Ekoloji ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Türkiye matematik konumu itibariyle 36°-42° Kuzey paralelleri arasında yer alır. Kuzey yönünden gelen soğuk hava kütleleri ile güney yönünden gelen sıcak hava kütlelerinin etkisi altındadır. Orta Kuşakta yer aldığı için dört mevsim yaşanır.

Yanıt Açıklaması: Birincil (Primer) Süksesyon Doğal bitki örtüsünün oluşumu; çıplak kayalar üzerinde, durgun su yüzeylerinde, erozyonla birikmiş ve bitki örtüsü içermeyen materyallerde, kumullarda veya terk edilmiş tarım alanlarında zaman içerisinde ilkel bitkilerden yüksek çayır ve mera vejetasyonuna doğru oluşmuş ise birincil (primer) süksesyon adını almaktadır. Kısaca, hiçbir bitki örtüsü bulunmayan ortamlarda bitki topluluklarının ilerleyerek gelişmesi olayıdır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Topraklarda su ve hava ile dolu porozite denilen boşluklar bulunur. Granüler, nemli toprakların porozite oranı %60, teksel yapılı, nemsiz toprakların ise %40 dolaylarındadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Asit yağmurları; toprak ve suyun yapısında, insanlar ve diğer canlıların yaşamlarını olumsuz etikler. Bu etkiler: Atmosferde biriken kükürt ve azotlu bileşikler yağışla yeryüzüne düştüğünde toprağın pH seviyesini düşürür. Düşük pH değerlerinde topraktaki kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi elementler yıkanarak topraktan uzaklaşır ve besin element dengesini etkiler. Bu durum tarımsal üretimin düşüşüne neden olur. Asit yağmurları pH etkisi ile su özelliklerini de etkiler. Yapılan birçok araştırma, Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa’da su ekosistemlerindeki asitleşmenin asit yağmurlarından kaynakladığı ve su ortamlarındaki canlıları olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Asit yağmurları, toprakta ağır metallerin yıkanarak topraktaki suya geçmesine ve bitkilerde toksik etkiler yaratır. Bitkilerin asit yağmurları ile yapraklarının zarar görmesi, topraktaki besin maddesi miktarının azalması ve ağır metal toksisitesi gibi önemli etkiler yaratır.

Yanıt Açıklaması: Dünyanın enerji kaynağı güneştir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bitkisel üretim alanının %69’u tarla ürünleri, %19’u nadas alanları, %3’ü sebze üretim alanları, %5’i meyve alanları, %2’si zeytin alanları ve %2’si bağ alanları oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1960’lı ve 70’lı yıllarda, uygarlıktaki gelişmelere paralel olarak potansiyel ve mevcut çevre problemleri fark edilmeye başlanmış ve bu konuda bir duyarlılık oluşmuştur. O yıllarda çevreci yaklaşımlar belki de günümüzde olduğundan daha fazla kutuplaşmış sayılabilirdi. Bir grup, çevrenin ve doğal kaynakların olduğu şekliyle korunması gerektiği fikrini savunmaktaydı. Diğer grup, çevreye yaklaşımımızı değiştirmezsek dünyanın yok olacağını, sosyal ve ekonomik gelişmelerin çevrenin harap edilmesine ve bu durumun başta insan soyu olmak üzere diğer türlerin yok olmasına neden olacağını savunuyordu. Bazı çevreciler ise bilimi problemin bir parçası olarak görüyorlardı. Bu durum aşırı çevreci düşüncelerin ilerlemeye, uygarlık ve teknolojiye karşı olduklarını düşünen başka bir karşıt düşüncenin doğmasına neden olmuştu. Karşıt düşüncede olan bu grup, çevre için endişelenmenin kötü olduğunu bile savunuyorlardı. Tüm bunlara rağmen çevresel sorunlara yaklaşımlarla ilgili gelişmeler kaydedilmiştir. Pek çok ulus; ilk çevre yasalarını oluşturmuş, çevresel sorunlara çözüm üretmek, tehlike altındaki türleri korumak amacıyla çevre ajanslarını kurmuşlardır.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünyanın en çok kullanılan enerji kaynağı petroldür.

