Türk Basın Tarihi

Yanıt Açıklaması: Dış haber ajansları ve yabancı basın

Yanıt Açıklaması: Refik Halit KARAY milli mücadeleyi desteklemeyen yazarlardandır.

Yanıt Açıklaması: Akılcılık

Yanıt Açıklaması: Ağustos 1908’de yayımlanmaya baş­layan, Tevfik Fikret, Hüseyin Cahit Yal­çın ve Hüseyin Kâzım Kadri tarafından çıkarılan gazete Tanin’dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet

Yanıt Açıklaması: Refik Halit Karay II. Meşrutiyet’ten sonra gazeteciliği seçip Tercüman-ı Hakikat’te mütercimlik ve muhabirlik yapar. Muhalif yazıları nedeniyle önce Sinop’a, daha sonra Çorum, Ankara ve Bilecik’e sürgüne gönderilir. İttihat ve Terakki Fırkası’nı yeren yazıları nedeniyle 1913 yılında Sinop’a sürgüne gönderildi. Milli Mücadele karşıtı olmasından dolayı 150'likler listesine giren Karay, Halep ve Beyrut'ta uzun yıllar sürgün hayatı yaşadı. Atatürk tarafından affedilmesinden sonra yurda gelebilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Şinasi, Fuat Paşa’nın arzusu ile yeni çıkarılan Ceride-i Askeriye gazetesinin tanıtımına ilişkin bir makale yayımlar.

Yanıt Açıklaması: Bu yıllarda Hürriyet, Suavi’nin bir yazısı nedeniyle mahkeme kararıyla kapatılır ve Ziya Bey İsviçre’ye kaçar. 13 Nisan 1870 tarihinde Cenevre’de gazeteyi litografi usulüyle yeniden çıkarmaya başlar.

Yanıt Açıklaması: Düşüncelerin sözden yazıya geçirilmesi için alfabenin bilinmesi gerekirdi. Yaklaşık MÖ 3150’li yıllarda ilkyazı Mısır’da ortaya çıktı. Bundan birkaç yüz yıl sonra, yakın coğrafyada yaşayan Sümerler, kil tabletler üzerine çivi yazısı kullanarak metinler oluşturmaya başladılar.

Yanıt Açıklaması: Eski Mısırlılar, yazı yazmak amacıyla Nil Nehri kıyılarında yetişen papirüs adlı bitkiden hazırladıkları yaprakları kullandılar. Sonraki yıllarda Romalılar farklı ağaç türlerinden kağıt elde ettiler. Bükülebilen ilk parlak kağıt imali ise Çinlilere aittir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Roma otoritesinin gerilemeye başladığı dönemlerde Charlemange (S¸arlman) (742- 814); dilde reform yapmak, okuma-yazmayı artırmak ve kitap kültürünü yaygınlaştırmak için önemli çalışmalar yaptı. İngiliz din adamı Alcuin’i (732-804) bu amaçla görevlendirdi.

Yanıt Açıklaması: 1908-1918 yılları arasında çok sayıda çocuk dergisi yayımlanır. Dergilerin hemen hepsi çocukların genel kültürlerini ilerletmeye yönelik hazırlanır. Arkadaş, Talebe, Talebe Defteri, Çocuk Yurdu, Çocuk Bahçesi, Çocuk Dostu, Çocuk Dünyası, Çocuk Duygusu gibi yayınlar çocuklara yönelik hazırlanan süreli yayınlardandır.

Yanıt Açıklaması: Basım sistemindeki gelişmeler, yazıcıları önce olumsuz etkilediyse de uzun vadede farklı bir anlayışın doğmasına sebep oldu. Matbaacılar harflerin el yazısında olduğu gibi güzel görünebilmesi için yazıcılardan yararlandılar. Ayrıca bazı yazıcılar matbaanın sunduğu olanaklardan yararlanıp hem matbu, hem elyazması kısımları olan kitaplar ürettiler. Basılmış kitaplara el yazması görünümü veren özel ciltler yaptırarak değerini artırma yoluna gittiler. Bu dönemlerde matbaaya “bütün sanatların koruyucusu” unvanı verilmesi, Avrupa’da bu işe duyulan saygının bir kanıtıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Önceleri sözlü olarak iletilen haberler yazının icadıyla birlikte yerini farklı uygulamalara bırakır. MÖ 1890’larda Mezopotamya bölgesinde yaşayan Babiller, halkı ilgilendiren haberleri, fırınlanmış kil tabletlere yazıp duvarlara asarak halka duyururlar.

Yanıt Açıklaması: Bilim ve kültüre çok önem veren Napolyon Fransız subayların Arapça öğrenebilmeleri için dilbilgisi kitapları getirtir. Kısa bir zaman sonra matbaayı Kahire’ye taşıtan Napolyon burada 1798-1801 yılları arasında Courier de L’Egypte (Mısır Habercisi) ve La Decade Egyptienne (Mısır’da On Yıl) adlı gazete ve dergiyi çıkarır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: İttihat ve Terakki muhalifliğiyle bilinen Hukûk-ı Umûmiyye (1908), Serbestî (1908), Sadâ-yı Millet (1909) gibi gazeteler yayımlanır. II. Meşrutiyet Dönemi basınını İttihatçı ve İtilafçı olmak üzere iki gruba ayırabiliriz. Başta Tanin olmak üzere Yeni Tasvir-i Efkâr, Hukuk-ı Umûmiye, Şûrâ-yı Ümmet, Rumeli, Silah vb. gazeteler yayınlarında İttihatçı görüşü savunur. Buna karşılık Osmanlı, Serbestî, Murat Bey’in Mizan’ı, Ali Kemal’in öncülüğündeki İkdam, Derviş Vahdeti’nin Volkan’ı ve Beyânü’l-Hak gazeteleri, İtilafçı görüşte olmasalar da muhalif görüşte yayınlarını sürdürürler.

Yanıt Açıklaması: 1865 yılında yayına başlayan Tuna gazetesi, taşrada çıkarılan ilk resmi^ gazete olur.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat döneminde, Anadolu’nun farklı şehirlerinde irili-ufaklı 15 adet süreli yayın çıkarılır. İntibah-İzmir, bunlardan birisidir.

Yanıt Açıklaması: Harf Devrimi ile basın-yayın sektöründe büyük yeniliklerin yaşandığı görülür. Çünkü Batı’da gelişen baskı teknolojisine eski dönemlerde hurufat farklılığından dolayı kolay intibak yapılamaz. Yeni harflerin kullanılmasıyla birlikte basın sektörü daha hızlı bir şekilde büyümeye ve gelişmeye başlar.

Yanıt Açıklaması: Yalova