Final Sınavı - Türk Düşünce Tarihi

Soru 1:

I. İslâm felsefesi yoluyla klasik Yunan felsefesinin Batı’ya geçmesi II. Batı felsefesini iyi bilmek için, İslâm felsefesini iyi bilmenin gerekliliği III. Müslüman filozofların kendilerine has felsefî düşünceleri IV. Metafizik, mantık, ahlâk felsefesi gibi öğretileri İslâm felsefesinden almaları Yukarıdakilerden hangileri İslâm felsefesinin Batı’ya tesirinin ana nedenleri arasında yer almaktadır?

A) II ve III B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi çağdaş kavramların önceki tarihleri değerlendirirken dikkate almak anlamına gelen düşünme hatasıdır?

A) Tarihselcilik B) Anakronizm C) Kendi içine kapalılık D) Bölünmüş (Yatay) bilinç E) Zemin (Mekan) kaybı

Soru 3:

İlk Müslüman filozof kimdir?

A) Farabi B) Kindi C) İbn Sina D) İbn Davud E) Gazzali

Soru 4:

Bîrûnî’nin Sanskritçe’den Arapça'ya yaptığı çevirilerden günümüze ulaşan bir örnek aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tercümetü Kitabi Batencel B) El-Âsârü’l-bâkiye ani’l-kurûni’l-hâliye C) Tahkîk mâ li'l-Hind D) Tecâribü'l-ümem E) Mukaddime

Soru 5:

İslâm’ın asli inanç ilkelerine aykırı olmadıkça yabancı kültürlerden felsefi ve ilmi hakikatleri almanın meşru olduğunu ileri süren İslam düşünürü kimdir?

A) İbn Rüşd B) Mevlana C) İbn-i Haldun D) Hallac-ı Mansur E) İbn Sina

Soru 6:

Osmanlı düşüncesinde yatay bilincin temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hakikatin çokluğunu kabullenme B) Eski-yeni şekilde olmak üzere, zamansal (tarihsel) süreci ikiye bölme C) Tek hakikat tasarımına göre algılama D) Yükseliş dönemi Osmanlı düşüncesini yüceltme E) Batının üstünlüğüne inanma

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi gözlem ve deneye önem vermesiyle tanınan ve bunları matematik diliyle açıklama çabasıyla farklı olan bir düşünürdür?

A) Ebû Bekir er-Râzî B) İbn Sina C) Biruni D) İbn Haldun E) İbn Miskeveyh

Soru 8:

Aşağıdaki kavramlardan hangisi günümüz için geçerli olan bir takım kavram ya da anlayışları, bu kavram ya da anlayışların söz konusu olmadığı zaman dilimlerinde aramakla ortaya çıkmaktadır?

A) Senkronizm B) Anakronizm C) Tarihselcilik D) Maddecilik E) Tarih

Soru 9:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Eski ve çağdaş kültürler içinde yer alan mitolojiler, anlatılar, kıssalar, entelektüel ve bilimsel birikimler, tarihsel tecrübeler vs. içinde dile geldikleri dillerin önyargılarını oluştururlar. B) Düşünme eylemi, kaçınılmaz olarak mevcut kültürel diller içinde ortaya çıktığı için, dillerin ön-yargılarını da tevarüs eder. C) Düşünme eylemini ayrıcalıklı kılan şey, yukarıda kısmen değindiğimiz üzere soru sorma ve sorgulama yoluyla ilerlemektir. D) Müslüman düşünürlerin, her zaman içinde bulundukları kültürel gelenekleri (en başta dili) İslâm inancına uygun olup olmaması, rasyonel düşüncenin taleplerine uygun düşüp düşmemesi, ahlaki ilkelerle çelişip çelişmemesi, kozmik gerçeklere uyum sağlayıp sağlamaması gibi hususlarla bir analize ve eleştiriye tabi tuttuklarını görmekteyiz. E) İbn Hazm, mensubu olduğu mezhebin (Zahirilik) adından da anlaşılacağı üzere, İslâm düşüncesinin içinde yeşermekte olduğu tüm kültürel gelenekleri Kur’an ve hadislerin zahiri (görünür, açıkça bilinebilir, fenomenal) anlamına nispetle eleştiriye tabi tutmamaktadır.