Yanıt Açıklaması: Artan ultraviyole ışınlarının ve küresel ısınmanın çevre ve canlı sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini şu şekilde sıralamak mümkündür. Cilt kanseri vakalarında artış Katarakt vakalarında artış Canlıların bağışıklık sistemini zayıflatıcı etkisi? Ürün veriminin azalması? Yazların daha sıcak olması? Kışın nem oranının artması? Denizlerin ekolojik dengelerinin bozulması fitoplankton gibi türlerin zarar görmesi? Okyanusların su seviyesinin yükselmesi ve kasırgaların daha sık ve şiddetli görülmesi Kuraklıklar ve su taşkınlarının yaygınlaşması

Yanıt Açıklaması: Su ve atık su arıtım süreçleri "fiziksel ve kimyasal arıtma süreçleri", "biyolojik arıtma süreçleri" ve "ileri arıtım yöntemleri" olmak üzere üç ana başlık altında sınıflandırılabilir. Bunlardan fiziksel ve kimyasal arıtma süreçlerinde uygulanan yöntemler; ızgaralar, kum tutucular, havalandırma, koagülasyon, çöktürme (sedimantasyon), yüzdürme (flotasyon) ve süzme (filtrasyon) olarak özetlenebilir. İleri arıtım yöntemleri ise kimyasal yükseltgenme, iyon değişimi, adsorpsiyon, membran teknolojisi, dezenfeksiyon ve gaz sıyırma olarak ifade edilebilir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dahilinde korunan tabiat parçalarına Tabiat anıtları adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1987 yılında yayımlanan Brundlant raporu ile “sürdürülebilir kalkınma” kavramı teknik olarak tanımlanmış, 1992’de Rio Çevre ve Kalkınma Konferansında kabul edilen “Gündem 21” ile yol haritası çıkartılmış ve 2002’de Johannesburg’da Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Konferansında 15 yıllık uygulama iş planı oluşturulmuş ve pek çok ülke tarafından kabul edilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İklimsel abiyotik faktörler; ışık, sıcaklık, iklim, yağış ve nem, radyasyon ve rüzgardır. İklimsel olmayan abiyotik faktörler ise, su ve topraktır.

Yanıt Açıklaması: Yüzme evresi; derinliğin yaklaşık 20 cm’lere kadar azaldığı yerlerde nilüfer (Nymphaea sp.), su sümbülü (Eichhornia sp.), su mercimeği (Lemna sp.) gibi yüzen bitkilerin alana yerleşerek öncü türlerin yerini alma evresidir.

Yanıt Açıklaması: Küresel çevre problemleri arasında Nüfus artışının neden olduğu sorunlar bulunmaktadır. Bu nedenle doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı nüfus artışının sebep olduğu sorunlardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İstilacı bitkiler: Hayvanlar tarafından severek tüketilmeyen, otlatma alanları içerisinde istenilmeyen, lezzetsiz, dayanıklı çabuk gelişen ve yabani ot olarak adlandırılan türlerdir.

Yanıt Açıklaması: Atmosferin yere temas eden ve etrafımızı çevreleyen en alt katmanı troposfer dir. Gazların en yoğun olduğu katmandır. Hava kirliliği ile ilgili olayların büyük kısmının gerçekleştiği bu katman tüm canlıların direk temas ettiği katmandır. Atmosferi oluşturan gazların %80’i ilk 10 km içindedir.

Yanıt Açıklaması: Çevresel Etki Değerlendirmesi kapsamında, dünya ekosisteminde çevre koruma faaliyetlerinin temel amaçları şunlardır: • Biyosferin korunması (fauna ve floranın korunması, biyolojik çeşitliliği yok edecek faaliyetlerin engellenmesi, gürültü, koku ve görüntü gibi canlılar üzerinde olumsuz etki yapan estetik kirliliğin azaltılması, planların doğayla uyumlu yapılması ve uygulanması) • Atmosferin korunması (küresel ısınma etkilerinin azaltılması, hava kirliliğinin önlenmesi, iç ve dış ortam havasının, iklimin, ozon tabakası ile birlikte atmosferin diğer tabakalarının korunması) • Hidrosferin korunması (içme ve kullanma suyu ile yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarının korunması, sucul ekosistemlerde kirliliğin ve etkilerinin azaltılması, su döngüsünün sağlıklı bir şekilde devam etmesini engelleyecek faaliyetlerin azaltılması) • Litosferin korunması (toprağın doğal yapısının korunması, entegre atık yönetimi ile kirliliğin engellenmesi, gübre ve pestisitlerde organik tarım alternatiflerinin seçilmesi, erozyonla ve çölleşme ile mücadele) Astenosfer: Mantonun, yerkabuğuna yakın olan üst kısmıdır. Yerkabuğunun hemen altında yer alır.