Final Sınavı - Türk Düşünce Tarihi

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi İslam düşüncesinin etrafında toplandığı ana okullardan biri değildir?

A) Felsefe B) Kelam C) Tasavvuf D) Fıkıh usulü E) Salih amel

Soru 2:

Gazzâlî ile başlayıp İbn Rüşd ile devam eden tehâfüt geleneği yaklaşık iki yüz yıl kadar süren bir kesintiye uğradıktan sonra hangi Osmanlı padişahı ile yeniden başlamıştır?

A) Fatih Sultan Mehmet B) Yavuz Sultan Selim C) Kanuni Sultan Süleyman D) Yıldırım Beyazıt E) II. Murat

Soru 3:

I. İbn Tufeyl’e göre meşrikî hikmet teorik akıl yürütmeyle yetinmez. II. Sadece akıl yürütme ve araştırma en yüksek yetkinlik derecesine ulaşmak için yeterli değildir. III. İnsanın duygu dünyasında yaşamış olduğu manevi tecrübeleri ihmal edilmemelidir. IV. Müşahede, zevk, huzur ve ruhi tecrübe önem kazanır. V. İbn Tufeyl kesin hakikate ve mutluluğa ulaşmada tasavvuf ehlinin vurguladığı yöntemi öne çıkarır. Yukarıdakilerden hangisi/hangileri İbn Tufeyl’in felsefe anlayışıyla ilgili doğrular arasında yer alır?

A) II, III, IV, V B) I, III, IV, V C) I, II, IV, V D) I, II, III, IV, V E) I, II, III, IV

Soru 4:

Aşağıdaki düşünürlerden hangisi metafizik olarak felsefe yapmamış fakat Batı düşüncesi ile irtibat halinde İslam düşüncesine katkı yapmıştır?

A) Ziya Gökalp B) Baha Tevfik C) Rıza Tevfik D) Elmalılı Hamdi Yazır E) Mustafa Şekip

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Materyalist yaklaşımı temsil eden düşünürlerden birisidir?

A) İbrahim Müteferrika B) Baha Tevfik C) Molla Fenari D) Kemal Paşazade (İbn Kemal) E) Katip Çelebi

Soru 6:

Estetik imar bilincini yönlendiren alanlarda (kelamcı, mutasavvıf, fıkıhçı, felsefeci, hat vs.) üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin hangi Yunan düşünürün ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdüğü söylenebilir?

A) Platon B) Sokrates C) Aristoteles D) Pisagor E) Epimenides

Soru 7:

İslâm ilim geleneğinde tarih düşüncesi bakımından en meşhur ve en etkili isim kimdir?

A) İbn Haldun B) Birûnî C) Farâbî D) Gazâlî E) Taberî

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi Batı İslam dünyasında yetişen ilk Müslümandır?

A) İbn Bâcce B) İbn Tufeyl C) İbn Rüşd D) Muhammed Abduh E) İsmail Hakkı İzmirli

Soru 9:

Kendisine,“ Efendim, Tıbhane Mektebi’nde Allah’ı inkar ediyorlar imiş, bu olan şeyleri, bütün tabiat yapar, her şey tabiatla olur diyorlar imiş” dendiğinde, “Ey, öyle ise onlar Allah’ın adını tabiat koymuşlar; çare yok, bir Allah’a muhtacız” şeklinde karşılık vermiş olan düşünür kimdir?

A) Kethüdazâde Mehmed Arif Efendi B) Ahmet Cevdet Paşa C) Ziya Paşa D) Şeyh Bedrettin E) İsmail Hakkı İzmirli

Soru 10:

İslâm düşünce tarihçileri tarafından ilk İslâm filozofu olarak kabul edilen kişi kimdir?

A) Kindi B) Vasık Billah C) Mutasım Billah D) Memun E) Abdülmesih b. Nâima el-Hımsî

Soru 11:

Batılı filozofların özellikle ontoloji alanında etkilendikleri İslam filozofu kimdir?