Soru 10:

İbn Bacce’nin ahlak ve siyaset konusundaki fikirleri hangi Müslüman filozofla benzerlik gösterir?

A) İbn Sina B) Farabi C) Gazzali D) Hallac-ı Mansur E) Kindi

Soru 11:

İslam dünyasında sırf felsefe yapmak ve felsefeyi kendi fikirlerini yaymak için kullanan toplum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Selçuklular B) Kelamcılar C) Selefiyeler D) Batınililer E) Malikiler

Soru 12:

Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı. Aşağıdakilerden hangisi kelâmcıların temsil ettiği gruptur?

A) Hakikati keşfetmek maksadıyla yapanlar B) Felsefeyi dinle uzlaştıranlar C) Yabancısı olduğu düşüncelere karşı koymak maksadıyla yapanlar D) Felsefî metotla dini savunanlar E) Sırf felsefe yapanlar

Soru 13:

Aşağıdaki düşünürlerden hangisi sadece akıl yürütmenin ve araştırmanın en yüksek yetkinlik derecesine ulaşmak için yeterli olmadığını savunmaktadır?

A) İbn Bâcce B) İbn Tufeyl C) İbn Rüşd D) Muhammed Abduh E) İsmail Hakkı İzmirli

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi insanın ihtiyaç duyduğu her şeyin Kur’an ve hadislerin zahirinde mevcut olduğunu, Kur’an ve sünnet dışındaki dinle ilgili diğer yorum ve görüşlerin bid’at olduğunu savunanlardan değildir ?

A) Hanbelî-Zâhirî fıkıh ve hadis ekolü B) Endülüslüler C) Klasik Selefiyye D) İlk dönem Şia E) İlk Şafiiler

Soru 15:

Cemâleddîn Afgânî'nin materyalistlere karşı yazdığı en önemli eserinin adı nedir

A) er-Redd ale’d-Dehriyyîn B) İrşâdü'l-Ahlâf fî Ahkâmi'l-Evkaf C) İrşâdü'l-Ahlâf fî Ahkâmi'l-Evkaf D) Kitabu'l-İfta E) Tarih-i İslâmiyyet

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi İbn Bacce’nin felsefe alanında yazdığı eserlerinden değildir?

A) Tedbîrül-mütevahhid B) Risâletü'l-vedâ C) İttisâlü'l-‘akl bi'l-insân D) Fi'l-gâyeti'l-insâniyye E) Dânişname-i Ala'î

Soru 17:

Aşağıdaki filozoflardan hangisi İbn Sînâ’dan etkilenen ilk Yahudi filozoflar arasında yer almaktadır?

A) Gerardo da Cromena B) St. Thomas d’Aquine C) Gherardo da Cremona D) Musa b. Meymun E) Guillaume d’Auvergne

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Guillaume d’Auvergne’nin çeşitli eserlerinde Aristo ile yan yana müracaat ettiği ve “Asil Filozof” dediği Müslüman filozoftur?

A) İbn Haldun B) İbn Bacce C) İbn Tufeyl D) İbn Sina E) İbn Rüşd

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına verdikleri addır?

A) Beşer B) Hikmet C) Cebir D) Göz E) Yazın

Soru 20:

I Musukiye ait meseleler II Tabiiyyâta ait meseleler III Gök hakkındaki meseleler IV Tarihe ait meseleler V Alemle ilgili meseleler İslâm dünyasında gerek müstakil tehâfüt, gerekse mevcut olan bir tehâfütün yorumu tarzında,Gazali ve İbn Rüşd’ün Tehâfüt’leri ekseninde kaleme alınan gelenek kapsamında on iki eser yazılmıştır. Bu eserlerin konularını hangi başlıklar altında toplanmıştır?

A) I,II ve IV B) II,III ve V C) II,III ve IV D) III,IV ve V E) I,IV ve V