Türk Basın Tarihi

Yanıt Açıklaması: 1830’larda devlet eliyle başlatılan gazeteciliğe 1927’de radyo yayınları, 1960’larda televizyonun da eklenmesiyle basın sektörü farklı araçlarla gelişimini sürdürür. Sektörün “medya” adını alması ise ancak 1990’lı yıllarda yaşanan hızlı değişim sayesinde gerçekleşir. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon artan reklam payını yüzde 57’ye kadar yükseltmiştir. Ama en hızlı ve süreğen şekilde büyüme gösteren medya, internettir. İnternet ve dijital medyanın reklamdan elde ettiği gelirin büyük ölçüde gazete ve dergilerin payından gitmekte olduğu tablodan anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, basının karşısında ciddi bir rakip olarak televizyonun yanı sıra artık internet de durmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Magic Box

Yanıt Açıklaması: Gazetecilik giderek kâr vadeden bir işkolu haline gelince, başka işkollarında faal olan sermayedarlar da bu sektöre girmeye başlamıştır. Oysaki 1950’lere kadar gazete sahipleri hep geleneksel olarak gazetecilik ve yazarlık mesleğiyle uğraşan kişi ve ailelerdir. 1950’ler­de sektöre dışarıdan giren yeni gazete sahiplerinin belirgin iki örneği Yeni Sabah ’ı satın alan tüccar Safa Kılıçoğlu ve Akşam ’ı satın alan armatör Malik Yolaç’tır.

Yanıt Açıklaması: 117

Yanıt Açıklaması: 1 Şubat 1979 tarihinde Türk basınında acılı bir gün yaşanır. Milliyet gazetesi genel yayın yönetmeni gazeteci Abdi İpekçi evine giderken, silahlı saldırganlar tarafından öldürülür. Bu hadiseyi demokrasi düşmanlarının işlediğini belirten Ecevit, “Cinayeti işleyenler cumhuriyete karşı suikast işlediler” diye niteler.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Gazeteciler Cemiyeti kurulur (12 Haziran 1946). Gazetecileri örgütleyerek haklarının korunması ve bir çatı altında toplanmalarının sağlanması amaç edilmektedir. Cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sıkıyönetim komutanı Korgeneral Nurettin Aknoz, 10 Eylül’de yaptığı bir basın toplantısında, o güne kadar benzeri görülmemiş basın yasaklarını uygulamaya sokar. Bunlar; Halkı heyecanlandıracak, hükümeti eleştirecek, çalışmalarını engelleyecek haberle verilmeyecektir. NATO devletlerini ilgilendirecek, darlık, kıtlık, yoksullukla ilgili haberler yayımlanmayacaktır. Magazin dergilerinde çıplak kadın fotoğrafları basılmayacaktır. Sıkıyönetim mahkemeleriyle ilgili haberlere yer verilmeyecektir.

Yanıt Açıklaması: Millî Mücadele karşıtı yazıları ile tanınan Refi Cevat ULUNAY, Galatasaray Lisesi’ni bitirir. Çeşitli gazetelerde çalışmaya başlar. 1912 yılında Alemdar gazetesini çıkarır. Siyasî nedenlerle Anadolu’nun farklı şehirlerinde sürgün hayatı yaşar. ULUNAY, Milli Mücadele karşıtı görüşleri ile tanınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ali Kemal (1867-1922) Türk basın ve edebiyatında aykırı görüşleri ile tanınan aydınlardandır. Çıkardığı Peyam-ı Sabah gazetesinde Millî Mücadele hareketini şiddetle eleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 26-29 Mayıs 1935 tarihlerinde, basının içinde bulunduğu sorunları görüşmek üzere büyük bir “Basın Kurultayı” gerçekleştirilir. Hükümetin ve CHP yöneticilerinin yoğun ilgisiyle yapılan toplantıda, Başbakan İsmet İnönü, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve Basın-Yayın Genel Müdürü Vedat Nedim Tör birer konuşma yaparlar. Kurultayda basın ve yönetim arasındaki işbirliğinin artırılması konusu ele alınır. Ayrıca, gazetecilik mesleğinin sorunları, gazetecilerin eğitimi ve ilerlemesi üzerinde görüşler tartışılır. Basın Birliği oluşturmak ve faaliyetleri artırmak için çeşitli komisyonlar kurulur. Üç gün süren kurultayda, sorunlar enine boyuna tartışılır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde basın organları arasında sıkı bir rekabet ortaya çıkar. “Ansiklopedi Savaşları” diye adlandırılan bu rekabetin başlatıcısı Sabah gazetesi olur. Okurlarına kupon karşılığı Meydan Larousse vereceğini vadeden gazetenin tirajı bir anda 500 binden, 1 milyon 250 bine ulaşır.

Yanıt Açıklaması: Albayrak gazetesi Erzurum'da yayınlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İlk ajans Fransa'da kurulmuştur

Yanıt Açıklaması: Başbakan Özal ve Demirel arasında GAP’ın sahiplenilmesi konusunda bir polemik yaşanır. Turgut Özal, üzerine acımasızca gelen muhalefeti “Haçlı İttifakı” olarak nitelendirip, kamuoyunun desteğini almaya çalışır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin ilk başkanı Sedat Simavi’dir.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı ortamı içinde çok sayıda milliyetçi dergi yayın hayatına atılır. Bunlar arasında Bozkurt, Gök-Börü, Çınaraltı, Ergenekon, Orhun gibi radikal milliyetçi dergiler yanında Millet, Türk Yurdu, Çığır gibi milliyetçi yayınları saymak mümkündür.  Bunların karşısında ise Yurt ve Dünya, Adımlar, Yürüyüş, Yeni Edebiyat gibi sol görüşlü dergiler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet gazetesi Doğan Yayın Holding’in bünyesinde değildir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet tarihinin ilk darbesi askerlerin 27 Mayıs 1960 sabahı yönetime el koymasıyla gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: Günaydın renkli ve magazinel yüzü, sansasyonel haberciliğiyle Hürriyet’ten sonra yeni bir çığır açmış, bulvar gazeteciliği denilen tarzı Türkiye’de yerleşik hale getirmiştir. Bu tarza o dönemde “boyalı basın” yakıştırması da yapılmıştır. Ancak Günaydın’ın siyasi haberlere yer verdiği, muhalif bir tavır geliştirdiği de görülür. Doğru cevap C'dir.