A) Fârâbî B) İbn Rüşd C) İbn Tufeyl D) İbn Bâcce E) Gazâlî

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi İbn Sina’nın eserlerindendir?

A) El-Medinetü’l-fazıla B) Dânişname-i Ala'î C) Kitâb fî edebi’l-cedel D) Kitâb el-medhal ilâ el-hendese el-vehmiyye E) Risâle fî mâhiyeti’n-nefs

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi dört halife döneminde İslam topraklarına katılmış yerlerden biridir?

A) Katar B) İran C) Filistin D) Hindistan E) Endülüs

Soru 14:

Mehmed Âkif’in sağlığında yedi ayrı kitap halinde bazıları birkaç defa basılan, ölümünden sonra tek cilt olarak yayımlanan ve tamamı aruzla yazılmış külliyatının genel adı nedir?

A) Gülistân B) Mu'allakât C) Safahât D) Sebîlürreşâd E) Tefsîr-i Şerîf

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi Kindî'nin felsefe alanında yazdığı kitaplardan biridir?

A) Kitâb fi’l-felsefeti’l-ûlâ B) El-Kavl fi’n-nefs C) Kelam fi’n-nefs D) Kitabu’l-ibane E) Risale fi’l-hile li def’il-ahzân

Soru 16:

Tehâfütler yazılırken genel olarak nasıl bir yaklaşımla kaleme alınmıştır?

A) Öznellik göz önüne alınarak düşünürlerin fikirleri ön plana çıkmıştır. B) Tarafgir bakış açısı önemlidir. C) Her düşünürün fikirlerinin sentezi önemlidir. D) Eleştiriye karşı çıkmak bakış açısı vardır. E) Sorgulama ve yeni fikirlerin açığa çıkması önemlidir.

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi düşünme eylemlerinin özelliklerinden birisi değildir?

A) Soru sorma B) İtaat C) Açıklama D) Olup biten E) Bireysel algı farkı

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Gazali’nin filozofları tenkit ettiği noktalardan biridir?

A) Filozofların fazla seyahati sevmeleri B) Filozofların akla önem vermemeleri C) Filozofların yüksek halk tabakasından insanlar olmaları D) Filozofların ahirette insanın ruhun dirileceğini kabul edip, bedenin dirilişini inkar etmeleri E) Filozofların yabancı dil bilmemeleri

Soru 19:

Taşköprülüzâde'nin ilimlerin tasnifiyle ilgili eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tehafütü'l- Felasife B) Keşfu'z- Zunûn C) Kitabu'z Zahîra D) Er- Risaletü'l- Esiriyye fi'l-Mizan E) Mevzûât-ı Ulûm

Soru 20:

Orhan Gazi tarafından İznik’te kurulan Osmanlı Devletinin ilk medresesinde uzun yıllar müderrislik yapmıştır. Eğitimini Kayseri, Mısır, Tokat Niksar ve İran gibi yerlerde mantık, usul, dini ilimler, kelam, tasavvuf, felsefe, matematik, astronomi gibi çok farklı alanlarda tamamlamıştır. Onun bir düşünür olarak başarısı bu farklı alanları özellikle İbn Arabi’nin vahdet-i vücud’çu (Varlığın Birliği) öğretisi doğrultusunda felsefi kavramlarla yorumlayarak sentezlemesi yani kelam, tasavvuf ve felsefeyi ortak bir dil içinde buluşturmasıdır. Böylece o, akli düşünme ve keşif/ sezgi gibi ayrı bilgi yollarını aynı dil içinde harmanlayarak Osmanlı medreselerine genel olarak hakim olacak akli ve keşfi ilimler birlikteliğine öncülük etmiştir. Yukarıda hakkında bilgi verilen düşünür kimdir?

A) Aşıkpaşazâde B) Molla Hüsrev C) Molla Gürâni D) Davud el-Kayseri E) Gelibolulu Mustafa Ali