bir alandır. Özellikle kuru ve kurutulmuş meyve ve sebzeler açısından (kuru üzüm, kuru incir vb.) hala organik üretim verimi oldukça yüksektir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Likenler, mantarlar ile alglerin birleşerek morfolojik ve fizyolojik bir bütün halinde meydana getirdikleri simbiyotik birliklerdir.

Yanıt Açıklaması: Hava kirliliği ile ilgili endişeler hiç de yeni değildir. Tarihte hava kirliliği ile ilgili ilk şikayetler 13. Yüzyılda Roma’da kömür kullanımı ile ilgiliydi.

Yanıt Açıklaması: Tarla alanının %60’ında tahıl, %7’sinde baklagil, %6’sında endüstri bitkileri, %3’ünde yağlı tohumlar, %2’sinde yumru bitkiler ve %2’sinde yem bitkileri yetiştirilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İlk kez 1950’li yıllarda çevre koruma bilincinin ortaya çıkması ile başlamış, 1 Ocak 1970 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nde Ulusal Çevre Politikası Kanunu (National Environmental Policy Act, NEPA) ile ÇED federal projeler için bir zorunluluk haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Pelajik bölge; açık denizleri kapsar. Akifer; ekonomik olarak önemli miktarda suyu depolayabilen ve yeterince hızlı taşıyabilen geçirimli jeolojik birimlerdir. Saprofitler; sindirim sistemi bulunmayan canlılar besinlerini hücre zarları aracılığı ile bünyelerine alan, sindirim enzimleri ile hücre dışı sindirim yapan canlılardır. Tundra ekosistemleri; karasal yüzeylerin yaklaşık %6’ını oluşturan bu ekosistemlerin verimi yılda hektar başına 1,5 ton kadardır. Okyanus ve denizlerin tabanına bentik bölge denir. Deniz dibi ile yakın ilişki içinde yaşayan türlere bentik tür denir. Açık denizleri kapsar. Deniz dibi ile yakın ilişki içinde yaşamayan türlere pelajik tür denir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler, dünya genelinde en az 1 milyar insanın temiz içme suyuna erişiminin olmadığını tahmin etmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Organik madde, kil bünyeli topraklarda toprağın gevşek bir yapı kazanmasını sağlar. Kum bünyeli topraklarda organik madde, toprak tanelerini birbirine bağlayarak toprağın su tutma kapasitesini artırır ve böylece toprak yapısının iyileşmesini sağlar. Toprak yüzeyindeki organik madde katmanı yağmur damlalarının toprağa çarpma hızını azaltır ve bu çarpma etkisi ile meydana gelecek toprak kopma etkisini engeller. Toprağın organik madde içeriği, yağmur veya sulama suyunun aşağı tabakalara sızmasını iyileştirir. Böylece suyun yüzeysel akışa geçmesi ve toprağın bir yerden başka bir yere taşınması engellenmiş olur. Toprağın üst kısmında bulunan organik madde toprak suyunun buharlaşarak kaybını önler.

Yanıt Açıklaması: 1 Ocak 1970 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nde Ulusal Çevre Politikası Kanunu ile ÇED federal projeler için bir zorunluluk haline gelmiştir. Sözleşme değil bir kanundur ve UNEP kapsamında değildir.

Yanıt Açıklaması: Denizler, hava, su, göçmen kuşlar gibi sınır ötesi ekolojik değerler sınırların ötesine taşınmakta, sorunları ulusaldan uluslararası platformlara taşımaktadır. Bu kapsamdaki küresel çevre problemlerini • Nüfus artışının neden olduğu sorunlar, • Küresel iklim değişikliği, • Biyolojik çeşitliliğe yönelik tehditler, • Asit yağmurları, • Atıklar ve doğal kaynakların tükenmesi, • Radyoaktivite ve radyoaktif kirlilik şeklinde sıralayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: Ülkelerin ortak girişimlerinin miladı olarak kabul edilen Stockholm Konferansı ile birlikte küresel çevre politikalarının oluşturulmasında da ciddi adımlar atılmıştır. Ülkemizde de çevre kirliliğine yönelik planlamalar Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı ile birlikte başlamış olmakla birlikte gelişmekte olan ekonominin getirmiş olduğu baskılar ve doğal kaynakların bilinçsiz şekilde tüketilmeye devam etmesi gibi gelişmeler çevre sorunlarının çözümünü geciktirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Malçlama bitki köklerini ve toprağı istenmeyen çevre faktörlerinden korumak için toprak yüzeyinin organik veya inorganik materyaller ile örtülmesi olarak tanımlanan bir kültürel erozyon önleme işlemidir.

Yanıt Açıklaması: Aynı boylama sahip bölgeler, diğer faktörler değişmediği sürece aynı ışık şiddetine maruz kalırlar.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme sonucunda çevre sorunlarında ülke sınırlarını aşarak küresel bir boyut kazanmıştır. Küresel çevre sorunları, ulusların kendi başlarına çözebileceği problemler olmadığı için bu sorunların çözümüne yönelik olacak şekilde uluslararası nitelikteki örgütler ve kurumlar bu görevi üstlenmiştir. B ugüne kadar çevre kirliliği, nüfus artışı, çölleşme, sağlıksız yapılaşma, iklim değişikliği vb. gibi sorunların küresel etkileri birbirlerinden bağımsız olarak ele alınırken, sorun artık tüm insanları etkilemektedir. Bu tehdit mekansal olarak tüm dünyayı ilgilendirmesinin yanı sıra, gelecek nesilleri de etkileyecek bir boyutta olması konunun zaman boyutu olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu kapsamda doğru cevap B'dir.