Final Sınavı - Türk Düşünce Tarihi

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi Allah’ın varlıkları yaratma tarzının yani alemdeki düzenliliğin açığa çıkma tarzını ifade eder?

A) Din B) Felsefe C) Fıkıh D) Kelam E) Mantık

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi düşünür olmanın temel şartını bilgi aktarımından ziyade şahsi görüş ve içtihatlar geliştirmeye bağlamaktadır?

A) Molla Fenari B) Bedreddin Simavi C) Kayserili Davud D) İbn Kemal E) Müeyyedzade

Soru 3:

İbn Haldun hangi eserinde her şeyden önce ümran olarak isimlendirdiği yeni bir ilim ve perspektif inşa etmektedir?

A) Tahkîk mâ li'l-Hind B) Tercümetü Kitabi Batencel C) El-Âsârü’l-bâkiye ani’l-kurûni’l-hâliye D) Tecâribü'l-ümem E) Mukaddime

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Harun Reşid’in ona mekanik bir çalar saat göndermesiyle Batı’da İslâm bilimine karşı hayranlık yaratılmasına yol açan kişidir?

A) Constantin B) Şarlman C) Gallen D) Adelard E) Alexander

Soru 5:

İslam düşünce tarihçileri tarafından kabul edilen ilk İslâm filozofu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Farabi B) İbn Sînâ C) Gazzâlî D) Kindî E) İbn Rüşd

Soru 6:

Tehâfüt geleneğinin ortaya çıkış nedenleri incelendiğinde bunların en başında ne gelmektedir?

A) Akıl-Din ilişkisi B) Akıl-Felsefe ilişkisi C) Felsefe-Din ilişkisi D) Mantık-Felsefe ilişkisi E) Akıl-Mantık ilişkisi

Soru 7:

Rıza Tevfik hangi düşünceyi benimsemiştir?

A) Sezgicilik B) Pozitivizm C) Spiritualism D) Materyalizm E) Sosyolojik

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd sonrası tehâfütlerin kaleme alınmasının başlıca nedenlerinden değildir?

A) Felsefe ve kelam arasında ortak olan temel problemleri bilimsel seviyede tartışma isteği B) Fikrî alandaki dinamizmin yeniden canlandırılıp devam ettirilmesi arzusu C) Devlet yöneticilerinin aklî ve felsefî ilimlere olan ilgisizliği D) Din-Felsefe ilişkisinin incelenmesi E) Düşünce alanında tenkitçi ortamın hazırlanmasını sağlayarak, taklitten uzak orijinal fikirler ileri sürülerek çözümlerinin üretilmesi

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd sonrası tehâfütlerin kaleme alınmasının başlıca nedenlerinden değildir ?

A) Felsefe ve kelam arasında ortak olan temel problemleri bilimsel seviyede tartışma isteği B) Din-Felsefe ilişkisinin incelenmesi C) Gazzâlî ve İbn Rüşd’ün Tehâfüt’lerinin incelenip karşılaştırma yapılmak suretiyle değerlendirilmesi D) Fikrî alandaki dinamizmin yeniden canlandırılıp devam ettirilmesi arzusu E) Aristocu seleflerine Gazzâlî’nin yönelttiği ithamların araştırılması

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi İslâm düşüncesini oluşturan yabancı kaynaklardan biri değildir?

A) Budist düşünce B) Hermes geleneği C) Hellenistlik düşüncesi D) Hint düşüncesi E) Sasani düşüncesi

Soru 11:

İbn Haldun'a göre, toplumları bir arada tutan ve tarihteki toplumların yükselişini açıklayan şey aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dindaşlık B) Tarihdaşlık C) Zenginlik D) Asabiyye E) Sosyal gelişmişlik

Soru 12:

Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, hangi islami eseri örnek alarak yazılmışlardır?

A) Kitâb Tedbiri’l-Mutavahhid B) Risâletu’l-Vedâ C) Hayy b.Yekzân D) Mizanu’l-Amel E) Tehâfutu’l-Felâsife

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi dinde inanma eyleminin kendine özgü karakteristik özelliklerinden birisidir?

A) Sebep-sonuç ilişkilerini dikkate alarak olayları açıklamak B) Soru sorarak gerçekliği tüm açıklığıyla kavramak C) Olan-bitenin nedenlerine ve muhtemel sonuçlarına dikkat kesilmek D) Dini metinlerin otoritesine itaat etmek E) Doğrudan düşünülebilir olana yönelmek

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi İslam düşüncesinin batıya geçiş yollarından biri değildir ?

A) Osmanlıcadan yapılan tercümeler B) Diplomatik ilişkiler C) Haçlı savaşları D) İslam eğitim kurumlarının taklit edilmesi E) Batılıların eğitim için İslam ülkelerine gitmesi

Soru 15:

Gazzali hangi eserinin mukaddemesinde “Filozofların anlayışlarını kavramadan önce, görüşlerinin yanlışlıklarına vakıf olmak imkânsızdır. Dahası bu, karanlığa körü körüne taş atmak gibidir” şeklinde bir gayesinin olduğunu ifade etmiştir?

A) Mevzuâtü’l-Ulûm B) Tehâfütü’l-Felasife C) Miftahu’s-Saâde D) Makâsidü’l-Felâsife E) Misbahu’s- Siyâde

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Sezgici yaklaşımı temsil eden düşünürlerden birisidir?

A) İbrahim Müteferrika B) Baha Tevfik C) Mustafa Şekip D) Kemal Paşazade (İbn Kemal) E) Katip Çelebi

Soru 17:

I. Varlık (hakikat) tecrübesi II. Potansiyel konumdan aktif (bilfiil) konuma yükselme III. Kendisi olabilme/ kendisini gerçekleştirme yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri rasyonel bilincin ontolojik gelişimi ile ilgilidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) Yalnız III

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Kındi’nin İbraniceye çevrilen eseridir?

A) Tractatus de erroribus philosophorum B) Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ C) Risâle fi-İcaz ve İhtisar fi’l-Burhâni’l-Mantıkî D) Kiâbu’t-Tuffâha E) Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse

Soru 19:

Aşağıdaki batı düşünürlerinden hangisi Kindî’nin akıl teorisini kabul etmiştir?

A) Gerardo da Cromena B) St. Thomas d’Aquine C) Gherardo da Cremona D) Albertus Magnus E) Guillaume d’Auvergne

Soru 20:

“Bu alanda hak batıla, doğru yanlışa karışmıştır. Üstün gelenle üstün gelinen (galip ile mağlup) hakkında hüküm vermek mümkün değildir.” Yukarıdaki açıklama Gazzâlî’nin Makâsıt’ta ele aldığı dört felsefi ilimden hangisini işaret eder?

A) İlahiyât B) Mantık C) Riyaziyât D) Tehâfüt E) Tabiîyât