Türk Basın Tarihi

Yanıt Açıklaması: 1946

Yanıt Açıklaması: Türk basınının kuruluşunun 100. yıl dönümünü 1 Kasım 1930 tarihinde kutlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet dönemine denk gelen yıllar 1960 ve 1980 arasıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye gibi büyük ve zorlu bir coğrafyaya etkin dağıtım yapmak, Türk basınının en önemli sorunlarından biri olduğu gibi, ciddi başarılarından da bir tanesidir. Gazetelerin kitleselleştiği 1950’ler ve 1960’larda gazetelerin İstanbul dışında Ankara ve İzmir gibi merkezlerin yanı sıra Adana, Erzurum, Trabzon gibi illerde de matbaa kurup basım yap­tığını görmekteyiz. 1959 yılında ise, Tercüman, Milliyet, Cumhuriyet, Yeni Sabah ve Dünya gazeteleri ile Tifdruk Matbaacılık birleşerek GAMEDA dağıtım şirketini kurar. 1962 yılın­da da Hürriyet , Hür Dağıtım’ı kurar.

Yanıt Açıklaması: Kurultayın yapıldığı dönemde, Türk basınında gündelik gazete sayısı 38, gündelik olmayanlar 78, dergiler ise 127 adettir. Genel toplamı 243’ü bulan bu yayınların çoğu resmî kurumlara aittir. Bu nedenle, söz konusu yayınların temsilcileri kurultayda yer almazlar. Yalnızca özel gazete ve dergilerin temsilcileri çağrılır. Bunlar arasında önce bir delege grubu seçimi yapılır. Böylece, İl Basın Kurultayı 117 delegenin katılımıyla gerçekleşir. Basın- Yayın Genel Müdürlüğü tarafından sunulan bir anket, bu yıllardaki basına ilişkin önemli bilgiler verecek türdendir. Okurların İstekleri şeklinde sıralanan ve delegelere dağıtılan bu ankete göre gazeteler pahalı satılmaktadır. Gazetelerin ebatları büyüktür ve sayfa sayıları çoktur. Günlük gazeteler, halkın konuştuğu dili kullanmalıdır. Gazetelerde faydalı yazılar yer almalı, romanlar ve tefrikalar haddinden fazla uzun olmamalıdır. Basın halkın sorunlarıyla ilgilenmelidir. Gazeteler kazanç kapısı olarak görülmemeli ve çıkarlara hizmet etmemelidir. Okumayı özendirecek yayınlar yapılmalı, dergi kapaklarına kadın resimleri yerine millî abide ve görkemli binaların resimleri konulmalıdır. Cinayet ve aile faciaları manşetten verilmemeli, açık-saçık resimler yayımlanmamalıdır. Taşrada gazeteler kaymakamlar ve öğretmenler tarafından halka okutulmalıdır. Toplam 23 sorudan oluşan bu anket, halkın basından isteklerinin “aydınlanma” yönünde yoğunlaştığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: 1 Şubat 1979 tarihinde Türk basınında acılı bir gün yaşanır. Milliyet gazetesi genel yayın yönetmeni gazeteci Abdi İpekçi evine giderken, silahlı saldırganlar tarafından öldürülür. Bu hadiseyi demokrasi düşmanlarının işlediğini belirten Ecevit, “Cinayeti işleyenler cumhuriyete karşı suikast işlediler.” diye niteler. Türkiye’de çoğulcu demokrasinin yer almasını, laiklik, millî iradenin üstünlüğü, düşünce özgürlüğü ve eğitim birliğini savunan İpekçi’nin ölümü basın camiasını yasa boğar. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1990’ı bir kırılma noktası olarak almamızın başlıca sebebi, o yıl Türkiye’de ilk özel radyo ve televizyon istasyonlarının açılması ve hemen sonra bunun adeta bir patlama halini alarak yüzlerce televizyon ve binlerce radyo istasyonunun tüm ülkede yayına geçmesidir. Doğru cevap, C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sabah

Yanıt Açıklaması: Yalçın Küçük, Bir Yeni Cumhuriyet İçin adlı kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle sekiz yıl hapisle cezalandırılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bahsi geçen dergi Kadro'dur.

Yanıt Açıklaması: 1920 – 1938 yılları arasında, farklı dönemlerde TBMM’ye vekil olarak giren gazetecilerin sayısı 40’a ulaşır. Doğal olarak bunlar iktidar yanlısı yayın yapan gazetecilerden oluşmaktadır. Bu aynı zamanda basın-siyaset arasındaki bugün de var olan ilişkinin köklerini göstermesi bakımından önemlidir. İktidar kendi tarafını tutan basını yüceltirken, muhalif tarafı fişleyerek potansiyel bir suçlu gibi değerlendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bülent Ecevit, bu sıkıntılı ortam içinde de sesini duyurabilmenin yollarını aramaktadır. 21 Şubat 1981’de birkaç arkadaşıyla birlikte Arayış adlı bir dergi çıkarmaya başlar.

Yanıt Açıklaması: Yalnız siyasi yayınlar değil, muzır sayılan Playboy ve Playmen gibi erotik dergiler hakkında da davalar açılır. Bu tür yayınları engellemek için “Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Yasası” mecliste görüşülerek kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Radyo Yayınları:1927 yılında bir özel kuruluş olan Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi tarafından başlatılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1983 yılına gelindiğinde yazarlara ve basına karşı davalar ilk aylarında yoğunlaşmaya başlar. Türkiye Yazarlar Sendikası yöneticileri ideolojik toplantılar yaptığı ve halkı sınıflara ayırmaya çalıştıkları gerekçesi ile yargılanırlar.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E  seçeneği olacak. Sayfa 178 “CUMHURİYET DÖNEMİ BASINI (1980 SONRASI) “ Konu başlığının 12 Eylül Darbesi adlı alt başlığında “Demokratikleşme çabaları sürerken askerî darbenin etkisi de kendini sansür alanında hissettirmektedir. Yayımlanan istatistiklere göre, darbenin ardından geçen dokuz yıl boyunca ülkede şiir, roman, öykü, deneme, sanat ve edebiyat eleştirileri konusunda sayıları 350’yi aşan kitabın toplatıldığı belirtilir. Bunlardan 20 kadarı sıkıyönetim tarafından imha edilirken, 106 yazar, şair ve çevirmenin sorgulandığı tespit edilir. Edebî eserler yanında 200’ü aşkın sinema filmi ve video kasedi de yasaklar arasında yerini alır. Bu rakamlar, ülkede basın ve kültür hayatının bir cendere içinde sıkışıp kaldığını göstermektedir.” Şeklinde açıklanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Günaydın renkli ve magazinel yüzü, sansasyonel haberciliğiyle Hürriyet’ten sonra yeni bir çığır açmış, bulvar gazeteciliği denilen tarzı Türkiye’de yerleşikleştirmiştir. Bu tarza o dönemde “boyalı basın” yakıştırması da yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Görsel kalite yetersizliğiyle tiraj kaybetmek, “Spor Gazeteciliği” ile ilgili eleştirilerden değildir.

Yanıt Açıklaması: Ofset: Kalıp üzerindeki yükseklik farklarından yararlanmayan, düz yüzeyli kalıplarla kaliteli baskı olanağı veren bir basım tekniğidir. 1904 yılında Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuştur. Günümüz basım sanayinde, bilgisayardaki görüntüyü doğrudan kalıba aktaran teknolojilerle birleşmiş olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır

Yanıt Açıklaması: 1992 yılında Ahmet Özal tarafından Kanal 6 kurulmuştur