Türk Basın Tarihi

Yanıt Açıklaması: Roma otoritesinin gerilemeye başladığı dönemlerde Charlemange (Şarlman) (742-814); dilde reform yapmak, okuma-yazmayı artırmak ve kitap kültürünü yaygınlaştırmak için önemli çalışmalar yaptı.

Yanıt Açıklaması: Mizah basınının yokluğunu kısa zamanda fark eden Teodor Kasap, 24 Kasım 1870 tarihinde Diyojen’i çıkarmaya başlar. Aslında bu dergiyi daha önce Fransızca ve Rumca olarak yayımlar. Bununla da kalmaz, dergiyi Ermeni harfleri ile Türkçe olarak da çıkarmaya başlar. Bu farklı dillerdeki yayınların ardından Diyojen Türkçe olarak yayımlanınca büyük bir ilgiyle karşılaşır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Padişahın sağlığı, ürünlerin durumu ve ülkedeki ticari gelişmelerin lehine yazılar yazılmaması.

Yanıt Açıklaması: Bilindiği gibi “müteferrika” sözcüğü Osmanlı sarayında padişahın, sadrazamın veya vezirlerin emirlerini getirip-götüren kişiler için kullanılan bir sıfattır. Müteferrika denilince ilk akla gelen kişi Türkler arasında matbaayı kuran İbrahim Müteferrika’dır.

Yanıt Açıklaması: Gutenberg, o zamana kadar kullanılmayan bir yöntem geliştirmeyi başardı. Yazı karakterlerinin dökülebileceği kurşun-antimuan karşımı bir alaşımla dişi kalıplar (matris) oluşturdu. Bunun yanı sıra kâğıt yapımında kullanılan makineleri bir araya getirerek mürekkeple basılabilen ve sonraki yüz yıllarda kullanılan tipografi tekniğine imzasını attı. İki ortağın 1455 yılında bastıkları ilk kitap Kırk İki Satırlı Latince İncil’di. Toplam 180 adet basılan kitap Gutenberg İncili, Mazarin İncili veya B42 olarak da bilinir. Eser aynı zamanda basım sanatının şaheserleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarihteki ilk haber ajansı, Charles-Louis Havas tarafından kurulan Havas Ajansı’dır. 1832 yılında Fransız ilancılık şirketi olarak kurulur, 1835 yılında haber ajansına dönüşür. 1944 yılında Agence France Presse (AFP) adını alan kuruluş halen dünyanın en yaygın ağa sahip ajanslarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Sultan II. Abdülhamid döneminin son Matbuat Müdürü olan ve basın camiası tarafından “Kıl Kuyruk” diye nitelenen Ebülmukbil Kemal Bey, 24 Mayıs 1905 tarihinde müdürlüğe atanır.

Yanıt Açıklaması: Ali Kararname birkaç yıl içinde etkisini gösterir ve kapatılan yayınların sayısı artar. Bunlardan bir kısmı şöyledir: İbret Diyojen Ibretnüma-yı Alem Letaif-i Asar Hadika İbret Hülasa-ı Efkar Şark Hayal Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı yönetimi, yasal yollardan yayınları engelleyemeyeceğini anlayınca, onlardan bir kısmını parasal açıdan destekleyerek kendi yanına çekmek istemiştir. Abdülhamid Dönemi’nde yerli basına Hazine-i Hassa’dan 10 bin ile 30 bin kuruş arasında tahsisat ayrılır. Avrupa gazetelerine ise yılda 40 bin frank kadar ödeme yapıldığı bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet Dönemi'nin önde gelen gazetelerinden biri Tanin’dir. 1 Ağustos 1908’de yayımlanmaya başlayan gazete Tevfik Fikret, Hüseyin Cahit Yalçın ve Hüseyin Kâzım Kadri tarafından çıkarılır. Kısa süre sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri’nin ayrılması ile gazetenin yönetimi tamamen Hüseyin Cahit’e kalır.

Yanıt Açıklaması: İkdam

Yanıt Açıklaması: Medrese hocaları

Yanıt Açıklaması: 1828 yılında Mısır’da yayımlanan Vekâyi-i Mısriyye (Mısırdaki Olaylar) Osmanlı Türkçesi ile çıkarılan ilk gazetedir. Bu gazete Avrupa’daki ilk örnekten 219 yıl sonra yayınlanır. Matbaanın kabulündeki yaklaşık 280 yıllık gecikmenin bir benzerinin gazetecilikte de yaşandığını anlaşılmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Aralarında Tevfik Fikret, Halit Ziya, Cenap Şehabettin ve Mehmed Rauf gibi edebiyatçıların bulunduğu isimlerin bir araya geldikleri ve ilk sayısı 1891'de yayınlanan edebiyat dergisi Servet-i Fünun'dur.

Yanıt Açıklaması: 15 Mayıs 1919’da Yunan işgaline karşı ilk silahı çeken Osman Nevres Bey (Hasan Tahsin) İzmir’de Hukuk-ı Beşer gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü yapmıştır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fenike alfabesi günümüzde kullanılan pek çok alfabenin de atası sa­yılan alfabedir.

Yanıt Açıklaması: 1798 yılında Louis Robert tarafından geliştirilen ilk ka^ğıt makinesi Osmanlı ülkesine ancak 48 yıl sonra girebildi. O¨zel teşebbüs tarafından 1846 yılında İzmir’deki Halkapınar’da ilk ka^ğıt makinesi kurul- du. Buharla işleyen bu tesisin geleceğinden korkan Avrupalı ka^ğıt tüccarları, fiyatlarda indirim yaparak, üretimi baltalamaya çalıştılar. Bunun sonucunda tesis 6 ay sonra kapanmak zorunda kaldı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nde 1840 yılında yayın hayatında başlayan yarı-resmi nitelikte olan gazetenin adı Ceride-i Havadis’tir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: İttihat ve Terakki’nin yarı yayın organı sayılan, başyazarlığını Hüseyin Cahit’in yaptığı gazete '' Tanin'' gazetesidir. Cevap B Şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İlk grupta yer alanlar, ulusal hareketi destekleyen ve onu savunan gazetelerdir. Bunlar arasında İleri, Yeni Gün, Akşam ve Vakit gazeteleri ilk sırada yer alır.